سفر به بجستان، سرزمین ایزد

به گزارش مشهد فوری ، نام این شهر را در برخی اسناد تاریخی بژستان آورده‌اند و برخی هم آن را بغستان یعنی "سرزمین ایزد" می‌دانند اما اسناد تاریخی اهمیت این شهر را بیشتر به دوران تیموری نسبت می‌دهد.

این شهر در گذشته به عنوان بوزستان، بزستان و بژستان نیز نامیده شده و به اعتقاد برخی از مورخان توسط سام نریمان قهرمان افسانه‌ای ایران ساخته شده ‌است.

قلعه دختر

در همین خصوص رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان به معرفی جاذبه‌های تاریخی و مذهبی این شهرستان پرداخت و گفت: قلعه دختر از جمله آثار تاریخی این شهر محسوب می‌شود که مانند ساير قلاع دختر ايران نام خود را از ناهيد، الهه آب، بركت و زيبايي اخذ نموده است.

امان‌الله نوروزی افزود: اين قلعه برفراز قلعه‌اي منفرد و رفيع واقع در5 كيلومتري جنوب غربي روستاي مزار و در دوره ساساني و يا قبل ازآن ساخته شده است و در دست اميران محلي بوده و در قرون اوليه اسلامي نيزبه همان ترتيب مورد استفاده بوده و در اواخر قرن 5 هجري به تصرف پيروان حسن صباح درآمده و در قرن هفتم توسط خوانين غوري و مغول‌ها ويران شد.

منزل اصغری

وی گفت: این بنا به لحاظ معماری یک ایوان بوده و حیاط و اتاق‌هایی در اطراف دارد.

نوروزی اظهار کرد: از ویژگی‌های منحصر یه فرد این بنا حفر قسمت‌هایی از آن در دل خاک‌های فشرده منطقه بوده که اکنون نیز مورد استفاده است.

مسجد جامع بجستان

وی اظهار کرد: مسجد جامع بجستان از بناهاي دو ايواني بوده كه در زمان ميرزا شاهرخ فرزند تيمور به عنوان جانشين وي توسط محمدبن فخرالدين بن سيف الدين مقدم بجستاني بنا شده و تاريخ اتمام آن سال 828 هجری قمری بوده كه در زمان شاه عباس توسط حاج ناصرالدين محمدبن احمد درذي القعده سال1024 هجری قمری تعمير آن پايان يافته است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان عنوان کرد: چندين سال قبل محققي آمريكايي به نام برنارد اكين پس از سفري به بجستان در كتابي تحت عنوان«معماري تيموري درخراسان» از مسجد جامع بجستان نام مي‌برد و اين مسجد را از بناهاي عهد تيموري مي‌داند. اين مسجد بر اساس كتيبه آن تقريبا همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شده است.

ا مامزاده ابوعلی خداشاهی

این مکان یکی از زیارت‌گاه‌های اصلی شهرستان بجستان در روستای کهن و تاریخی جزین در 40 کیلومتری جنوب بجستان واقع گردیده است.

مقبره این امامزاده که از نوادگان امام سجاد(ع) و منتسب به ابوعلی خداشاهی است در فراز تپه‌ای در جنوب روستا واقع شده و از چشم انداز زیبایی برخوردار است.

صومعه مزار

نورزی عنوان کرد: مکان تاریخی صومعه مزار در حاشيه شرقي گورستان قلعه مزار واقع شده و در پايين آن دالان تنگي قرار دارد كه در دل تپه كنده شده و بسيار تاريك بوده به طوری که هيچ روزنه‌اي براي گرفتن نور از خارج در آن تعبيه نشده است.

وی بیان کرد: بعد از دالان تنگ وارد محوطه بازتري كه مساحت آن 180 مترمربع است مي‌شويم. اين مكان در دوران پيشين معبد مهري بوده و باتوجه به معبد مهري اين مجموعه مي‌توان به زمان هخامنشيان و حتي پيش از آن مربوط باشد.

نوروزی از قلعه روستاي مزار، روستاي جزين، حسینیه حاج خداداد، مقبره یونسی، قلعه مرندیز، قلعه چاه فالیز و برج سردق به عنوان دیگر اماکن تاریخی و دیدنی این شهرستان نام می‌برد.

