مروری بر پیامهای نوروزی روسای جمهور آمریکا: از دعوت ایرانیان به آمریکا تا هفت سین و سبزی پلو در کاخ سفید

به گزارش خبر فوری ، تبریک جشن ها و اعیاد سنتی یک منطقه و ملت توسط امیران و پادشاهان دیگر سنتی است دیرین و قدیمی. در ایالات متحده آمریکا توجه به سنتها و اعیاد دیگر ملت‌ها از دیرباز مورد توجه روسای جمهور قرار گرفته است. جشن عید فطر و فرستادن پیام تبریک به رهبران مسلمان از زمان توماس جفرسون مورد توجه قرار گرفت و تا کنون ادامه دارد.
در مورد عید نوروز ایرانیان هم، این اصل مورد توجه قرار گرفته است. تقریبا از زمانی که ایران مورد توجه آمریکایی‌ها قرار گرفت و به نحوی به عنوان "دیگری" غرب و آمریکا شناخته شد، توجه آنها به سنت های ملی و مذهبی ما هم بیشتر شد. به همین علت ماشاهد بیشترین تعداد تبریک عید نوروز در زمان اوج اختلافات منطقه ای و هسته ای یعنی در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما هستیم.
با این تفسیر، به سختی می‌توان وجه سیاسی را از پیامهای تبریک روسای جمهور آمریکا حذف کرد.
به مناسبت نزدیک شدن عید نوروز به برخی از مهم ترین وجوه سیاسی پیام های نوروزی روسای جمهور اخیر می‌پردازیم:

تمایز میان دولت و ملت ایران :
ایجاد دوگانه دولت و ملت ایران همواره یکی از اهداف سیاست مداران آمریکایی بوده است تا از این طریق بتوانند اعتماد و حمایت مردم ایران را به خود جلب کنند. این سیاست و تکنیک در پیامهای نوروزی روسای جمهور آمریکا هم به خوبی قابل مشاهده است.
پیام تبریک جرج بوش که البته پس از دوران ریاست جمهوری اش صادر شد نمونه خوبی برای نشان دادن این سیاست است. بخشی از این پیام بدین شرح است:
" ایالات متحده آمریکا سال نو را به همه ایرانیان تبریک می گوید. مردم آمریکا برای مردم و تاریخ و فرهنگ ایران احترام قائلند. اما ما مشکلاتی با دولت ایران داریم. چرا که دولت ایران با تهدید و تمهید تصمیماتی گرفته و عملکردی داشته که مردم ایران را منزوی کرده است."

آرمانشهر سازی و تاکید بر نبود آزادی اجتماعی در ایران :

آرمانشهر سازی همواره یکی از جنبه های اصلی پیامهای نوروزی روسای جمهور آمریکا است. تاکید بر نبود آزادی اجتماعی و سیاسی در ایران و ترسیم دورنمایی ایدئال که بیشتر نوعی مدینه فاضله است و از طریق مبارزه مردم علیه حکومت حاصل می‌شود، جنبه ای مهم در پیامهای تبریک نوروزی است.
به طور مثال، پیام نوروزی ترامپ به خوبی این جنبه را نشان می‌دهد:
" نوروز در زبان فارسی به معنی روز جدید است و مناسبتی است برای جشن گرفتن آغازهای جدید، حسی که به خصوص برای بسیاری از ایرانیانی که طی چند دهه گذشته به آمریکا آمده‌اند تا در سرزمین آزادی شروع تازه‌ای را تجربه کنند، پر معنی است."
جملات زیر هم بخشی از پیام نوروزی بوش است که به خوبی این وجه را نشان می‌دهد:

" می خواهم ایرانی را ببینم که آزادی بیان و آزادی ادیان در آن مجاز است و جامعه ای که دختران جوان در آن رویاهایشان را دریافته اند و در نظام آموزشی خوبی به تحصیل می پردازند."

همسان سازی فرهنگی از طریق آداب و رسوم ایرانی:

رعایت آداب و سنن فرهنگی نوروز از جمله برپا کردن سفره هفت سین در کاخ سفید و نیز استقبال از ایرانیان مقیم آمریکا و حتی درست کردن سبزی پلو در شب عید سال نو و بیان کردن همه‌ی آنها در پیام نوروزی یکی دیگر از ویژگی های پیامهای سال نو آمریکایی ها است. باراک اوباما در آخرین پیامهای نوروزی خود در دوران ریاست جمهوری اش دقیقا به این مطالب اشاره کرد. او در این پیام ها از خوردن سبزی پلو، برپا کردن سفره هفت سین و تجارت پسته و قالی با ایران سخن گفت.

