انواع لرزه گیر ارتعاشات صنعتی: لرزه گیر آکاردئونی و لرزه گیر لاستیکی
در دنیای صنعت، ارتعاش و لرزش همیشه یک عامل تهدید کننده برای تجهیزات و خطوط تولید بوده است. از سیستم‌های پمپ زنی و فن‌های صنعتی گرفته تا لوله کشی‌های بزرگ، همه این تجهیزات در معرض ارتعاشاتی هستند که اگر کنترل نشوند، می‌توانند منجر به شکست‌های مکانیکی، نشتی در خطوط لوله، افزایش مصرف انرژی و کاهش بهره‌وری شوند.
اینجاست که لرزه گیرهای صنعتی وارد عمل می شوند. این تجهیزات به عنوان بخشی از سیستم‌های کاهش لرزش و ضربه، نقشی کلیدی در پایداری و دوام سیستم های مکانیکی دارند. در ادامه به بررسی کامل انواع لرزه گیر ارتعاشات صنعتی با تمرکز ویژه بر لرزه گیر آکاردئونی و لرزه گیر لاستیکی پرداخته شده است.
فهرست مطالب:
- لرزه گیر ارتعاشات صنعتی چیست و چه کاربردی دارد؟
- انواع رایج لرزه گیر در صنعت
- معرفی لرزه گیر آکاردئونی
- معرفی لرزه گیر لاستیکی
- مقایسه لرزه گیر آکاردئونی و لاستیکی
- کاربردهای تخصصی همه انواع لرزه گیر
- نکات کلیدی در انتخاب لرزه گیر مناسب
لرزه گیر ارتعاشات صنعتی چیست و چه کاربردی دارد؟
لرزه گیر ارتعاشات صنعتی ایران، قطعه ای واسط است که بین دو بخش از یک سیستم نصب می شود تا ارتعاشات و تنش های مکانیکی را کاهش داده یا جذب کند. این ارتعاشات می توانند ناشی از حرکت تجهیزات دوّار مانند موتور، پمپ، کمپرسور یا جریان سیالات پرسرعت باشند. عملکرد لرزه گیر، افزایش عمر مفید اجزا، کاهش نویز و جلوگیری از خرابی زودهنگام سیستم ها است.
انواع لرزه گیر صنعتی
لرزه گیرها در صنعت با توجه به نوع سیال، فشار، دما و محیط کاری، در انواع مختلفی تولید می شوند:
- لرزه گیر آکاردئونی
- لرزه گیر لاستیکی
- لرزه گیر فنردار
در این بخش به دو نوع پرکاربرد لرزه گیرهای صنعتی (آکاردئونی و لاستیکی) پرداخته شده است:
معرفی لرزه گیر آکاردئونی
لرزه گیر آکاردئونی از ورق های فلزی (اغلب استیل یا فولاد کربنی) ساخته می شود که به صورت موج دار یا چین دار طراحی شده‌اند. این طراحی خاص، به قطعه اجازه می دهد که تغییرات مکانیکی مثل انبساط، انقباض یا حرکت‌های شعاعی و محوری را جذب کند.
ویژگی ها:
- مقاومت بسیار بالا در برابر دمای بالا (تا ۴۰۰ درجه سانتی گراد و بیشتر)
- تحمل فشار زیاد (بسته به طراحی لرزه گیر تا ۴۰۰ کیلوگرم یا بیشتر)
- طول عمر بالا
- تحمل بارهای محوری، جانبی و زاویه ای
- کاربرد در شرایط سخت مانند خطوط بخار، صنایع پتروشیمی و پالایشگاه ها
نکته: نصب این لرزه گیر آکاردئونی باید بسیار دقیق انجام شود تا ارتعاشات و لرزش های اضافه به اتصالات منتقل نشود. همچنین وجود مهارهای حرکتی الزامی است.
معرفی لرزه گیر لاستیکی
در مقابل لرزه گیر آکاردئونی، لرزه گیر لاستیکی به خاطر انعطاف پذیری و سادگی در نصب، محبوبیت زیادی در پروژه های ساختمانی، تأسیسات مکانیکی و سیستم های تهویه مطبوع دارد. این نوع از جنس های EPDM و NBR و نئوپرن و گاهی با الیاف تقویتی ساخته می شود.
