ایران در سرعت کاهش جمعیت، رکورددار است

مریم اردبیلی مشاور شهردار و رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران در نشست با رؤسای زنان و خانواده مناطق ۲۲ گانه با اشاره به آغاز فعالیت معاونت «جوانی جمعیت» اظهار کرد: حوزه جمعیت و فرزندآوری به‌تازگی به مأموریت‌های مرکز زنان و خانواده، افزوده شده و یک اولویت ملی است؛ اما تا کنون درون مجموعه ما فرصت کافی برای گفت‌وگوی نظری و عملی درباره فرزندآوری نبود.

رویکرد «جوانی جمعیت» یک اولویت ملی است

‌وی با بیان اینکه نرخ باروری در چند سال اخیر بسیار پایین آمده است؛ افزود: نرخ باروری در دهه ۶۰ نزدیک به ۶.۸ بود که تقریباً بیشتر مادران در آن دهه متوسط هفت فرزند را داشته‌اند؛ آمارهای نیمه اول سال جاری نشان می‌دهد ممکن است نرخ باروری به حدود ۱.۶۸ برسد. این کاهش سریع در سطح جهانی بی‌سابقه بوده و ایران در سرعت کاهش جمعیت رکورددار است؛ ما بیش از دو دهه زیر سطح جایگزین (حدود ۲.۱) بوده‌ایم که پیامدهای جدی برای هرم سنی و آینده کشور دارد.

اردبیلی با اشاره به پیامدهای سالمندی زودرس در کشور هم گفت: دهه‌شصتی‌ها به مرور وارد سالمندی می‌شوند؛ اگر امروز برنامه‌ریزی نکنیم، کشور با سالمندی غیرمتعادل و چالش‌های اجتماعی-اقتصادی روبه‌رو خواهد شد. وظیفه ما الزامی کردن دانش جمعیتی در سرفصل‌های مدیریتی است تا سیاست‌ها، علمی و متوازن پیش بروند.

وی تصریح کرد: برخی، نگاه‌های افراطی درباره جمعیت دارند؛ موضوع جمعیت نه اختصاص به جناحی خاص دارد و نه راه‌حلش حذف نقش اجتماعی زنان یا بازگرداندن آنان صرفاً به منازل است. نمی‌توان پیشرفت تحصیلی و اجتماعی زنان را نادیده گرفت؛ همانطور که رهبر انقلاب بارها در سخنرانی‌هایشان تاکید داشته‌اند باید عمل کنیم و راه‌حل آن ترکیبی از تقویت کیفیت خانواده، حمایت‌های اجتماعی و خدمات محلی خلاق است.

مشاور زنان و خانواده شهردار تهران همچنین با بیان اینکه مدیران باید اکوسیستم محلی کنشگران و ظرفیت‌های محله‌ای را شناسایی کنند؛ ادامه داد: از مادران محله تا بانوان بازنشسته و گروه‌های همیاری محلی می‌توانند هسته‌های حمایتی خوبی برای مادران باردار و خانواده‌های جوان ایجاد کنند؛ طرح‌های ساده مثل شبکه‌های اشتراک ساعت نگهداری از کودک یا ایجاد حس ارزشمندی حضور کودک در فضاهای شهری و دادن روحیه به مادران، می‌تواند مؤثر باشد.

اردبیلی با اشاره به بسته خدمتی پیشنهادی برای مادران و کودکان خاطرنشان کرد: مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران در حال جمع‌آوری امکانات و ظرفیت‌های سازمانی، شرکت‌ها و معاونت‌ها برای طراحی یک بسته کلان خدماتی برای مادران و کودکان است که برخی بندهای آن نیاز به مصوبه و بودجه دارد و ان‌شاءالله به شهردار ابلاغ خواهد شد.

وی ادامه داد: ایده‌هایی همچون مهدکودک‌های منطقه‌ای، اتاق‌های مادر و کودک در اماکن پر تردد و ایجاد «خانه مادر و کودک» که خدمات متنوع مادرانه و کودکانه را ارائه کند، از اولویت‌هاست؛ برخی مصوبات قبلی از جمله ایجاد ۱۲۰ اتاق مادر و کودک در برنامه توسعه شهرداری وجود دارد که باید تسریع شود.