به مناسبت بزرگداشت حکیم بوعلی‌سینا

ابن سینا حکیمی زاهد و عارف بوده است یا دانشمندی شرابخوار و زنباره

بسیاری تهمت شرابخواری و زنباره بودن ابن سینا را ناوارد دانسته و آن را به علت گزارش دروغینی می‌دانند که دشمنان ابن‌سینا به جوزجانی(شاگرد ابن سینا) نسبت داده اند

ابن سینا حکیمی زاهد و عارف بوده است یا دانشمندی شرابخوار و زنباره

ابوعلی حسین بن عبدالله سینا، مشهور بهابوعلیِ سینا، ابن سینا و شیخ الرئیس (متولد ۳۵۹ ه‍.ش در بخارا - درگذشتهٔ ۲ تیر ۴۱۶ در همدان) پزشک، فیلسوف، منجم، فیزیک‌دان، شیمی‌دان، شاعر ومنطق دان و از مشهورترین و دانشمندان ایران و جهان است. ابن سینا آثار فلسفی، منطقی و علمی بسیاری دارد که بیشترشان به نوعی در حکم دایره المعارف زمان خود هستند. از میان انبوه آثار این نویسنده، دو کتاب شفا که یک دانشنامه علمی و فلسفی جامع است و القانون فی الطب که اثری پزشکی است، مهم تر از سایرین هستند.
حیات شخصی و اجتماعی ابن سینا همیشه مورد مناقشه و حواشی بسیار بوده است. به جرات می‌توان زندگی ابن سینا را پر از تناقض و روایات مختلف دانست.
بسیاری معتقدند که ابن سینا در زندگی شخصی بر خلاف روایات و تاکیداتی که بر زهد و رعایت اعتدال اخلاقی در آثارش دارد، خیلی اهل اعتدال نبود و در جنبه های مختلفی دچار افراط می‌شد. شاید گزارشی که ابو عبید جوزجانی، مهم ترین شاگرد بوعلی از مرگ ابن سینا دارد در این برداشت بیشترین تاثیر را گذاشته باشد. جوزجانی، آمیزش با زنان و لهو ولعب را علت از بین رفتن تعادل مزاجی و در نتیجه مرگ شیخ می‌داند. او چنین روایت می‌کند:

"همه نیروهای شیخ به کمال بود اما نیروی آمیزش با زنان در وجود وی از دیگر نیروهای شهوانی افزون بود و در این کار زیاده روی می‌کرد. روزی از سوی یاران، زیان زن دوستی و پرخوری و شب زنده داری که شیخ در این هر سه افراط می‌کرد به وی گوشزد شد. شیخ پاسخ داد: خدای بزرگ از نیروهای جسمی و روحی مرا بهرهٔ فراوان بخشیده‌است و من باید از همهٔ این نیروها نیک بهره برگیرم و به موقع برخوردار شوم. زیاده روی در شهوات سرانجام جسم نیرومند شیخ را فرسوده کرد."


