زمستانی زودرس که پایتخت را غافلگیر کرد
برف سنگین تهران در سیزدهم آذر ۶۲ سال پیش
دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] چند دقیقهای از ریزش برف نگذشته بود که قیافه عمومی شهر بهکلی عوض شد اغلب مردم به منازل خود پناه بردند و رانندگان وسایط نقلیه با سرعت راه توقفگاهها را در پیش گرفتند.
دو گزارش پیش رو روایتی است از برف سنگین تهران در روز چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲ که روزنامه کیهان در شمارههای «چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲» و «پنجشنبه ۱۴ آذر ۱۳۴۲» با جزئیات ثبت کرده است؛ برفی که «از ساعت نیم بعدازظهر» آغاز شد و پس از «چند سال» سکوت زمستانی، دوباره پایتخت را سفیدپوش کرد. بارش در شمیران «از ده و نیم صبح» شروع شده بود و دانههای «درشت» آن چنان تند شد که در کمتر از دو ساعت «ده سانتیمتر» بر سطح شهر نشست. این تغییر ناگهانی، خیابانها را خلوت و وسایط نقلیه را گرفتار لغزندگی و تصادف کرد، در حالی که کودکانِ سالهای بیبرف، برای نخستین بار «رنگ برف» را میدیدند. سرمای شبانه مصرف زغال و نفت را بالا برد و بیخانمانها را به دور آتش در گوشه میدانها کشاند.
![]()
***
امروز پس از چند سال برف سنگینی در تهران نازل شد
از ساعت نیم بعدازظهر [دوازده و نیم] امروز ریزش یک برف در تهران آغاز شد و پس از چند سال تهرانیها شاهد نزول برف سنگین شدند. نزول برف امروز به دنبال بارندگیهای مدوام دیشب و امروز شروع شد و مقارن ساعت نیم بعدازظهر تبدیل به ریزش برف گردید.
همزمان با ریزش برف تهران، خبرنگاران ما از اطراف تهران گزارش دادند که از صبح امروز بار دیگر در حومه تهران مخصوصا شمیران برف باریده است.
برف نواحی شمیران که دیروز [سه،شنبه ۱۲ آذر] بعدازظهر قطع شده بود طبق گزارش خبرنگار ما از ساعت و ده و نیم صبح امروز مجددا آغاز گردید.
پیشبینی میشود برف امروز که با دانههای درشت نازل میگردد تا مدت نامعلومی ادامه یابد و احتمالا امشب برف سنگینی در تهران بنشیند. (کیهان، چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲)
برف دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] برای مردم تهران غیرمنتظره بود
پس از چند سال دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] برای اولین بار در تهران برف بارید و مردم پایتخت که در سالهای اخیر ریزش برف را کمتر به چشم دیده بودند ناگهان با نزول برف سنگین و غیرمنتظرهای روبهرو شدند. ریزش برف بیش از دو ساعت ادامه داشت و در این فاصله به اندازه ده سانتیمتر برف روی زمین نشست. به دنبال نزول برف در تهران بعدازظهر دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] و دیشب سرمای شدیدی به پایتخت هجوم آورد. ریزش برف به دنبال بارندگی چند روز اخیر در تهران بود
مردم با توجه به اینکه سیزدهم آذرماه است و به قول قدیمیها هنوز سه هفته به چله کوچک داریم و فصل برف و سرما آنطور که باید فرا نرسیده، با نزول برف تند دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر] قبول کردند که سرمای زودرس امسال آغاز شده و در روزهای آینده برای روبهرو شدن با سرمای شدید باید آمادگی بیشتری داشته باشند.
دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] چند دقیقهای از ریزش برف نگذشته بود که قیافه عمومی شهر بهکلی عوض شد اغلب مردم به منازل خود پناه بردند و رانندگان وسایط نقلیه با سرعت راه توقفگاهها را در پیش گرفتند. در مدت کمی خیابانها خلوت شد و مردم با لذت بسیار ریزش دانههای درشت برف را از پشت پنجرهها تماشا میکردند.
کودکان دبستانی
برف دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] تهران، کودکان خردسال را بیش از هرکس خوشحال کرد. بچهها با حرکات کودکانه خود از دیدن برف شادی میکردند و کودکان ۴ یا ۵ ساله که به علت اقتضای سن تاکنون رنگ برف را ندیده بودند سعی داشتند به همراه همبازیان دیگر خود برفبازی کنند.
هوای برفی باعث شد که بعدازظهر دیروز بعضی از خانوادهها از فرستادن اطفال خود به مدرسه موقتا جلوگیری کنند و برای جلوگیری از خطرات احتمالی آنها را در منزل نگهدارند.
وسائط نقلیه
دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] بازار تاکسیها و اتوبوسهای شهری رونق بیسابقهای داشت. تاکسیها با استفاده از موقعیت حتی بیشتر از ظرفیت خود مسافر سوار کرده به طرف مقصد در حرکت بودند. در اثر سرعت اتومبیلها و لیز بودن خیابان میزان تصادفات افزایش یافت.
در چند نقطه مهم شهر در اثر این تصادفات راهها بند آمد و ماموران راهنمایی با مشکلات عدیدهای روبهرو شدند. دستفروشان و طوافان دورهگرد که خیال میکردند ریزش برف موقتی است بعد از تندن شدن آن و مشاهده دانههای درشت و سریع برف متوجه شدند که باید بساط خود را برچینند.
در اثر سرما و یخبندان دیروز [چهارشنبه ۱۳ آذر ۱۳۴۲] و دیشب مصرف زغال و نفت بهسرعت رو به افزایش نهاد و فروشگاههای مخصوص زغال و نفت ظرف چند ساعت به مقدار زیادی فروش کردند. سرمایش دیشب مردم بیخانمان و «ماشینپاها» را هم بینصیب نگذاشت؛ در بعضی جاها این عده با نفت و چوب «الو»یی برپا کرده بودند و با حلقه زدن به دور آن سعی میکردند خود را گرم کنند. از این قبیل مناظر در جنوب شهر در گوشه میدانها و کنار خیابانها زیاد دیده میشد. این عده که با زحمت زیاد چوب و هیزمی گیر آورده و برای گرم کردن خود دور آن چمباتمه زده بودند غالبا میهنانانی داشتند که جنبه طفیلی داشت. این میهمانان مزاحم، فقرا و یا باربران بینوایی بودند که به محض مشاهده آتش به آن نزدیک شده و در حالی که کز کرده بودند برای گرم کردن خود تلاش مینمودند. (کیهان، پنجشنبه ۱۴ آذر ۱۳۴۲)