قاری‌نماهای سودجو در آرامستان بهشت رضا(ع) مشهد
سنت حسنه و دیرپای قرائت قرآن به یاد اموات و نثار ثوابش به روح عزیزان درگذشته، این روزها در آرامستانها گاه با سوء استفاده از نیت و احساس بازماندگان متوفیان، به روشی برای کسب درآمد افرادی مبدل شده است که در واقع قاری قرآن نیستند و این پدیده ناپسند در بهشت رضا(ع) مشهد هم قابل مشاهده است.
ورودی و خروجی آرامستانها در طول ایام هفته به ویژه عصرهای پنجشنبه و ایام مناسبتی محلی شده برای حضور افرادی که به ردیف نشسته اند و در ازای قرائت قرآن برای متوفیان، پول دریافت می‌کنند. افرادی که اغلب بازارشان گرم است و شهروندان به نیت فرستادن ثواب برای روح رفتگان خود به آنها وجه پرداخت می‌کنند، غافل از آن که اغلب این افراد حتی سواد خواندن قرآن را ندارند.
آرامستان بهشت رضا (ع) به عنوان بزرگترین آرامستان مشهد یکی از مکانهای عمده فعالیت قاری‌نماهایی است که ردیف اجتماع آنها در این محل گاه طولانی‌تر از صف خودروهای شهروندانی است که برای زیات اهل قبور آمده‌اند.
پول به کارتم بریز
گرچه اغلب این افراد مستقر در مسیر خروجی بهشت رضا(ع) از خبرنگار فراری بوده و رغبتی به مصاحبه ندارند اما خبرنگار ما اخیرا در کسوت مشتری قرائت قرآن برای امواتش با یکی از آنها به گفت و گو نشست.
این فرد با امتناع اکید از معرفی خود، در پاسخ به پرسش خبرنگار ما از هزینه قرآن‌خوانی برای درگذشتگان پاسخ داد: قرائت هر سوره قرآن بدین منظور قیمتی متفاوت دارد لذا شما مبلغ مورد نظر خود را به کارت بانکی من واریز کنید تا در ازای آن در زمانی مناسب سوره‌ای متناسب قرائت شود.
وی همچنین در مورد علت استقرارش در بیرون از محوطه آرامستان و پرهیز از فعالیت در فضای داخلی بهشت رضا اظهار کرد: درآمد فعالیت در بیرون از محوطه آرامستان بیشتر است علاوه بر این که کار کردن در داخل دنگ و فنگ زیادی دارد.
خبرنگار ما به سراغ یکی از قاریان تایید شده و سازماندهی شده در بهشت رضا نیز رفت که او هم هیچ تمایلی به ذکر نامش نداشت ولی گفت: برای فعالیت در گروه قاریان بهشت رضا (ع) باید تاییدیه‌های لازم ارائه شود تا بتوان به صورت رسمی در کسوت قاری قرآن برای اموات فعالیت کرد.
این قاری افزود: من اجازه فعالیت در بهشت رضا (ع) را پس از ارائه مدارک لازم از جمله تاییدیه سازمان تبلیغات اسلامی، به عنوان قاری کسب کرده‌ام.
وی در ادامه به میانگین درآمدش از این فعالیت اشاره و بیان کرد: مبلغ خاصی به منظور قرائت قرآن برای اموات مشخص نشده اما هرقدر بیشتر پرداخت شود صفحات بیشتری از کلام‌الله مجید خوانده خواهد شد.
وی ادامه داد: قاریان رسمی و مجوزدار همچنین بخشی از درآمد خود را به صورت هفتگی به پیمانکار ساماندهی قاریان و مداحان در بهشت رضا (ع) پرداخت می‌کنند.
این قاری قرآن در بهشت رضا (ع)مشهد گفت: چنانچه شهروندی بخواهد برای درگذشته مورد نظرش قرآن خوانده شود باید نام متوفی و پدر و مادرش را بگوید و وجه مورد توافق را فی‌المجلس پرداخت کند.
وی همچنین به فعالیت برخی از قاریان در خارج از محدوده بهشت رضا(ع) اشاره کرد و گفت: چنین افرادی اغلب صلاحیت لازم را به عنوان قاری ندارند لذا فاقد مجوز برای فعالیت در داخل آرامستان هستند ولی با این حال همچنان به امید گرفتن صدقه، نذری و هر چیز دیگری در خروجی بهشت رضا صف می‌کشند.
