فواید و معایب طرح حذف صفر از پول ملی؛ ایران، ترکیه می‌شود یا آرژانتین؟

برخی کارشناسان تاکید دارند که حذف چهار صفر از پول ملی، اثری واقعی بر زندگی مردم ندارد هر چند تاثیر روانی تورم را کاهش می دهد. اما برخی معتقدند که حذف صفر می‌تواند سیاستی اشتباه و به لحاظ اقتصادی مضر هم باشد

فواید و معایب طرح حذف صفر از پول ملی؛ ایران، ترکیه می‌شود یا آرژانتین؟

به گزارش خبر فوری ، ساعاتی قبل براساس مصوبه هئیت دولت چهار صفر از پول ملی کشور حذف شد. براساس اخبار منتشر شده، دولت باید لایحه حذف ۴صفر از پول ملی را در نهایت به مجلس ارائه دهد و بعد از تصویب در بهارستان، نسبت به اجرای آن و اعمال در اسکناس های جدید اقدام کند.
طبق طرح پیشنهادی بانک مرکزی که در دولت به تصویب رسیده، واحد پولی ملی جدید تحت عنوان "تومان" تعریف می‌شود که هر "تومان" معادل ده هزار (۱۰۰۰۰) ریال فعلی و یکصد (۱۰۰) "ریال جدید" خواهد بود.

موافقان و مخالفان طرح حذف صفر از پول رسمی چه می‌گویند؟

اکنون پرسش مهم این است که دلیل این اقدام دولت چه بوده است؟ بانک مرکزی ایران در این باره اعلام کرده‌است که تورم انباشته ۴ دهه اخیر اقتصاد کشور موجب کاهش قدرت خرید واحد پول کشور شده‌است( اینجا بخوانید ). این واقعیت در کنار محدودیتهایی که جهت چاپ اسکناس درشت وجود داشت منجر به گسترش قابل توجه حجم اسکناس در جریان گردیده که تبعات آن در زیر آمده‌است:

الف. استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره

ب. مشکلات مرتبط در زمینه‌های محاسباتی و حسابداری دفاتر

ج. ناامنی در حمل مقادیر زیاد پول حتی برای مبادلات روزمره

د. معطل شدن در صف بانک‌ها و معضلات شمارش حجم بالای اسکناس و سکه

ه. تغییر واحد پول کشور از ریال به تومان به دلیل بزرگ شدن ارقام پولی

و. اجبار در استفاده از ایران‌چک با توجه به مشکلات حقوقی ناظر بر آن

ز. هزینه بالای چاپ و امحای اسکناس‌های درجریان با توجه به حجم انبوه اسکناس

ح. بالا بودن استهلاک اسکناس به دلیل نگهداری آن در حجم زیاد

با این حال، برخی کارشناسان تاکید دارند که حذف چهار صفر از پول ملی، اثری واقعی بر زندگی مردم ندارد هر چند تاثیر روانی تورم را کاهش می دهد. روشن است که وقتی پول درشت در بازار معامله شود، امکان هدررفت پول افزایش یافته و در معاملات پول با ارزش پایین در نظر گرفته نمی‌شود اما با حذف صفر، امکان اینکه معاملات با دقت بالاتری صورت گیرد، بیشتر می‌شود.

آرژانتین در دو مرحله، مجموعا شش صفر از پول ملی خود حذف کرد اما به نتیجه ای که می خواست، نرسید چون حذف صفر از پول ملی بدون استفاده از اصلاحات همه جانبه اقتصادی بی نتیجه خواهد بود

در این باره، بسیاری معتقدند که حذف صفر می‌تواند سیاستی اشتباه و به لحاظ اقتصادی مضر هم باشد( اینجا بخوانید ). بزرگترین ضررهای طرح حذف صفر می‌تواند به شرح زیر باشد:
الف. موجب آشفتگی کوتاه مدت در بانکها و تلف شدن وقت مردم در صف های طولانی برای تغییر پولها می‌گردد.
ب. هزینه های ناشی از جمع آوری پولهای قدیمی و چاپ و نشر پول جدید زیاد است.
ج. باعث اختلال بالقوه درسیستمهای دیجیتال بانکی به علت عدم تطابق داده‌های قدیمی و جدید می‌شود.
د. موجب سردرگمی عمومی در دوران دوگانگی پولی می‌شود.

