تهران تشنه و جیره‌بندی خاموش | چرا درباره آب اطلاع‌رسانی نمی‌شود؟

به گزارش خبر فوری، وزارت نیرو تأیید کرده است که شهر پس از پنج سال متوالی خشکسالی وارد مرحله‌ای از محدودیت‌های کنترل‌شده آب شده است. عباس علی‌آبادی، گفته که دولت مجبور شده فشار آب در سراسر پایتخت را کاهش دهد تا از هدررفت جلوگیری کرده و منابع آب را حفظ کند.

علی‌آبادی همچنین در برنامه زنده تلویزیونی گفت: «ممکن است مجبور شویم فشار آب را در برخی شب‌ها تقریباً به صفر برسانیم. این کار برای مردم آسان نیست، اما به این ترتیب می‌توانیم حداکثر مقدار آب را ذخیره کنیم و میزان هدررفت در لوله‌های قدیمی که بیش از یک قرن عمر دارند را کاهش دهیم.»

زیرساخت‌های تهران تحت فشار قرار گرفته‌اند. شبکه وسیع لوله‌های شهر، که برخی از آن‌ها بیش از صد سال پیش نصب شده‌اند، هم به دلیل فرسودگی و هم، به گفته مسئولان، به خاطر «شوک‌های ساختاری جزئی در جریان درگیری‌های اخیر» آسیب دیده است. این ترکیب باعث افزایش نشتی و هدررفت آب شده است، آنهم در زمانی که هر لیتر آب اهمیت حیاتی دارد.

در پشت صحنه، مخازن سدهایی که تهران را تغذیه می‌کنند به‌طور خطرناکی پایین آمده‌اند. مدیران سدهای لتیان و امیرکبیر — دو منبع اصلی آب پایتخت — وضعیت هشداردهنده‌ای را توصیف می‌کنند.

مدیر سد لتیان می‌گوید «سد لتیان که معمولاً می‌تواند تا ۷۶ میلیون متر مکعب آب ذخیره کند، اکنون تنها حدود ۷ میلیون متر مکعب آب دارد»، و آن را «پایین‌ترین سطح در ۶۰ سال فعالیت» توصیف کرد.

مخزن دیگر سد امیرکبیر، به سختی به کسری از ظرفیت معمول خود رسیده است. مدیر آن می‌گوید: «در شرایط عادی، حدود ۱۸۰ میلیون متر مکعب ذخیره می‌کردیم. امسال، به دلیل پنج سال متوالی خشکسالی، این حجم هرگز از ۷۸ میلیون متر مکعب فراتر نرفت. اکنون تنها ۱۲ میلیون متر مکعب باقی مانده — اعدادی که در تاریخ این سد هرگز دیده نشده است.»

آن‌ها هشدار می‌دهند که این وضعیت نشان‌دهنده کاهش شدید ۸۵ تا ۹۵ درصدی بارش‌ها نسبت به میانگین بلندمدت است. طبق گزارش مرکز ملی هواشناسی، تهران از ابتدای سال آبی تاکنون تنها ۱ میلی‌متر باران دریافت کرده است، در حالی که به‌طور معمول ۲۵ میلی‌متر بارش می‌بارید. پیش‌بینی‌ها نیز امید چندانی نمی‌دهند — انتظار نمی‌رود تا اواخر آبان بارانی داشته باشیم.

با این حال، اطلاع‌رسانی عمومی کمی صورت گرفته است. هیچ برنامه مشخصی برای قطعی آب وجود ندارد، هیچ بیانیه رسمی مبنی بر «جیره‌بندی» هم منتشر نشده است. مردم فقط زمانی متوجه می‌شوند که آب قطع شده است که شیر آب را در خانه باز می‌کنند!

ساکنانی که توانایی مالی دارند، مخازن یا پمپ‌هایی پشت بام نصب می‌کنند. برخی دیگر به سادگی منتظر می‌مانند تا آب تمام شود.

 ناظران محیط زیست می‌گویند شفافیت می‌تواند به مردم کمک کند تا برای زمستانی که ممکن است طولانی و خشک شود، آماده شوند. مقامات اصرار دارند که این اقدامات موقتی هستند - حداقل تا اواسط آذرماه، زمانی که اولین باران قابل توجه پیش‌بینی می‌شود. اما ممکن است سال‌ها طول بکشد تا مخازن آب احیا شوند.

مدیر سد امیرکبیر می‌گوید: «ما شاهد کاهش ۸۵ درصدی جریان ورودی به حوضه آبریز کرج بوده‌ایم. حتی یک باران خوب هم این مشکل را یک شبه حل نمی‌کند.» بسیاری هشدار می‌دهند که «جیره‌بندی خاموش» تهران ممکن است تنها آغاز ماجرا باشد. همزمان با تشدید چرخه خشکسالی ایران توسط تغییرات اقلیمی، شهری با جمعیتی نزدیک به ۹ میلیون نفر مجبور به رویارویی با واقعیت جدیدی شده است: دوران آب جاری دائمی ممکن است به پایان خود نزدیک شود. در حال حاضر، مقامات از شهروندان می‌خواهند که مخازن ذخیره‌سازی خانگی نصب کنند و هر قطره آب را صرفه‌جویی کنند.