پنجاه سال از این شاهکار گذشت؛ فیلمی که هنوز نماد شورش علیه نظم اجتماعی است
نیم‌قرن پس از ساخت فیلم «پرواز بر فراز آشیانه فاخته»، این اثر همچنان به‌عنوان نمادی ماندگار از شورش علیه نظم اجتماعی و نقد ساختارهای اقتدارگرایانه در حافظه سینمایی جهان باقی مانده است.
فیلم «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» (One Flew Over the Cuckoo’s Nest) که در ایران با عنوان «دیوانه‌ای از قفس پرید» شناخته می‌شود، پنجاه سال پس از ساخت، همچنان یکی از تأثیرگذارترین آثار سینمایی در نقد نهادهای قدرت و کنترل اجتماعی به‌شمار می‌رود.
این فیلم به کارگردانی میلوش فورمن و با بازی درخشان جک نیکلسون در نقش رندل مک‌مورفی، داستان مردی را روایت می‌کند که برای فرار از کار اجباری در زندان، خود را به‌عنوان بیمار روانی معرفی می‌کند و به آسایشگاه روانی منتقل می‌شود. در آنجا، او با پرستار راچد (با بازی لوئیز فلچر)، نماد اقتدار و سرکوب، وارد تقابلی تدریجی اما عمیق می‌شود.
فیلم با نگاهی انتقادی به نهادهای روان‌پزشکی، مفاهیمی چون شرم، سلطه، و هزینه انسانی سرپیچی از هنجارها را به تصویر می‌کشد. هرچند پایان فیلم تلخ و بدون پیروزی ظاهری است، اما «روح اعتراض» مک‌مورفی در فرهنگ معاصر زنده مانده و الهام‌بخش نسل‌های مختلف بوده است.
این اثر همچنان در مباحث مربوط به سلامت روان، آزادی فردی و مقاومت در برابر ساختارهای سرکوبگر جایگاهی ویژه دارد و به‌عنوان یکی از شاهکارهای تاریخ سینما، تأثیر خود را حفظ کرده است.