مروری بر تاریخچه حذف صفر از واحد پول ملی

آلمان اولین کشوری است که این سیاست را پیش گرفت و توانست بر ابرتورم خود فائق بیاید. زیمباوه هم از جمله آخرین کشورهایی است که این سیاست را پیش گرفته است ( اینجا بخوانید ).
در این بین، کشورهای دیگر دنیا هم هستند که طبق گزارش سازمانهای اقتصادی بارها و بارها اقدام به حذف صفر از پول خود کرده اند. طبق آمار، دهه 60 و 70 و 80 این سیاست بسیار رواج داشته است و اکثر کشورها در این زمان دست به این اقدام زده اند. جدول زیر مهم ترین این کشورها را از سال ۱۹۶۰ الی ۲۰۰۰ معرفی می‌کند.

کشور

بازه زمانی

مجموع صفرهای حذف شده

تعداد مراحل عملیات حذف

برزیل

۱۹۶۷ الی ۹۴

۱۸ صفر

۶مرحله

آرژانتین

۱۹۷۰ الی۹۲

۱۳ صفر

۴ مرحله

رژیم صهیونیستی

۱۹۸۰ الی ۸۵

۹ صفر

۴ مرحله

بولیوی

۱۹۶۳ الی ۸۷

۹صفر

۲ مرحله

پرو

۱۹۸۵ الی ۹۱

۶ صفر

۲ مرحله

اوکراین

۱۹۹۶

۵ صفر

۱ مرحله

لهستان

۱۹۹۵

۴صفر

۱ مرحله

مکزیک

۱۹۹۳

۳ صفر

۱ مرحله

روسیه

۱۹۴۷ الی ۹۸

۳ صفر

۳ مرحله

ایسلند

۱۹۸۱

۲ صفر

۱ مرحله

ترکیه و آرژانتین؛ نمونه خوب و نمونه بد حذف صفر از واحد پولی

ترکیه
تورم ترکیه از ابتدای دهه 80 آغاز شده و با شتاب به پیش رفت. هر دلار آمریکا که در سال 1988 با 1422 لیر قدیم ترکیه مبادله می‌شد در سال 2003 به بیش از 5/1 میلیون لیر قدیم رسید.
از سال 1981 به این سو در ترکیه هر دو سال یک بار نیاز به اسکناس‌های درشت‌تر احساس می‌شد. درشت‌ترین اسکناس ترکیه از 5 هزار لیر به 1 میلیون لیر تبدیل شد.
از آغاز سال 2005 اسکناس‌های جدید ترکیه با عنوان لیر جدید منتشر شدند. هر لیر جدید معادل یک میلیون لیر قدیم است و به این ترتیب ترکیه در یک مرحله شش صفر را از اسکناس حذف کرد. مهار تورم در ترکیه با نظارت و دستورالعمل‌های صندوق بین‌المللی پول انجام گرفت. این کشور به عنوان یک نمونه برگزیده در مهار تورم از سوی این نهاد بین‌المللی معرفی شد. ترکیه پیش از آنکه اقدام به حذف صفرها کند، تورم را به طور کامل مهار نمود.

آرژانتین
رکود اقتصادی در آرژانتین به میزان قابل ملاحظه ای موجب کاهش ارزش پول ملی و بحران دلار در سال 1992 شد. بنابراین، دولت آرژانتین مجبور شد اصلاحات اقتصادی را با طرح کاهش صفر از پول ملی خود به منظور جلوگیری از افزایش شدید تورم آغاز کند.
در سال 1960، 1100 تا 3500 پزو آرژانتینی برابر با یک دلار بود. آرژانتین با حذف دو صفر از پول خود، ارزش پزو را با ارزش دلار فیکس کرد.
در اوایل دهه 1980 هر دلار به مبلغ 18هزار تا 180 هزار پزو معامله می‌یافت. حکومت آرژانتین سال بعد 4 صفر از پول ملی خود حذف کرد اما باز بی‌فایده بود. زیرا حذف صفر از پول ملی بدون استفاده از اصلاحات همه جانبه اقتصادی بی نتیجه خواهد بود.
تنها در سال ۱۹۹۰ بود که آرژانتین پس از اصلاح جدی سیاست های پولی و مالی خود یعنی کاهش چاپ اسکناس و حمایت آن توسط مسکوکات و منابع طبیعی، اصلاح قانون مالیات و افزایش درآمد دولت و همچنین بازگشت اعتماد روانی مردم به واحد پولی رسمی توانست از طریق حذف صفر از پول ملی خود موجب نتایج مطلوب شده و منجر کاهش تورم گردد.