قانون چماق و هویج، تهدید در عین ترغیب:
به این قسمت از پیام نوروزی باراک اوباما در سال 1389 دقت کنید:
" ایالات متحده مایل است که جمهوری اسلامی ایران بر جایگاه راستین خود در جامعۀ بین الملل قرار بگیرد. شما دارای چنین حقی هستید - اما این حق با مسئولیت های واقعی همراه است و به این جایگاه نه از راه ترور یا به مدد جنگ افزار، بلکه از طریق اقدامات مسالمت آمیز که نشان دهندۀ بزرگی حقیقی ملت و تمدن ایران است می توان دست یافت".
پیام نوروزی فوق به خوبی سیاست چماق و هویج روسای جمهور آمریکا را نشان می‌دهد. در عین حال که سعی در ایجاد رابطه دوستی با ایران دارند، بر این امر هم تاکید می‌کنند که در صورت طی نشدن طبیعی روابط ، ایران ضرر بزرگی خواهد دید.

حوادث یک سال اخیر، لحن و محتوای پیام نوروزی را تعیین می کنند.
شاید مهم تربن ویژگی پیامهای نوروزی روسای جمهور آمریکا همین است. اگرچه ما در قسمت قبل به چهار ویژگی غالب در پیامهای نوروزی اشاره کردیم اما نباید فراموش کنیم که این پیامها همگی از جانب سیاستمداران زیرک و موقعیت شناس آمریکایی صادر شده اند. بنابراین، بدیهی است که لحن و محتوای پیام نوروزی با توجه به شرایط سیاسی و لوجستیکی بین دو کشور تغییر کند.
این تغییر لحن و گفتار را در ۸ پیام نوروزی باراک اوباما به خوبی می‌توان مشاهده کرد.
سالهای اول قدرت گیری اوباما مصادف بود با دولت محمود احمدی نژاد و اوج تشتت های هسته ای میان دو کشور. پیام های نوروزی اوباما در این دور جدی تر، خشک تر و با لحنی تهدید آمیز صادر شده است:
به طور مثال، باراک اوباما در سال 1390 پس از اوج گیری بحران هسته ای و آثار حاصل از اتفاقات سال 1388 پیام زیر را صادر کرد:
" تا به حال پاسخ دولت ایران این بوده است که برای حفظ قدرت خود، اهمیتی به مراتب بیشتر از احترام به حقوق مردم ایران قائل است اما طی مدتی نزدیک به دو سال مردم ایران - از پیر و جوان؛ زن و مرد؛ ثروتمند و فقیر - در معرض تعقیب و آزار قرار داشته‌اند."

سالهای پایانی دولت اوباما اما مصادف است با برجام و حل نسبی بحران هسته‌ای. ادبیات اوباما در ابن دوره صلح آمیزتر و فرهنگی تر است. به طور مثال، جملات زیر، بخشی از پیام سال 1393 اوباما است که پس از نزدیک تر شدن انعقاد توافق هسته ای و رویکرد جدیدی که دولت حسن روحانی نسبت به مسائل بین المللی داشت، صادر کرد:
"اگر ایران به تعهدات بین المللی اش عمل کند، ما می دانیم که مسیر گفت وگو و اعتماد و همکاری بیشتر به کجا می انجامد . این به معنای فرصت های بیشتر برای ایرانیان برای تجارت و ایجاد روابط با سایر نقاط دنیا خواهد بود . این به معنای رشد اقتصادی و شغل های بیشتر برای ایرانیان ، بخصوص برای جوانان ایرانی خواهد بود که آرزو دارند در این دنیا اثرگذار باشند. این به معنای فرصت های بیشتر برای دانشجویان ایرانی خواهد بود که بتوانند به کشورهای خارجی سفر کنند و مشارکتی جدید بنا کنند که به شما کمک می کند توان باورنکردنی تان را بشناسید".

بنابراین، مشخص است که لحن و محتوای پیامهای نوروزی روسای جمهور آمریکا با وجود اشتراکاتی که دارند، بسته به شرایط و روابط دو کشور تغییر می‌کنند.
به همین دلیل، شاید بتوان گفت که پیام نوروزی رئیس جمهور آمریکا به نوعی آیینه ای است از روابط سیاسی و اقتصادی ایران و آمریکا و حتی می‌توان آینده روابط دو کشور و سیاست های احتمالی دولت آمریکا را از طریق لحن و گفتار پیام نوروزی رئیس جمهور آمریکا یافت. به همین دلیل، شاید بسیاری منتظر پیام نوروزی دونالد ترامپ، رئیس جمهور کنونی آمریکا باشند .

38