علاوه بر این، برخی دیگر روایاتی را به بوعلی نسبت می‌دهند که هرگاه خواب بر شیخ تسلط می‌یافت قدحی شراب می‌نوشید تا خواب از سرش بپرد. بسیاری فوایدی را که بوعلی در کتاب قانون برای شراب می‌شمارد دلیلی می‌دانند بر اینکه او خود شراب مصرف می‌کرده است.
برخی چون مرحوم شریعتی این برداشت از زندگی بوعلی را پذیرفته و او را به نوعی نقد کرده و نماد مسلمانان قرن ۴ و ۵ می‌دانند که از آن روحیه حقیقی اسلامی دور شده و کاملا در دنیای خور و خواب و خشم و شهوت گرفتار آمده اند.
برخی دیگر، اما به کلی مخالف این برداشت از حیات ابن سینا هستند. تکیه این دسته بر یک سری روایات دیگری است که اتفاقا راوی برخی از آنها هم جوزجانی است. اینکه شیخ هرگاه به مساله دشواری برخورد می‌کرده به مسجد می‌رفته و پس از نیایش، حقیقت را می‌یافته است، یکی از این روایات است که نشان‌دهنده‌ی پایبندی کامل ابن سینا به شریعت اسلامی است. شرح مکالمه‌ی بوعلی با اباسعید ابی الخیر(عارف نامی) و تاییدی که این عارف بر درستی شیخ دارد و همچنین آثار عرفانی و اشعاری که در دوران حبس در اواخر عمر در همدان و اصفهان داشته است، همگی نشان دهنده‌ی دورنبودن شیخ الرئیس از مسلک الهی و شریعت اسلامی است.
دکتر نجفقلی حبیبی، محقق و مصحح آثار فلسفه و عرفان اسلامی در گفت و گویی که یک بار با مهر داشته است، گفت که احتمالا روایات منسوب به جوزجانی در طول تاریخ و به علت دشمنی برخی متعصبین تحریف شده است. این مصحح و منتقد آثار فلسفی می‌گوید:
"هیچ بعید نیست که نوشته جوزجانی درباره زندگی نامه ابن سینا دست کاری شده باشد، چون هنوز هیچ نسخه مطمئنی از جوزجانی در دسترس وجود ندارد. جوزجانی می گوید ما شب ها پیش ابن سینا جمع می شدیم و یکی شفا می خواند و ابن سینا شرح می داد وقتی خسته می شدیم می گفت مشروبات بیاورند و نوازندگان بیایند و بعد از رفع خستگی دوباره می نشستیم و دوباره می خواندیم. اگر این حرف درست باشد، با سر مست دوباره چطور می توانستند فلسفه و طب بحث کنند؟"

دکتر حبیبی ادامه می‌دهد: "گزارش جوزجانی، مغشوش است و علت آن هم این است که سندهای روشنی از جوزجانی نداریم. به خصوص اینکه افرادی که با ابن سینا دشمن هستند هم زیاد است. همچنین گزارش‌های خلاف این مورد هم زیاد است، مثلا ابن سینا می‌گوید وقتی به مشکل علمی بر می خوردم به مسجد می رفتم و دو رکعت نماز می خواندم ."

در مورد شرابخواری ابن سینا نیز روایات بسیاری وجود دارد. برخی روایات منسوب به او جهت فواید شرابخواری را مغشوش می‌دانند. برخی دیگر معتقدند بوعلی در همان قانون روایات بسیاری را در نفی و رد شرابخواری و مضرات آن آورده است که فواید ان را کاملا تحت پوشش قرار می‌دهد.

به هر حال، تصمیمات متنوع ابن سینا و اتفاقات مختلفی که در زندگی تجربه کرد، باعث شده است که او حیاتی عجیب و جنجالی داشته باشد تا بدانجا که هنوز نمی‌دانیم مشی سیاسی او چگونه بوده است‌. ابن سینا از طرفی تمام‌عمر از ترس خدمت به سلطان ظالمی چون محمد غزنوی فرار می‌کند اما از طرف دیگر وزارت آل بویه را می‌پذیرد. در زندگی شخصی او هم وجوه مختلف و به ظاهر متناقضی وجود دارد که قضاوت درباره او را سخت می‌کند. به هر حال، آنچه مسلم است این است که آثار نظری فلسفی و علمی او باعث تحولی در علم شده و تا ابد نام او را در تاریخ تفکر جاودانه خواهد کرد.

38

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 15
  • فیلسوف
    6

    اگه زنباره بودکه اینهمه کتاب نمی نوشت زن جماعت باعث حواس پرتی ودرگیرکردن ذهن انسان است

    نظرات شما -
    • فیلسوف 2
      7

      زن حماعت باعث حواس پرتی انسان میشود؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ در قرن بیست و یکم همچین کامنتی مایه خجالت و بی شعوری کامنت گذارنده رو میرسونه . در ضمن به جای این تحریف ها کاش جملاتی عینا از اثار ش نقل قول میکردید و اخرش هم ما که به نتیجه ایی عقلانی دست پیدا نکردیم.