ایران؛ ادامه دهنده راه ترکیه است یا آرژانتین؟

با بررسی نمونه های موفق و ناموفق مشخص می‌شود که هر کشوری(از جمله ایران) اگر بخواهد سیاست حذف صفر راپیگیری نماید باید برای موفقیت به پنج نکته توجه کند و آنها را در نظر بگیرد.
الف. حذف صفر از پول ملی اگر فقط برای کنترل نرخ تورم صورت بگیرد، در بلند مدت موجب بحران اقتصادی می‌شود. چرا که باعث افزایش چاپ اسکناس توسط دولت می‌شود. به همین دلیل است که بعضی از کشورها حتی وقتی نرخ تورم بالایی را تجربه نمی‌کنند، باز صفر پول را از بین نمی برند.
ب. استقلال بانک مرکزی از دولت، نقطه عطفی است که باید هنگام اصلاح سیستم پولی و حذف صفر به آن توجه شود.
ج. قبل از هر فعالیت، دولت باید افکار عمومی را درباره اثرات اقتصادی ناشی از حذف صفر از پول ملی مطلع سازد در غیر این صورت ممکن است جو روانی وحشتناکی بر اقتصاد عمومی کشور حکم فرما شود و عملا اوضاع از دست دولت خارج شود.
د. حذف صفر از پول ملی معمولا منجر به نارضایتی صادر کنندگان می‌گردد و در این زمینه شوکهایی را وارد می‌سازد. در این زمان دولت حتما باید با طراحی بسته های پشتیبانی ویژه ای باعث رکود صادرات نشود.
ه. نباید فراموش کرد که مهم‌ترین عامل نابودی ابرتورم بازگشت تناسب است. برای این کار، ابتدا باید میزان نقدینگی و اسکناس از سطح جامعه کم شود. دولت ها پس از حذف صفر حتما بایداز طریق مالیات و تولید و جذب سرمایه خارجی و داخلی واحد پول رسمی را تقویت می‌کنند. بدیهی است که این تغییر، عملیاتی طولانی مدتی است و چندین سال طول می‌کشد که کارگر افتد.

در نظرخواهی خبر فوری درباره حذف چهار صفر از پول ملی شرکت کنید

38

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 16
  • مهدی
    0

    حذف صفر بدون مهار تورم و بیکاری برابر با نابودی اقتصاد است.

  • اعلا
    0

    برای انجام چنین عملی مستلزم انجام مقدمات وتدابیری برای بعداز ان است مقدمات کهیکی از انها جلو گیری ازتورم وکاهش ان است دیده نمی شود وتدابیر بعدی هم که جلوگیری ازصفر های اضافی جدید وادامه کاهش تورم است باتوجه به درامد های ارزی دولتبرنامه ای دیده نمیشود پس بنظر میرسد کار نمایشی وروانی است وجزکشور های ناموفق مانند برزیل خواهیم شد امید است خداکمک کند

  • رضا برجی
    0

    باز معلوم نیست چ نقشه ای برا خالی کردن جیب مردم کشیدن!!!

  • ف.ص
    0

    مسئله اینه که جربزه برگردوندن ارزش پولمونو ندارن میخوان صفراشو حذف کنن که صورت مسئله رو پاک کنن .دقیقا سال ۶۰نون تافتون مشهدی میخریدیم یک تومن الان هزاره حدودا .اگر به فرض اینکارم بکنن با همین فرمون سوء مدیریت کلان پیش بریم سی سال دیگه همه چیز مثل امروز میشه و بازم عقلای کل چاره رو در حذف ۴ صفر دیگه میبینن!!!واقعیت اینه که یه صفر واقعا زیاده که اونم ریاله .باید واحد رو به تومان تبدیل کنن که هزار تومن همون هزارتومن باشه نه ده هزار ریال این واقعا مسخره است چرا که از یک تا ۱۰۰ ریال عملا در واحد پولی ما نه وجود داره و استفاده میشه .سالهای چهل نیم ریال (ده شاهی )هم کاربرد داشت .الان ما هنوز صد دویست و پونصد تومانی رو استفاده میکنیم .لطفا تیر خلاص و به این بیماردر اغما نزنین و احیاش کنین. نمیتونین برین کنار کار رو بدین به کاردان با علوم مرتبط.

