طب سنتی را با خرافه قاطی نکنید؛ ما میتوانیم پزشکی آینده را بسازیم
در دنیای امروز که سبک زندگی انسانها با شتابی بیسابقه در حال تغییر است، توجه به مقوله سلامت بیش از هر زمان دیگری ضرورت یافته است. هرچند پزشکی نوین دستاوردهای ارزشمندی به همراه داشته، اما نمیتوان از ظرفیتهای ژرف و ریشهدار طب سنتی که قرنها در فرهنگ ایرانی-اسلامی ما جاری بوده غافل شد. بازنگری در شیوههای حفظ تندرستی و استفاده درست و علمی از میراث حکمای گذشته، میتواند چشماندازی نو برای ارتقای سلامت فرد و جامعه ایجاد کند.

در همین راستا، گفتوگویی تخصصی در چهار محور اصلی،طب سنتی و سلامت ایرانی، زیبایی و سلامت پوست و مو، پژوهش عناوری و سلامت دیجیتال و حضور رسانه ای و آگاهی بخشی با یکی از پزشکان توانمند و خوشسابقه طب سنتی، دکتر علیرضا یارقلی، انجام شد که در ادامه تقدیم به شرح آن می پردازیم.
محور اول: طب سنتی و سلامت ایرانی
• دکتر یارقلی، با توجه به تجربهتان در طب ایرانی، چقدر میتوان طب سنتی را در کنار طب نوین برای ارتقای سلامت جامعه به کار گرفت؟
خوشبختانه با توجه به آگاهی امروز پزشکان و نیز آحاد مردم در مورد مفهوم طب ایرانی و مطالب علمی آن دور شدن از خرافهها در حال حاضر این امکان وجود داره که به راحتی افراد از تلفیق دو نگاه به سلامتی استفاده کنند لبته هنوز چالشهایی وجود دارد اما با صبر و پژوهش ین چالشها برطرف خواهد شد
• به نظر شما مهمترین چالش در ترویج علمی طب سنتی در ایران چیست؟
مهمترین چالش در ترویج علمی طب سنتی اختلاط خرافات و علم در این حوزه است ورود بسیاری از غیر پزشکان و غیر کارشناسان به این حوزه به این چالش دامن زده است در ضمن عدم حمایت دولت از فرآوردههای طب ایرانی نیز مزید بر علت شده است و باعث شده است تا بسیاری از محصولات غیر استاندارد وارد بازار شود. در صورتی که اگر حمایت و نظارت صورت میگرفت هم مردم از داروهای طب ایرانی بهرهمند میشدند و هم حوزه اقتصاد بیشتر وارد این حوزه میشد.
• بسیاری از مردم تصور میکنند طب سنتی فقط به مصرف گیاهان دارویی محدود میشود؛ تعریف درست طب ایرانی از نگاه شما چیست؟
• ترکیب علم پزشکی مدرن با آموزههای طب ایرانی چه دستاوردهایی میتواند برای نسل جدید پزشکان به همراه داشته باشد؟
تلفیق این دو طب باعث پیشگیری از بیماریها درمان راحتتر و سریعتر و طبیعیتر و کاهش هزینهها میشود.
محور دوم: زیبایی و سلامت پوست و مو
• شما دکترای تخصصی زیبایی هم دارید؛ لطفاً بفرمایید دیدگاه طب سنتی نسبت به زیبایی و مراقبت پوست چه تفاوتی با طب مدرن دارد؟
• در سالهای اخیر، روشهای غیرتهاجمی زیبایی رشد چشمگیری داشتهاند. از دید شما مرز ایمنی این روشها کجاست؟
• آیا میتوان از اصول طب سنتی برای بهبود وضعیت پوست و مو بدون استفاده از داروهای شیمیایی استفاده کرد؟
• به نظر شما رژیم غذایی و سبک زندگی تا چه اندازه در جوانی و شادابی پوست مؤثر است؟
• جدیدترین رویکردها یا پژوهشهای شما در حوزه زیبایی و سلامت پوست چیست؟
در حال حاضر در حال تلفیق بین رئوس طب ایرانی و ضروریات و اصول طب رایج در حوزه پوست مو زیبایی هستم به خصوص در بیماریهای سخت درمان مثل پسوریازیس لیکن پلان ریزش مو آکنه که تلفیق علمی این دو نگاه به درمان در بیماران بسیار کمک کرده است خوشبختانه بسیار ی از متخصصین پوست و مو نیز به یافتههای علمی طب ایرانی باور پیدا کردهاند در این تلفیق همسو شدهاند
محور سوم: پژوهش، فناوری و سلامت دیجیتال
