در ایران مشکلات و فشارهای اقتصادی میتواند دلیل اصلی بالا رفتن سن ازدواج و انتخاب مجرد ماندن افراد باشد.
حتما شما هم در خانه یا در جمع فامیلتان جوانهایی دارید که سنشان از ۳۵ سال گذشته، شاغلند ولی نه قصد ازدواج دارند و نه شروع زندگی مستقل. هنوز مهمان خانهی پدر و مادر هستند و از زندگی لذت نمیبرند! دیگر مثل گذشته مستقل شدن کار سادهای نیست و فقط به فاکتور سن و شغل نیاز ندارد.
یک جامعهشناس گفت: تجرد قطعی فقط یک انتخاب فردی نیست بلکه تبعات گستردهای برای جامعه دارد. وقتی جوان نتواند به بلوغ برسد، پیامد آن افزایش طلاق و طولانی شدن دوره جوانی است. جامعه ایرانی همواره خانواده را بهعنوان نهادی مقدس و وسیله تداوم تاریخی خود میدیده است.
وقتی ۹/۵ میلیون مرد و ۷/۵ میلیون زن زیر ۴۵ سال وارد زندگی مشترک نشدهاند، باید پرسید چه عواملی مانع از این انتخاب طبیعی و سنتی شده است. بخش مهمی از این وضعیت به مشکلات اقتصادی، اشتغال و مسکن بازمیگردد، اما لایههای فرهنگی و تغییر سبک زندگی نیز نقشی اساسی دارند.
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ضمن بیان اینکه نرخ ازدواج از ۴/۲۵ درصد در سال ۱۴۰۱ به ۳/۸۵ درصد در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است به روند افزایشی تجرد قطعی اشاره کرد و گفت: ۱۴ درصد از زنان و ۴ درصد از مردان بالای ۴۵ سال هرگز ازدواج نکردهاند که نشاندهنده روند افزایش تجرد قطعی است.
بر اساس دادههای موجود تا سال ۲۰۲۳ میانگین سن ازدواج زنان تهرانی به ۲۸سال و مردان به ۳۲سال رسیده، البته ۴۰درصد زنان ۳۰-۳۵ساله تهرانی مجردند در حالی که این رقم در سال ۱۳۸۰ تنها ۱۵درصد بوده. بنابر گفتههای شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس از جمعیت دختران ۱۵ تا ۳۴سال در مجموع ۶میلیوننفر متاهلاند.
جامعهشناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: ۷۰ درصد تجرد قطعی در دختران بر اساس انتخاب بوده است و ۳۰ درصد آن ناشی از جبر بوده و تحت تاثیر تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعه است.
تجرد قطعی شاخصی در جمعیتشناسی است. یعنی سنی که بعد از آن دیگر تمایل، شانس و فرصت ازدواج افراد به حداقل می رسد. معمولا این سن برای مردان ۵۰ سال و برای زنان ۴۵ سال است.
برخی مطالعات جمعیتشناختی میگوید بر اساس الگوی سنی ازدواج در ایران و بسیاری از کشورهای جهان، ۳۰سالگی برش سنی مهمی است که با عبور از آن کاهشی مهم در احتمال ازدواج رخ میدهد.
تعبیر تجرد قطعی در مورد کسانی به کار میرود که امید به ازدواج ندارند و احتمال زوجیت در بین آنان بسیار کم است.