بنگاه‌داری یک بانک خصوصی با تزریق سپرده مردم به زیرمجموعه‌ها/ ۲۲هزار میلیارد تومان برای ابرپروژه ایران مال
بانک آینده که در مدت دو سال دارایی خود را از 35 هزار میلیارد تومان به بیش از 80 هزار میلیارد تومان رسانده است، بیش از 32 هزار میلیارد تومان از منابع خود را در شرکت‌های زیرمجموعه سرمایه‌گذاری کرده است.
سال‌هاست خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری از سوی مسئولان اقتصادی دنبال می‌شود و چندین بار مزایده‌های گسترده‌ای برای فروش اموال مازاد بانک‌های دولتی و اصل چهل و چهاری برگزار شده است.
در برخی مواقع اموال مازاد بانک‌ها به‌گونه‌ای مطرح می‌شود که انگار بانک‌ها در فرایند خصوصی‌سازی و یا رکود اقتصادی سال‌های 91 و 92 مجبور به تملک اموال و املاک شده‌اند و لحظه‌شماری می‌کنند این دارایی‌ها را فروخته و مانند بانک‌های استاندارد به فعالیت خود ادامه دهند.
اما بررسی صورت‌های مالی برخی بانک‌ها نشان می‌دهد، بانک‌ها چندان هم بی‌میل به افزایش دارایی‌های ثابت و املاک و مستغلات نیستند؛ یکی از بانک‌های بررسی شده بانک آینده است.
براساس صورت‌های مالی حسابرسی شده سال 95 بانک آینده، مانده تسهیلات اعطایی این بانک به شرکت‌های زیرمجموعه خود 17 هزار و 176 ملیارد تومان بوده است. شرکت توسعه بین‌الملل ایران مال که پروژه ایران مال را در دست اجرا دارد 14 هزار و 434 میلیارد تومان، شرکت بهار اقتصاد کامیاران 522 میلیارد تومان و شرکت ارزش آفرینان آینده 2 هزار و 219 میلیارد تومان تسهیلات از بانک آینده دریافت کرده‌اند، البته بررسی‌ها نشان می‌دهد بخشی از تسهیلات اعطایی به شرکت ارزش آفرینان آینده در پروژه ایران مال سرمایه‌گذاری شده است.
پروژه ایران مال، پروژه‌ای در منطقه 22 تهران و به مساحت یک میلیون و 100 هزار متر مربع است که در فاز دوم 600 هزار متر مربع دیگر به آن افزوده خواهد شد. هدف از این پروژه ایجاد بزرگترین مرکزی تفریحی، تجاری و اداری جهان است که توسط شرکت توسعه بین‌الملل ایران مال (متعلق به بانک آینده) در حال ساخت است. ساخت این پروژه که از منابع بانک آینده تامین شده است، در نهایت به مالکیت شرکت مذکور در خواهد آمد. در واقع با سپرده‌های مردم این پروژه ساخته و به مالکیت شرکت زیرمجموعه بانک آینده در خواهد آمد.
همچنین در بخش سرمایه‌گذاری بلند مدت در سهام شرکت‌ها، بانک آینده در سال 95 به میزان 1216 میلیارد تومان و در سال 94 رقمی بالغ بر 26 میلیارد تومان در سه شرکت ارزش آفرینان آینده، بهار اقتصاد کامیاران و کارگزاری بانک آینده سرمایه‌گذاری کرده است که همه این سه شرکت به بانک آینده تعلق دارد.
بنابراین در مجموع از کل دارایی 80 هزار میلیارد تومانی بانک آینده، 32 هزار و 626 میلیارد تومان در شرکت‌های زیرمجموعه سرمایه‌گذاری شده است.
ارقام فوق که در جداول زیر هم جزئیات آن آمده است، حکایت استراتژی بانک آینده برای بزرگ شدن حجم بانک و گروه بانک آینده به وسیله سرمایه‌گذاری منابع بانک است. منابعی که بیش از 95 درصد آن سپرده‌های مردم است.
نکته قابل تامل آنکه، براساس صورت‌های مالی سال 93، بانک آینده 9700 میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی اضافه برداشت کرده است، در همان سال برای پروژه ایران مال بیش از 8300 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده است. به عبارت دیگر بانک با چنین سرمایه‌گذاری بزرگی با مشکل نقدینگی مواجه شده و منابع لازم را با اضافه برداشت از بانک مرکزی تامین کرده است.
اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی به معنای انتشار پول پرقدرت است که اثر ضریب فزاینده آن، حجم نقدینگی واقعی تولید شده را چند برابر می‌کند. ناگفته نماند که بانک آینده برای بازپرداخت بدهی خود به بانک مرکزی نرخ‌های سود سپرده را به حدود 27 تا 28 درصد افزایش داد و توانست در مدت چند ماه چند هزار میلیارد تومان سپرده جدید جذب و بدهی به بانک مرکزی را بازپرداخت کند.
در واقع بانک وارد بازی پونزی شد و با به هم ریختن بازار پول و جریان سپرده‌گیری در بانک‌ها، برای بازپرداخت بدهی به بانک مرکزی سپرده جذب کرد.
سیاست‌های مالی و اعتباری بانک آینده از منظر اصول بانکداری و اقتصاد سیاسی هم قابل بررسی است. کافی است کمی قواعد بانکداری در ایران مورد بررسی قرار گیرد.
منبع: فارس
729