ساماندهی فعالیت مداحان و قاریان
نماینده ساماندهی مداحان و قاریان قرآن در بهشت رضا (ع) مشهد هم گفت: ۲۵ مداح و ۲۰ قاری قرآن به صورت تایید شده در این آرامستان مشغول فعالیت هستند.
محمد ایرجی افزود: این مداحان و قاریان پس از کسب تاییده کتبی فعالیت از سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان مداح و قاری در آرامستان، موظف به ارائه گواهی عدم اعتیاد و سوءپیشینه قضایی نیز هستند تا کارت مخصوص فعالیت در بهشت رضا(ع) برایشان صادر شود.
وی ادامه داد: افراد مدعی عنوان قاری قرآن در آرامستان حتما باید از سواد قرآنی لازم برخوردار باشند لذا موظف به شرکت در آزمونی خاص به همین منظور هستند.
نماینده ساماندهی مداحان و قاریان در آرامستان بهشت رضا(ع) در مورد درآمد این افراد نیز گفت: درآمد قاریان تعرفه مالی خاصی ندارد اما مداحان در این مکان به طور ماهانه بین ۴۵ میلیون تا ۶۰ میلیون ریال درآمد کسب می‌کنند.
ایرجی افزود: نظارتهای لازم نیز بر نحوه فعالیت مداحان و قاریان وجود دارد و این افراد لباس فرم خاص هم دارند تا به راحتی از سوی شهروندان قابل شناسایی باشند.
وی ادامه داد: افرادی که در پوشش قاریان قرآن در خارج از محیط بهشت رضا (ع) فعالیت می‌کنند مورد تایید نیستند و بارها از طریق خانه سبز شهرداری و ماموران سد معبر جمع‌آوری شده‌اند اما دوباره به محل باز می‌گردند و اگر شهروندان به این افراد پول و نذری ندهند بساطشان از مقابل بهشت رضا(ع) جمع می‌شود.
همکاری شهروندان برای جلوگیری از فعالیت قاریان غیرمجاز
مدیرعامل سازمان مدیریت آرامستانهای شهرداری مشهد نیز به شکل‌گیری غیرقابل اجتناب فعالیت غیرمجاز در کنار کارها و مشاغل مجاز اشاره و بیان کرد: موضوع قاریان قرآن در آرامستانها نیز از این قاعده عرفی ناخوشایند مستثنی نیست.
حجت‌الاسلام حسین مهدوی دامغانی افزود: فعالیت قاریان و مداحان در آرامستان بهشت رضا(ع)مشهد ساماندهی شده بنابر این نظارت لازم بر فعالیتهای این قشر وجود دارد و به طور مستمر پایش می‌شوند.
وی ادامه داد: عده‌ای هم در خارج از محوطه آرامستان به اسم قاری فعالیت می‌کنند که به هیچ عنوان مورد تایید مراجع ذیربط و ناظر نیستند لذا بارها جمع‌آوری شده‌اند ولی شرایط جاری در این حوزه به گونه‌ای است که تا زمان وجود درخواست و تقاضا از سوی شهروندان، چنین افرادی به عنوان عرضه‌کننده فعال خواهند بود.
مدیرعامل سازمان مدیریت آرامستانهای شهرداری مشهد گفت: اگر شهروندان تقاضای قرائت قرآن را به افراد تایید شده، واگذار کنند و سراغ این افراد نروند خود به خود کارشان لنگ خواهد ماندو جمع خواهند شد.
مهدوی از شهروندان خواست در این خصوص دقت لازم را داشته باشند و با کسانی که کارت مشخص ندارند وارد مذاکره نشوند.
آرامستان بهشت رضا(ع) مشهد با افزون بر ۶۵ بلوک برای دفن اموات به عنوان بزرگترین قبرستان این کلانشهر در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی مشهد قرار دارد.
این آرامستان ۱۸۰ هکتاری از سال ۱۳۵۵ تاکنون به مدت ۴۵ سال عمده‌ترین محل دفن درگذشتگان در مشهد بوده و همچنان فعال است.
کلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد شش آرامستان عمومی فعال دارد.
