اضطراب حفظ باروری حتی در آزمایشگاه؛ هزینه جدید زنانه‌گی به نام فریز تخمک و جنین
خبرنگار: ونوس بهنودتغییرات سبک زندگی و فرزندآوری این روزها زنان را به سمت موضوع فریز تخمک و جنین کشانده است.موضوعی که به نظر می‌رسد اطلاع رسانی آن چندان باب میل نهادهای مسئول نیست و هزینه‌های آن نیز حمایت نمی‌شود.
به گزارش خبر فوری، فریز تخمک یک روش حفظ باروری است که در آن تخمک‌ها از تخمدان‌ها استخراج و منجمد می‌شوند. از این تخمک‌های منجمد در روش‌های کمک باروری استفاده می‌شود. از طرفی فریز جنین یکی از روش‌های کمک‌باروری برای زوج‌های نابارور و حتی زوج‌های بارور است که شامل دو مرحله انجماد جنین و نگهداری از جنین است. این تکنیک به کمک روش آی وی اف (IVF) یا میکرواینجکشن (ICSI) انجام می‌گیرد تا امکان بارداری را با کاشت جنین فریز شده در آینده فراهم کند.
هر دو این روش‌ها در شرایطی که زنان توان یا تمایل باروری در سن باروری خود را ندارند پیشنهاد شده است. در واقع هم فریز تخمک و هم جنین مربوط به شرایط استثنایی از جمله بیماری‌های خاص مادر، ازدواج دیرهنگام و خروج از سن باروری و همچنین ممانعت از باروری در سنین باروری و به نوعی پس انداز فرصتی برای فرزندآوری در آینده است.
بررسی‌های خبر فوری نشان می‌دهد، افرادی که در اثر جهش‌های ژنتیکی به بیماری‌های خاصی مبتلا شده‌اند که موجب نارسایی تخمدان برای آن‌ها می‌شود، بانوانی که روش آی وی اف برای آن‌ها انجام شده و نیازی به استفاده از تخمک‌های اضافی خود ندارند، مبتلایان به بیماری سرطان که تحت معالجه با روش شیمی‌درمانی قرار دارند، مبتلایان به بیماری‌های خاصی مانند کم خونی داسی شکل یا بیماری لوپوس و مشابه آن‌ها، بانوانی که تخمدان آن‌ها در اثر جراحی‌های مختلف، آسیب دیده است و بانوانی که قصد بارداری در آینده نزدیک را ندارند می‌توانند فریز تخمک انجام دهند.
اضطراب دخترانی که فرصت ازدواج نیافتند
انجمن پزشکی تولید مثل آمریکا (ASRM) اعلام کرده است که زمان مناسب برای انجماد تخمک‌ها در سنین 20 و اوایل 30 سالگی است که ذخیره تخمدان (تعداد تخمک‌های تخمدان) و تخمک‌های سالم بیشتری وجود دارد و فریز تخمک برای افراد بالای 38 سال توصیه نمی‌شود.
این در حالی است که دو سال قبل روزنامه همشهری در گزارشی از گرایش دختران بالای 40 سال ایران برای فریز تخمک حتی بیشتر از دختران کم سن و سال‌تر خبر داد.این آسیب مربوط به دهه شصتی‌هایی بود که در سنین پایین‌تر با مقوله فریز تخمک آشنا نبودند و بعدها زمانی که فرصت ازدواج و فرزند آوری را از خود دور دیدند به دنبال حفظ باروری خود با روش‌های آزمایشگاهی رفتند.
اضطراب حفظ قدرت باروری موجب شده تا دخترانی که ازدواج نکرده‌اند با فریز تخمک حداقل امکان مادر شدن را برای خود حفظ کنند.
این در حالی است که پزشکان می‌گویند فریز تخمک به معنی قطعیت در باروری سالم آینده یک فرد نیست و ممکن است تخمک‌های فریز شده در زمان استفاده کارایی و سلامت لازم را نداشته باشد.
اما گفتگو با تعدادی از دختران بالای 40 سال نشان می‌دهد که موضوع فریز تخمک نه تنها به صورت گسترده اطلاع رسانی نمی‌شود بلکه مانند شیوه پنهانی در بین همسالانشان شنیده می‌شود. حتی مادران از شنیدن این شیوه مقاومت کرده و تمایل دارند هر چه سریعتر دخترانشان به جای فریز تخمک ازدواج کنند.