  • نسیم بهشت
    0

    باسلام واحترام خواهش میکنم بزرگان کشور بیشترفکر کنن به نظر بنده اصلاحذف ۴صفر صحیح نیست مشکلات زیادی به وجود میاد خواهشمندم حداقل ۱صفرراحذف کنن عاقلانه تره اصلااین کاریک نوع سردرگمی برای مردم به وجودمیاره.تشکر ازخبرفوری

  • محمد
    0

    کشوری با این حجم از مشکلات عظیم اقتصادی همراه با رکود و تحریم های شدید یک خودکشی محسوب میشه

  • احمد سهلانی
    0

    انشالله که بشه تا الکی بهضی ها میلیاردر نباشن طرف دوتا خونه داره شده میلیاردر

  • علی
    0

    تورم های خود ساخته،کاهش تعمدی ارزش پول ملی،نداشتن التزام عملی به علم اقتصاد و دهها ادله دیگر باعث شده اقتصاد کشور همچون بچه ی بی سرپرستی آواره کوچه و خیابان گردد و بخاطر نداشتن تربیت خانوادگی موجودی خطرناک که از آسیب زدن به دیگران هیچ واهمه ای نداشته باشد و لذت هم ببرد. حذف صفر از پول ملی هیچ دردی را دوا نخواهد کرد زیرا صاحبان زر و زور و ثروت که به اعداد و ارقام بالا عادت کرده اند کوچک بودن ارقام برایشان افت دارد مدیری که به ۸_۹ صفر در فیشهای حقوقی عادت کرده ۴_۵ صفر برایش کسر شٱن دارد،بهمین خاطر به دو سال نرسیده صفرهای پر کشیده از پول به فیشهای حقوقی مدیران و....برخواهد گشت. بهترین راه بجای حذف صفر از پول،ارزش دار کردن پول ملی است و شروع اینکار با حذف صفر از فیشهای حقوقی مدیران و.....است. چرا تعداد ارقام فیش حقوقی کارمندان و کارگران و بازنشستگان و مستمری بگیران ۷ رقمی باشد اما مدیران ۸ و ۹ رقمی؟ برای تقویت ارز ملی بجای حذف صفر از صفرهای فیش های حقوقی ۸ و ۹ رقمی استفاده کنید.

    نظرات شما -
    • کوروش
      0

      اینها همه نتیجه این فکر است اقتصاد مال خر است

    • ناشناس
      0

      عالی بود

  • مصطفی
    0

    باز معلوم نیست می خواهند چه بلای سره مردم بیارن

  • شهرام
    0

    ببخشید مردم بیسواد هستند خبر اصلا از تورم ندارند

  • خاوری
    0

    اره صفرها راحذف کنید تارقم اختلاس من و امثال من کم بشه.ولی بااینکار درشرایط رکود شدیدوتحریم کار عاقلانه ای به نظر نمیرسه .

  • میلاد
    0

    چه بخور بخوری بشه با حذف صفر.آب از آب تکون نمی خوره .فقط دزد های پول زیاد میشن.

  • حکمت
    0

    پیشنهاد میشود پنج صفر حذف شود . و واحد پول پارسه و اجزای پول پارسیک شود.حدودا هر تومان برابر دلار یا بیشتر میشود و به ارزش قانونی ریال هم نزدیکتر است حدود دو برابر سال ۱۳۵۰ است.هر ۱۰۸ ریال برابر یک گرم طلای خالص است . یا هر ۵۱۳۰ تومان یک ریال قانونی است. اینجوری هر ریال یا پارسیک برابر صد تومان الان است. ارزش پول ایران پر طراز جهانی است. و بهتر میشود فهمید که یک بیستم دنیا دستمزد داریم . و ....

  • م م
    0

    گرانی های شدید و دزدیدن نقدینگی مردم در بازار های بورس و دلار و طلا ، در جهت زمینه سازی برای حذف چهار صفر هست . دو دستی پول های خودتون رو بچسبید و وارد هیچ بازاری نکنید . حتی وقتی یک چیزی مثل ماشین رو با قیمت بالا که قیمت اصلیش نیست میخرید در اصل دارید نقدینگی خودتون رو توی جیب دولت میریزید یعنی وقتی پرایدی که ۱۰ ملیون میارزه رو ۱۰۰ ملیون میخرید ، در اصل دولت براحتی ۹۰ ملیون از پول و نقدینگی شما رو از جیبتون کشیده بیرون .

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها