معضل حضور سگهای ولگرد در کاشمر
حضور سگهای ولگرد طی چند سال اخیر در سطح شهر کاشمر به یکی از معضلات مهم تبدیل شده و حضور آنها در چند ماه گذشته به‌صورت گله‌ای در خیابانهای اصلی شهر بر نگرانی شهروندان به‌خصوص کودکان افزوده است.
هرچند بر اساس قوانین، ساماندهی و جمع‌آوری سگهای ولگرد بر عهده شهرداری‌ها گذاشته شده است اما با توجه به هزینه‌های بالا این ساماندهی آن‌گونه که باید اجرایی نشده یا اگر اقدامی هم صورت گرفته در کاهش جولان این حیوان در سطح معابر و خیابانها تأثیرگذار نبوده است.
حضورسگهای ولگرد روی اعصاب مردم
آنچه تاکنون مورد توجه قرار نگرفته دلایل رشد پلکانی جمعیت سگها در این شهر است.
به گفته شهروندان وجود این سگها در سطح شهر و در تمام ساعات شبانه‌روز و ورودشان به محله‌های مسکونی و گاه پارک‌های اطراف و محوطه بیمارستانها موجب ایجاد ترس از بابت انتقال بیماری و رعب و وحشت شده که از مسوولان ذی‌ربط تقاضای رسیدگی و جمع‌آوری دارند.
مرتضی علوی یکی از شهروندان با ابراز نگرانی از حضور سگهای ولگرد در شهر کاشمر می‌گوید: وجود این حیوان در شهر، نه‌تنها سلامت و آسایش و ایمنی مردم را به خطر می‌اندازد بلکه امکان دارد با حمله سگهای ولگرد، مشکلات زیادی برای مردم ایجاد شود.
محمد مغانی شهروند دیگر کاشمر هم در این خصوص گفت: بیشترین ترس من از جولان سگهای ولگرد در شهر به خاطر کودکان است، چرا که سگها در زمستان گرسنه هستند و دنبال غذا می‌گردند و از سویی کودکان قدرت دفاع از خود را ندارند و معلوم نیست در صورت حمله سگها به آنها چه بلایی سرشان بیاید.
به سگهای ولگرد غذا بدهیم؟!
دیدن سگهای لاغر و گرسنه در داخل شهر که در جست و جوی غذایند، منظره‌ای تکراری است. نایلون حاوی پسماندهای غذایی را که جلوی در منازل برای جمع‌آوری گذاشته شده را به دندان گرفته و فرار می‌کنند. این حیوانات که به وفاداری و مهربانی معروفند حالا به گفته یک فعال محیط زیست در کاشمر به معضلی خطرناک تبدیل شده‌اند.
مجید ضیایی در خصوص دلایل اصلی افزایش سگهای ولگرد گفت: به‌طور طبیعی دسترسی آسان به طعمه یا غذا و نبود عوامل کنترل‌کننده و تهدیدکننده، باعث افزایش جمعیت ناگهانی یک‌گونه در طبیعت می‌شود که نقش ۲ عامل ذکر شده در انفجار جمعیت سگها در کاشمر بسیار واضح است.
وی با تاکید بر این که نباید به سگها غذا داد افزود: غذا دادن به سگها از جمله رفتارهایی است که این روزها در میان مردم رایج شده و نتیجه‌ای جز افزایش جمعیت سگها به دنبال نخواهد داشت.
وی استفاده از واژه "سگ‌کُشی" را به خاطر تاثیر بر احساسات مردم صحیح نمی‌داند و می‌گوید بهتر است بگوییم "معدوم‌سازی" یا "حذف به روش انسانی" و تصریح کرد: فارغ از احساسات اگر روشهایی مانند عقیم‌سازی و نگهداری در پناهگاه جوابگو نباشد، معدوم‌سازی روش تاثیرگذاری برای کاهش جمعیت سگهاست که در بسیاری از کشورهای جهان انجام می‌گیرد.
این فعال محیط‌زیست گفت: نه‌تنها در مورد سگها حتی در مورد گونه‌های دیگر حیات‌وحش زمانی که در یک زیستگاه،جمعیت گونه‌ای به دلیل عدم کنترل توسط سایر عوامل تأثیرگذار، افزایش پیدا می‌کند برای ایجاد تعادل در آن زیستگاه، اقدام به حذف جمعیت مازاد آن گونه می‌کنند.
ضیایی با اشاره به این که عدم کنترل سگها تهدیدی برای حیات‌وحش و محیط‌زیست است افزود: امروزه با افزایش جمعیت سگها علاوه بر ورود آنها به محیطهای انسانی،آنها به محیطهای طبیعی مانند مناطق حفاظت‌شده هم وارد شده و باعث آسیب به حیات‌وحش گردیده‌اند.
وی ادامه داد: طبیعت گردها تاکنون فیلمهای بسیاری از شکار آهو، قوچ و میش توسط سگهای ولگرد گرفته اند که موید این مطلب است و یکی دیگر از این قبیل آسیبها آمیزش سگها با گرگها و به وجود آمدن موجوداتی بنام "گرگاس" است.
این فعال محیط‌زیست گفت: در کنترل سگهای ولگرد نقش شهرداری پررنگ‌تر از سایر ارگانهاست و عدم جمع‌آوری به‌موقع زباله‌ها، تفکیک زباله‌های تَر از خشک و ایجاد پناهگاه برای این حیوانات از جمله وظایف شهرداری است که تأثیر زیادی در کنترل افزایش جمعیت سگها دارد.
ضیایی افزود: نقش مردم هم در کاهش جمعیت سگها قابل توجه است و عدم غذارسانی مداوم توسط مردم، رها نکردن سگها پس از نگهداری، همکاری با شهرداری‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط، تفکیک زباله‌های تر از خشک و انتخاب زمان و محل مناسب برای انتقال پسماندها از جمله مواردی است که باید به آنها توجه داشت.
وی در همین خصوص پیشنهاد ایجاد پناهگاه توسط شهرداری، استفاده از قشر متخصص یعنی دامپزشک‌ها و دانشجویان رشته‌های مرتبط، حامیان و دوستداران حیوانات خانگی به‌صورت افتخاری در جمع آوری سگها و عقیم‌سازی آنها در مراکز و معدوم‌سازی سگهای بیمار را داد.
هزینه ماهیانه ۲۰ میلیون تومان برای اتلاف سگهای ولگرد
پدیده سگهای ولگرد، از قدیم به‌عنوان معضلی در شهرها مطرح بوده است و همواره سیاستهای مختلفی در زمانهای گوناگون برای مقابله با این مشکل، اتخاذ شده است.
معدوم‌سازی و ترحمکُشی روشهایی بود که اجرا شده ولی به‌طور دقیق نتیجه‌بخش نبوده است. کاشمر هم از این معضل مستثنی نبوده و هر از گاهی شاهد بروز مشکلاتی از سوی این سگهای ولگرد که در طرح و رنگ‌های متفاوت آزادانه در سطح شهر پرسه می‌زنند هستیم که علاوه بر برهم زدن منظر شهری، احتمال خطرات جانی و بهداشتی را برای شهروندان نیز افزایش دهند.
به گفته معاون خدمات شهری شهرداری کاشمر اگرچه طرح معدوم‌سازی سگهای ولگرد در سطح شهر همچنان اجرا می‌شود اما فصل‌هایی از سال که زمان جفت‌گیری حیوانات است به‌صورت گله‌ای حرکت می‌کنند و از نظر بصری بیشتر مشاهده می‌شوند.
علی صمیمی افزود: متأسفانه سگهای ولگرد از روستاهای بالا ولایت و پایین ولایت که نزدیک شهر هستند وارد می‌شوند و این مقداری کار را برای ما مشکل کرده است.
وی از وجود بیش از ۲ هزار واحد دامداری در اطراف شهر که هرکدام چندین سگ دارند خبر داد و تصریح کرد: سرمای هوا موجب شده سگها بیشتر برای پیدا کردن غذا به داخل شهر بیایند.
معاون خدمات شهری شهرداری کاشمر گفت: در برخی مکانها از جمله زائرسرای سیدمرتضی شهروندان برای سگها غذا می‌گذارند که این امر باعث شده در این مکانها تجمع این حیوانات بیشتر شود.
صمیمی با بیان این‌که به‌طور میانگین در ماه ۱۰۰ قلاده سگ به روش مرگ آرام امحاء می‌شوند افزود: اگرچه در گذشته یک فضای سه هزار متر مربعی در محل جمع‌آوری زباله برای نگهداری سگهای ولگرد پیش‌بینی شد، اما مشکلات خاص خود را داشت از جمله این که برخی افراد این حیوانات را با تفنگ آزار می‌دادند یا این که در آن زمان هزینه غذای هر قلاده سگ روزانه ۱۰ هزار تومان بود و همچنین روستائیان اطراف از جمله روستای عشرت‌آباد نسبت به این امر اعتراضاتی داشتند.
وی با اشاره به این‌که اکثر سگهای ولگرد باید معدوم شوند ادامه داد: زنده‌گیری تا معدوم‌سازی و امحای هر قلاده سگ افزون بر۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان هزینه دارد.
معاون خدمات شهری شهرداری کاشمر گفت: هزینه ماهیانه معدوم‌سازی ۱۰۰ قلاده سگ افزون بر ۲۰ میلیون تومان است اما برای نگهداری سگهای ولگرد هزینه‌های بسیاری را باید متقبل شویم که بهترین روش کنترل سگهای ولگرد، کنترل تلفیقی است.
به نظر می رسد اصلی‌ترین و ابتدایی‌ترین اقدامی که باید برای کنترل جمعیت سگهای بلاصاحب در محیطهای شهری انجام داد، مدیریت پسماند است زیرا هنگامی که غذا به‌راحتی از طریق پسماندها در اختیار این نوع از حیوانات قرار می‌گیرد میزان تولیدمثل آنها افزایش پیدا می‌کند.
مرحله دوم پس از مدیریت پسماند و عدم غذارسانی به سگها، مدیریت سگهای صاحب‌دار به‌ویژه سگهای گله است و پس از اجرای این راهکارها و کنترل جمعیت سگها، باید به سراغ راه‌حل‌های حذف فیزیکی مثل عقیم‌سازی رفت.
بدون شک مدیریت درست و علمی بدون سوار شدن بر موج احساسات کمک می‌کند تا در آینده جمعیت سگها در محیطهای شهری که هم برای انسان و هم برای خود سگها مناسب نیست کنترل شود.
منبع: ایرنا
68