    • فیلسوف3
      3

      جوری میگین زن باعث حواس پرتی انسان میشه انگار زنان جزو انسان ها حساب نمیشن فقط براتون از خدا شفاعت می خوام که انقدر افکار بروزی دارین

    • همیشه حقیقت رابگو،حتی اگربه ضررت باشد!!
      18

      دقیقا!!!!خیلی حرف درست و به حقی زدی! زنان (مخصوصا زنان این دوره زمونه)مثل طاعون مثل یه مرض میمونن واسه ما مردا.حواس پرتی که چه عرض کنم.این فقط یکیشونه. تاریخ این روثابت کرده که بیشتر پادشاهان ظالم و بی عرضه که مملکت داری بلد نبودند،اهل زن بارگی ومجالست وموانست زنان بودند!! پژوهشگران درچندپژوهش بروی افرادبه این نتیجه رسیدندکه بیشترمردان باهوش ونابغه دربرقراری ارتباط با زنان ومعشوقه گرفتن مشکل دارند و دراین مورد ضعیف عمل میکنند!!هرچقدر که یک مردی باهوشتر،جدی تر،هدف دارتر وشخصیتی قدرتمندتر داشته باشد،رابطه ومجالست کمتری با زنان خواهد داشت!!زیرا اهدافی بزرگتراز برقراری رابطه و گفتگو بایک زن دارد! بسیاربزرگتر! ای کاش، ای کاش این دانشگاهها رو جدا کنن و دخترا جدا از پسرا باشن!که اولین کسیکه بااین موضوع مخالفت میکنه خود زنان و دختران هستن!دلیلش واضحه؛ مغزخیلی از آنها (ونه همه شان!)گنجایش و کشش مطالب و دروس جدی را ندارد!وبه خاطر همینم هست که اکثر دانشگاههای معتبر و خوب رو پسران اشغال کردن ودانشگاههای آب دوغ خیاری رو دختران! اگچه تعدادپسران کمتراست!حالا چرا اینقدر گیردادن بیان دانشگاه؟1_چشم وهمچشمی2_شوهرپیدا کردن!چگونه؟!بالباسهای تحریک کننده پوشیدن، اداو اطواردراوردن،آرایش کردن!ونه خودشان به طور جدی درس میخوانند،ونه اصلا علاقه ای به درس خواندن دارند!ونه می گذارندپسران درسشان را بخوانند! ((همیشه حرف حق را بگوییم، اگرچه به ضررمان باشد!))

    • ریحانه
      4

      اولا که جملت اشتباهه اول فکر کن بعد حرف بزن . زن هم یک نوع انسان هست گرچه مغز تهی و کوچیک تو این چیزارو درک نمیکنه .در ضمن کسی مجبورتون نکرده با زنا بپرین .این شما مردا ( مرد که چه عرض کنم!) هستید که همش دنبال زنا هستین و زندگیتون بدون زن نمیگذره وگرنه دانشمندان هم ثابت کردن زن میتونه بدون مرد زندگی کنه ولی مرد بدون زن نمیتونه زندگی کنه. هروقت عقلت کامل شد اونوقت برو هرمطلبی دیدی زیرش کامنت بزار

  • رچ فرمانیان
    0

    خوب حالا بوده یا نبوده! چه اهمیتی داره دقیقا!؟

    نظرات شما -
    • سعید
      2

      برای تو جاهل هیچی‌ تهمت زدن به کسی که مایه مباهات بشریت و خصوصا جهان اسلامه نادرسته.

  • حسن شاهیدفر
    0

    با سلام. ابتدا میخوام خدمتتون عرض کنم فرق بین زن و مرد فقط در طرز نوشتن ان است تفاوت های زن ومرد فقط در حد مکمل ها است و نیاز بینشون به یکدیگر ۵۰ ۵۰ است. دوما ابن سینا اثاره زیادی داره که به هیچ عنوان تطابقی با افتراحاتی که به ایشون میزنن یکی نیست و کاملا متمایز هست. سوما. همیشه میگن ببین چی میگه نگو کی چی میگه. به پیامبر هم افتراح زیاد زدن و همچنان میزنن ایا عاشقانش باید شک کنن. پرچم ایران و ایرانی بر پایه همین انسانهاست که بالاست و بالا میماند. پس یاد بگیریم قضاوت نکنیم و ببینیم اثارشون چه بوده و به چه در میخوره. دنیا ایرانو ایرانی رو غنی از فرهنگ و آداب و رسوم و علم و هوش میدانند . پس به داشته هایمان افتخار کنیم بجای قضاوتهای کودکانه که حتی ما در ان زمان حضور هم نداشتیم.