یکی از شهروندان در این خصوص گفت: همه جا می‌زنند فرزند آوری اما این مسئله با واقعیت‌های جامعه همخوان نیست. امروز نسلی که می‌توانست فرزندآوری داشته باشد یا از ازدواج باز مانده و یا در صورت تأهل تمایل به یک و نهایتاً دو فرزند دارد.
این دختر 45 ساله معتقد است بسیاری از دختران مجرد تمایل به داشتن فرزند دارند اما شرایط کلی جامعه طوری بوده که ازدواج نکرده‌اند. فریز تخمک یکی از شیوه‌هایی است که امیدوار هستند در صورت ازدواج بتوانند فرزندی به دنیا بیاورند. اما این شیوه معمولاً اطلاع رسانی نمی‌شود.
فریز جنین با مشکلات بعدی سازش با همسر
حفاظت از قدرت فرزندآوری صرفاً مربوط به دختران مجرد نیست. این روزها حتی زوجین هم به دنبال فریز تخمک و یا جنین هستند.
در فریز جنین نیز کاهش هورمون AMH و کاهش ذخیره تخمدانی خانم، تمایل زوج به بچه‌دار شدن در سال‌های آینده، عدم موفقیت IVF در برخی زوج‌ها، ابتلای زن به سرطان و مصرف برخی داروهای خاص یا انجام شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، تمایل فرد به اهدای جنین، زیاد بودن جنین‌های حاصل از یک سیکل IVF و عدم تمایل به تکرار مجدد این درمان در آینده، خطر تحریک تخمدان بیش از حد تخمدان ناشی از آی وی اف و توصیه پزشک به انجام انتقال جنین در زمانی دیگر، نامناسب بودن وضعیت آندومتر برای انتقال جنین و نیاز به گذراندن مدت‌زمانی مشخص، حفظ باروری در اندومتریوز، پیش از اقدام به جراحی و نامناسب بودن وضعیت رحم برای حفظ جنین –مانند چسبندگی شدید داخل رحم یا فقدان رحم– و نیاز به استفاده از رحم جایگزین از دلایل انجام آن است.
با وجود شباهت فریز تخمک و جنین ، درصورت جدایی زن و شوهر در آینده و عدم تمایل به داشتن فرزند از همسر قبلی، جنین‌های فریزشده بلااستفاده می‌شوند. همچنین در روش انجماد تخمک امکان فریز تخمک‌های زیادی حتی برای دختران مجرد وجود دارد.
شاید بسیاری از زوج‌ها و دختران مجرد از این واقعیت که می‌توانند قدرت باروری خود را در آزمایشگاه‌ها نگهداری کنند بی‌اطلاع هستند و این بی‌اطلاعی چنانکه ذکر آن رفت به دلیل ضعف اطلاع رسانی‌هاست.
از سویی موضوع هزینه‌های بالای فریز تخمک و جنین نیز موجب شده تا زن بودن هزینه‌بر باشد. حتی زمانی که مربوط به هزینه‌های باروری است، زنان و دختران حمایت چندانی نمی‌بینند. این روزها فریز تخمک و جنین در مراکز درمان ناباروری قابل دسترسی است. این مراکز اغلب مربوط به بخش خصوصی است.هزینه فریز تخمک در سال ۱۴۰۴ در مراکز مختلف ایران، بدون احتساب هزینه دارو، می‌تواند مبلغی بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان یا بیشتر باشد. هزینه داروها نیز می‌تواند بین ۱۰ تا ۲۵ میلیون تومان به این مبلغ اضافه کند.
هزینه‌های فریز جنین شباهت زیادی به فریز تخمک دارد، زیرا شامل مراحل تحریک تخمدان با دارو، عمل تخمک‌کشی و فرآیندهای آزمایشگاهی است. به این مراحل، هزینه لقاح آزمایشگاهی (IVF یا میکرواینجکشن) نیز اضافه می‌شود. بنابراین، هزینه فریز جنین در سال 1404 معمولاً کمی‌بالاتر از فریز تخمک است و می‌تواند از ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان یا بیشتر (بسته به هزینه‌های جانبی و دارو) متغیر است.
