آلودگی هوا ‌می‌تواند ریسک خونریزی مغزی را افزایش دهد

پژوهشی جدید نشان می‌دهد قرارگرفتن در معرض آلودگی هوا می‌تواند خطر وقوع نوعی خونریزی مغزی مرگبار (خونریزی زیر عنکبوتیه آنوریسمی) را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد. این مطالعه که در یکی از آلوده‌ترین مناطق آمریکا انجام شده، نشان می‌دهد که اوج آلودگی هوا، چند ماه بعد، خود را به شکل افزایش موارد پارگی آنوریسم مغزی نشان می‌دهد.

اگرچه خطرات آلودگی هوا روی ریه‌ها و قلب به‌خوبی شناخته شده، تاکنون کمتر به تأثیر آن بر مغز پرداخته شده است. اکنون محققان دانشگاه یوتا با بررسی داده‌های مربوط به ۷۰ بیمار که به‌دلیل خونریزی زیر عنکبوتیه آنوریسمی (یک نوع سکته مغزی بسیار خطرناک ناشی از پارگی یک رگ در مغز) بستری شده بودند، به یک الگوی زمانی مشخص رسیدند: نرخ پارگی آنوریسم‌های مغزی، سه تا شش ماه پس از رسیدن آلودگی هوا (به ویژه ذرات معلق PM2.5) به اوج خود، به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.

چگونه آلودگی هوا باعث خونریزی مغزی می‌شود؟

به گزارش ScienceAlert، محققان معتقدند که ارتباط بین آلودگی هوا و خونریزی مغزی، یک فرایند تدریجی و فرسایشی است. آنها فرضیه خود را بر پایه یک زنجیره بیولوژیکی مطرح کرده‌اند:

آلاینده‌های موجود در هوا، به‌ویژه ذرات ریز PM2.5، با ورود به بدن یک آبشار التهابی را در سراسر بدن به راه می‌اندازند.

این التهاب مزمن باعث تجمع آسیب‌های سلولی می‌شود و فرایندهای طبیعی ترمیم DNA را مختل می‌کند.

در بلندمدت این آسیب‌ها می‌توانند دیواره رگ‌های خونی در مغز را تضعیف و آنها را مستعد پارگی (آنوریسم) کنند.

این پژوهش در منطقه Wasatch Front در ایالت یوتا انجام شده است؛ منطقه‌ای که به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود (قرار گرفتن در میان کوه‌ها) با دوره‌های شدید آلودگی هوا مواجه می‌شود. این ویژگی، آن را به یک آزمایشگاه طبیعی ایده‌آل برای مطالعه تأثیرات بلندمدت آلودگی تبدیل کرده است. محققان با تحلیل داده‌های ۵ ساله مربوط به کیفیت هوا و مقایسه آن با زمان بستری‌شدن بیماران، این ارتباط آماری معنادار را کشف کردند.

با توجه به اینکه آلودگی هوا سالانه باعث مرگ حدود ۸ میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود، این یافته‌ها یک هشدار جدی را به صدا درمی‌آورد. محققان می‌گویند: «ما امیدواریم که تحقیقات ما به آگاه‌سازی مردم درمورد خطرات بهداشت عمومی آلودگی هوا کمک کند و باعث تغییراتی شود.» محققان بر لزوم اقداماتی مانند تشویق به استفاده از حمل‌ونقل عمومی، اعمال مقررات سخت‌گیرانه‌تر برای آلودگی و افزایش بودجه تحقیقات زیست‌محیطی به‌عنوان راهکارهایی برای کاهش این خطر خاموش و مرگبار تأکید می‌کنند.

یافته‌های این پژوهش در نیچر منتشر شده است.