• شما سالهاست در پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه صنعتی شریف فعالیت دارید. ارتباط بین فناوری و سلامت را چطور میبینید؟
زندگی بدون حضور فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز محیط مجازی رسانههای مجازی دیگر امکانپذیر نیست در این بین سلامت به عنوان مهمترین نیاز بشر نیز از این قاعده مستثنا نیست و باید هرچه سریعتر به طور واقعی و علمی حضوری جدی در فضای مجازی پای رویکردی جامعه پسند و قابل فهم داشته باشد
• سامانه “ابر سلامت” که شما در طراحی آن مشاور بودهاید، چه تحولی در ارائه خدمات درمانی ایجاد کرده است؟
در طراحی ابر سلامت هدف یکپارچه سازی بانک اطلاعاتی سلامت همه افراد بود که خوشبختانه در سازمان تامین اجتماعی پیاده سازی شد ر حال حاضر نیز از مدلهای مختلف آن در حوزههای دیگر سلامت استفاده میشود
• آینده پزشکی دیجیتال و تلهمدیسین (پزشکی از راه دور) را در ایران چگونه پیشبینی میکنید؟
خوشبختانه در خصوص آموزش الکترونیکی، تله مدیسین و حضور فضای علمی در فضای مجازی این امکان را مهیا کرده است و بعد از کرونا این موضوع سرعت بیشتری پیدا کرده است. آموزش در این فضا باعث عدالت آموزشی و نیز آموزش همگانی مناسب، یکسان و استاندارد برای همه ایرانیان خواهد بود.
• آیا میتوان طب سنتی را هم در بستر دیجیتال و هوش مصنوعی ارائه کرد؟
با توجه به اصول رفتن شرح حال مناسب و معاینه فیزیکی لازم و انجام تستهای پاراکینیک این امکان وجود دارد اما مبحث معاینه فیزیکی در فضای مجازی بسیار سخت و گاهی غیر ممکن است به نظر میرسد که اولین ویزیت به صورت حضوری توسط پزشک اگر صورت بگیرد مناسبتر است و بقیه پیزیتها برای پیگیری در فضای مجازی باشد.
محور چهارم: حضور رسانهای و آگاهیبخشی
• شما در برنامههایی چون جوکر، رخبهرخ و طبیب به عنوان مشاور یا کارشناس سلامت حضور دارید. نقش رسانه را در ارتقای سواد سلامت جامعه چطور ارزیابی میکنید؟
واقعیت غیرانکارپذیر رسانهها در آگاهسازی مردم و حتی پزشکان است؛ بسیاری از پزشکان اخبار جدید و تبادل نظرها را در فضای مجازی و از طریق رسانهها مطلع میشوند و مردم نیز بیشتر اطلاعاتشان را از رسانهها و فضای مجازی دریافت میکنند و چه نیکو که رسانهها متعهد به اطلاعرسانی درست و صحیح و از طریق افراد ذی صلاح و بر اساس علوم اثبات شده باشد. خوشبختانه در سالهای گذشته فرق میان اهالی علم در حوزه طب ایرانی با اهالی خرافه کاملاً مشخص شده است و این موضوع به کمک رسانهها تحقق پیدا کرده است.
• تجربهتان از حضور در رسانههای عمومی چه تأثیری بر ارتباط با مخاطبان داشته است؟
• به نظر شما رسانهها در معرفی صحیح طب ایرانی چه مسئولیتی دارند؟
• اگر بخواهید یک پیام کلیدی برای مخاطبان در زمینه سلامت عمومی بدهید، آن چیست؟
اگر به عنوان چند جمله کلیدی توصیهای برای سلامت داشته باشم اول از همه ورزش ورزش و ورزش است که توصیه من روزانه ۳۰ بار ورزش و هر بار بین ۳۰ ثانیه تا ۶۰ ثانیه است؛ دومین کلید سلامتی خواب مناسب است به نظر من در این سالها این دو اصل گم شده است و همه دنبال دمنوش یا خوراک و مسائلی در این حوزه هستند در صورتی که اگر ورزش و خواب مناسب نداشته باشیم بهترین خوراکیها و نوشیدنیها بیاثر خواهد بود و نکته طلایی در فصل سرد سال خوابیدن با سرپوش مناسب است، سرپوش مناسب سر را از بسیاری از بیماریهای فصل سرد مصون میدارد و در ضمن برای حافظه و نشاط نیز بینظیر است.