  • فکر کنید
    0

    سینا کتاب تعادل نوشته و سلامتی‌....و خودش عدم تعادل داشته....ظاهرا کشتنش.....و الان دونبال کشتن اسمش هستند...مردیکه کتابش اگر رعایت شود باعث عمری طولانی با اجازه خدا است...چرا باید قرل از شصت بمیره

  • محمد رضا
    0

    به نظر من هم ، دانشمند ی چون ابن سینا که تشنه ی علم و دانش بودو این را می توان از آثار به جا مانده از او دریافت کرد ، وقت شرابخواری و مانوس شدن با زنان را نداشت ... درسته که زن می تونه مایه ی آرامش و رسیدن به کمال باشه ، اما زندگی سراسر گریز این دانشمند ، بساط آرامش رو از هر زنی می گرفت و اگر هم صفت زشت زنبارگی به این اندیشمند نسبت دادن ،چیزی جز غرض ورزی نیست ... به قول شاعر : قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر ، گوهری ... ایشون آنقدر با علم و کمال بودند که دوست و دشمن به آن معترفن ... هر چقدر دوست خشنود باشد از این علم و دانش ، دشمن ناخشنوداست . مطمئناً دشمن که نمی تواند به علم و دانشش ضربه بزند مجبور به تخریب شخصیت اخلاقی اش می شود و به تحریف واقعیات می پردازد .. روح این دانشمند عزیز شاد ...

  • مهسا
    1

    این یارو "همیشه حقیقت رابگو،حتی اگربه ضررت باشد!!" معلومه از این ای کیو پاییناست که متاسفانه از سمت جنس مخالفش بهش توجهی نشده این شکلی اینجا دور برداشته

  • رها
    1

    چراهمیشه میخوایم همه چیزرواونطورکه خودمون دوست داریم ببینیم،چرانسبت به هرچیزقبل ازاینکه درباره اون فکرکنیم سریع وبه تعجیل شروع به پاسخ میکنیم ومدعی هستیم علم ودانش ماتوهمه چیزبالاست. ابن سیناهم یه آدم بوده مثل بقیه،وقتی خدادرمن وشمااین حواس روقرارداده پس دراون هم بوده،همچین نبوده که ابن سیناعاری ازاین احساسات ونفوس باشه که،واین مسئله چیزی ازوجه ی علمی اون کم نمیکنه،این مردم امروزی هستن که میخوان همه حی روباهم قاتی کنن،اگه ابن سیناشراب میخورده آدم بدی بوده،هرکی عرق وشراب مصرف کنه آدم نیست؟ انسان نیست؟اگه قراربه قضاوت باشه من وشماکسی نیستم که بخوایم شخصی روخوب یابدبنامیم،اونی آفریده خودشم میدونه چه بنده ای آفریده خوب یابد،به جای این کاراروخودمون کارکنیم،برای من جای تعجبه که چطوریه نفرخودش واینقدرعلقل وکامل میدونه،گه این اجازه روبه خودش میده که به قضاوت دیگران بپردازه،خیلی واقعاجالبه

  • الهه
    1

    عزیزان پاکی یا فاسد بودن ب زن و مرد بودن.مسلمان یا مسیحی.ایرانی یا غیر ایرانی بودن نیست... . به ذات و محیطه رشده. لعنت به هرچی ادم فاسد و بی بند و باره که زندگی با امنیت و اسایش رو از مردم سلب کردن

  • اکبر محمدزاده
    1

    حرف جوزجانی از نظ تاریخی به دوره ای مربوط می شود که شیخ الرئیس در بحران های سیاسی و آشوب سلسله ها بسر می برد تاریخ را فاتحان و حکمرانان نوشته اند اصلا بعید نیست این حرف ها سعایت شاگرد از استاد به خاطر حفظ جان یا دست کاری دشمنان یا باز نویسی مخالفان باشد شیخ الرئیس یک آفتاب تابان در قعر قرون و اعصار است که هیچ کس نمی تواند آنرا خدشه دار کند. در اوج قله قاف است این دانشمند ما بدر برصدر فلک شد شب روان سیر را نگذارد از بانگ سگان

  • کارون
    3

    کی گفته ابن سینا ایرانیه؟

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها