سرند تولیدکنندگان از دلالان مواد پتروشیمی
طی دو هفته گذشته با افزایش نوسانات ارزی، شاهد رشد تقاضا برای مواد پتروشیمی در بورس کالا بودیم. برخی کارشناسان معتقدند همه این تقاضاها واقعی نیست. نظر شما چیست؟
بیگلربیگی: دقیقاً همین‌طور است. بررسی رفتار خریداران نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از افرادی که در شرایط عادی و زمان رکود هیچ حضوری در بورس کالا نداشتند، در روزهای اخیر ناگهان وارد بازار شدند. این گروه معمولاً فقط زمانی که بازار ارز دچار التهاب و قیمت دلار رو به افزایش است، اقدام به ثبت سفارش می‌کنند. چنین رفتاری نشانه‌ای روشن از دلالی و در ادامه قاچاق در بازار مواد پتروشیمی است.
تفاوت خریدار واقعی با دلال در چیست؟
بیگلربیگی: تولیدکننده واقعی کسی است که در همه شرایط – چه رکود باشد، چه بی‌برقی و حتی بحران‌های جدی‌تر مثل جنگ – همچنان به خرید مواد اولیه در بورس کالا ادامه می‌دهد تا خط تولید خود را سرپا نگه دارد. اما کسی که تنها در روزهای پرتنش و التهاب ارزی وارد بازار می‌شود، نمی‌تواند تولیدکننده واقعی باشد. چنین رفتاری بیشتر به سوءاستفاده‌گری شبیه است تا تولید.
این موضوع چه آسیبی به بازار و تولیدکنندگان واقعی وارد می‌کند؟
بیگلربیگی: در دو هفته گذشته دیدیم همین افراد تازه‌وارد با ثبت سفارش‌های متعدد و رقابت‌های سنگین، باعث شدند مواد اولیه مثل همیشه به خریداران دائمی و واقعی تخصیص پیدا نکند. در واقع، تولیدکنندگانی که سال‌ها در بورس کالا حضور مستمر داشته‌اند و نیازشان واقعی است، قربانی هجوم دلالانی می‌شوند که هدفشان فقط کسب سود کوتاه‌مدت از تفاوت نرخ ارز و مواد است و در ادامه سر از قاچاق در می آورند.
چه راهکاری برای مدیریت این وضعیت پیشنهاد می‌کنید؟
بیگلربیگی: ما نیازمند یک مکانیزم سرند کردن خریداران هستیم. یعنی بورس کالا باید با تحلیل رفتار بلندمدت خریداران، کسانی را که فقط در دوره‌های خاص و پرالتهاب وارد بازار می‌شوند شناسایی کند و جلوی سوءاستفاده آن‌ها را بگیرد. در مقابل، تولیدکنندگانی که حضور مستمر دارند باید در اولویت تخصیص قرار گیرند. این تنها راهی است که می‌تواند از تولید واقعی حمایت کند و بازار را از دست دلالان نجات دهد.
