نیمه پنهان ماه چه تفاوتی با نیمه دیگرش دارد؟
پژوهش جدید نشان می‌دهد نیمه پنهان ماه از نظر دمای داخلی بسیار سردتر از سمت دیگر آن است. این کشف عجیب، رازهای جدیدی از گذشته قمر زمین را آشکار می‌کند.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد دو روی ماه حتی از آنچه ستاره‌شناسان تصور می‌کردند هم متفاوت‌تر هستند. پژوهشی که به تازگی منتشر شده است شواهدی ارائه می‌کند که نشان می‌دهد بخش داخلی نیمه پنهان ماه به طور قابل توجهی سردتر از سمتی است که همیشه رو به زمین قرار دارد. این یافته‌ها اخترشناسان را یک قدم به حل معمای تفاوت‌های عجیب دو روی قمر زمین نزدیک‌تر می‌کند.
چرا نیمه پنهان ماه یک راز بزرگ است؟
ستاره‌شناسان در دهه‌های گذشته متوجه تفاوت‌های زمین‌شناسی آشکاری بین دو سمت ماه شده‌اند. برای مثال تنها یک درصد از سطح نیمه پنهان ماه دارای دریاوارها یا همان دشت‌های تاریک حاصل از فوران‌های آتشفشانی باستانی است. این در حالی است که ۳۱ درصد از سمت پیدای ماه با این دریاوارها پوشیده شده است. مشاهدات همچنین نشان داده‌اند که ترکیب شیمیایی سنگ‌های دو طرف با هم متفاوت است و پوسته نیمه تاریک ماه حدود ۲۰ کیلومتر ضخیم‌تر است. این تفاوت‌ها به تاریخچه شکل‌گیری ماه گره خورده‌اند و مطالعه آن‌ها می‌تواند سرنخ‌هایی از داستان پیدایش خود زمین نیز ارائه دهد.
یک اختلاف دمای باستانی فاش شد
اکنون دانشمندان با تحلیل نمونه‌های جمع‌آوری شده توسط کاوشگر چینی چانگ ای ۶ که از نیمه پنهان آورده شده است به کشف جدیدی دست یافته‌اند. ترکیب شیمیایی این نمونه ۲.۸ میلیارد ساله نشان می‌دهد که از گدازه‌هایی در اعماق ماه و در دمای حدود ۱۱۰۰ درجه سلسیوس تشکیل شده است. این دما تقریبا ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد سردتر از دمایی است که نمونه‌های سمت پیدای ماه در آن شکل گرفته‌اند.
محققان معتقدند این اختلاف دما برای مدت بسیار طولانی و شاید حتی تا به امروز ادامه داشته است. یک فرضیه این است که در نیمه پنهان ماه عناصر کمتری وجود دارد که با واپاشی رادیواکتیو گرما تولید می‌کنند مانند اورانیوم و توریم. علت این توزیع نابرابر هنوز مشخص نیست اما هرچه که باشد این کشف تایید می‌کند که معمای دو چهره بودن ماه بسیار پیچیده‌تر از تصورات قبلی است.