ویژگی ها:
- انعطاف پذیری بالا
- جذب مؤثر لرزش و صدا
- نصب آسان و سریع
- وزن سبک تر نسبت به لرزه گیر آکاردئونی
- مقاومت در برابر خوردگی و فرسایش محیطی
- قیمت پایین تر
محدودیت ها:
- مناسب برای فشار و دمای متوسط
- حساس نسبت به آسیب فیزیکی یا اشعه UV
- طول عمر کمتر نسبت به لرزه گیر آکاردئونی
جدول مقایسه لرزه گیر آکاردئونی و لاستیکی
|
ویژگی ها |
لرزه گیر آکاردئونی |
لرزه گیر لاستیکی |
|---|---|---|
|
جنس بدنه |
فولاد ضدزنگ، استیل |
لاستیک EPDM/NBR با لایه های تقویتی |
|
تحمل دما |
تا ۴۰۰°C و بیشتر |
تا ۹۰°C الی ۱۲۰°C |
|
تحمل فشار |
بالا (تا ۴۰ بار) |
متوسط (تا ۱۰ بار) |
|
انعطاف پذیری |
کم |
بالا |
|
کاربرد اصلی |
صنایع سنگین، بخار، نفت و گاز |
تهویه مطبوع، سیستم لوله کشی ساختمانی |
|
مقاومت به خوردگی |
بالا (در صورت استفاده از استنلس) |
خوب، ولی محدود به نوع سیال |
|
هزینه و نگهداری |
بالا، با نیاز به بررسی دوره ای |
مقرون به صرفه، نگهداری آسان |
|
طول عمر متوسط |
بیش از ۱۰ سال |
۳ تا ۵ سال |
کاربردهای انواع لرزه گیرها
لرزه گیر آکاردئونی:
- پالایشگاه ها و نیروگاه ها
- خطوط انتقال بخار و گاز
- صنایع فولاد و ذوب فلزات
- سیستم های حرارتی با فشار و دمای بالا
لرزه گیر لاستیکی:
- سیستم های تهویه مطبوع (HVAC)
- موتورخانه های ساختمانی
- شبکه های آب و فاضلاب
- صنایع غذایی و دارویی با فشار پایین
نکات کلیدی در انتخاب لرزه گیر صنعتی مناسب
برای انتخاب بهترین لرزه گیر صنعتی، باید چند عامل اساسی را در نظر گرفت:
- نوع سیال: آیا سیال خورنده، داغ یا فشرده است؟
- مقدار لرزش: دامنه حرکت های محوری، جانبی و زاویه ای
- دما و فشار کاری سیستم
- شرایط محیطی نصب: آیا در فضای باز است یا در معرض نور آفتاب یا مواد شیمیایی قرار دارد؟
- فضای نصب و نحوه اتصال: برخی لرزه گیرها به جوش نیاز دارند، برخی نیز با فلنج نصب می‌شوند.
- هزینه پروژه: بودجه چقدر است و چه میزان بودجه برای نگهداری مورد نیاز است؟
نکته: در بسیاری از پروژه ها ترکیب هر دو نوع لرزه گیر (در بخش های مختلف) می تواند بهترین عملکرد را فراهم کند. به عنوان مثال، استفاده از لرزه گیر آکاردئونی در نقطه پر فشار و لرزه گیر لاستیکی در انتهای خط لوله.
جمع بندی نهایی
لرزش و ضربه در سیستم های صنعتی اجتناب ناپذیر است، اما با انتخاب و نصب درست لرزه گیر مناسب، می توان تأثیر آن را به حداقل رساند. همان طور که دیدیم، لرزه گیر آکاردئونی گزینه ای قدرتمند برای شرایط سخت صنعتی است، در حالی که لرزه گیر لاستیکی برای کاربردهای سبک تر، اقتصادی تر و ساده تر نصب می شود.
در نهایت، انتخاب بین این دو نوع لرزه گیر نباید فقط بر اساس قیمت باشد، بلکه باید با توجه به شرایط کاری و نوع سیال صورت گیرد.