روستاي جزين

اين روستا در 40 كيلومتري بجستان واقع شده و نام قبلي آن گزين بوده است. بافت سنتي روستا كه مجموعه‌اي كامل از بناهاي تاريخي با معماري عصرصفوي و دوره‌هاي قبل از آن را در خود جاي داده از منحصر به فردترين بافت‌هاي شهرستان بوده که اصالت خود را حفظ كرده است.

از ويژگي‌هاي بافت روستا مي‌توان به آثارمعماري دست كندكه در دل تپه‌هاي روستا حفر شده است اشاره نمود كه ارزش تاريخي بالایی دارند.

مسجد جامع بجستان

وی در ادامه اظهار کرد: مهم‌ترین اثري که از قرن نهم هجری در شهرستان بجستان باقی مانده مسجد جامع بجستان است که در زمان شاهرخ تیموری بنا شده و تاریخ اتمام آن بر اساس کتیبه موجود در مسجد سال 828 هجری است.

نوروزی بیان کرد: بر اساس کتیبه‌ای در ایوان شمالی در سال 1024 هجری قمری این مسجد در زمان شاه عباس کبیر توسط حاج ناصرالدین محمدبن احمد مرمت شده است.

پل يونسي

وی ادامه داد: از ابنيه تاريخي بجستان كه بر امتداد كال شور و بر روي آن ايجاد شده سازه‌اي است آجري و مستحكم موسوم به پل يونسي كه نام خود را از شهر نزديك واقع در 45 كيلومتري شهر بجستان گرفته و از يادگارهاي دوره صفويه است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان با اشاره به رباط زين آباد، رباط فخرآباد، مسجد مرنديز، مسجد مزار، كاروانسراي قاسم‌آباد به عنوان دیگر آثار تاریخی این منطقه افزود: كاروانسراي قاسم‌آباد يكي از بناهاي با ارزش به جا مانده از دوره صفوي و يكي از كاروانسراهاي شاه عباسي هفتگانه بجستان است که در قديم مسير جاده ابريشم بوده و اكنون راه‌آهن بافق - مشهد از حاشيه آن مي‌گذرد.

وی گفت: كاروانسراي قاسم‌آباد بنايي است از معماري گذشته در دل كوير زيباي بجستان كه بادگير چهار ضلعي آن در خراسان از شهرت بالايي برخوردار است.

جاذبه های طبیعی

نوروزی ادامه داد: يكي از جاذبه‌هاي طبيعي شهرستان بجستان وجود غارهاي متعدد دراين شهرستان است كه به دليل داشتن چكيده و چكندهاي بسيار زيبا و كريستال مانند، همانند بلور شيشه و قنديل‌هاي متعدد از زيباترين غارهاي استان محسوب می‌شود.

وی یادآور شد: تاكنون حدود 10 غار در بجستان شناسايي شده كه به طور عمده در بخش يونسي واقع شده و درون برخي از اين غارها پرتگاه‌هاي خطرناكي وجود داردكه بدون تجهيزات صخره‌نوردي امكان پيشروي وجود ندارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان اظهار کرد: دراين منطقه در اثرفعاليت‌هاي زمين ساختي فرو افتادگي بزرگي به شكل يك كمان پديد آمد كه ازخاور به مه‌ولات واز باختر به بشرويه مي‌رسد.

وی عنوان کرد: پلاياي بجستان با مساحت حدود 3725 كيلومترمربع، دومين پلاياي بزرگ ايران است.

نوروزی بیان کرد: پلاياي بجستان يكي از منحصر به فردترين محيط‌هاي رسوبي دنيا است كه به دليل ايجاد درياچه فصلي بزرگ به مساحت 300 كيلومترمربع در فصل زمستان مي‌تواند به عنوان يك جاذبه گردشگري مورد توجه گردشگران علاقه‌مند به علوم طبيعي باشد.

وی در ادامه مجموعه پارک طبیعی و باغ زیبای پرندگان بجستان را یکی از کم‌نظیرترین مجموعه‌های استان خراسان رضوی ذکر کرد که شامل حیات وحش و نمایشگاه جلوه‌هایی از طبیعت و باغ پرندگان و سایت نگهداری آهو و جبیر است.

سیاه کوه هلالی

وی گفت: منطقه حفاظت شده «هلالی» در جنوب شرق شهرستان بجستان و غرب گناباد با وسعتی قریب به 120 هزار هکتار قرارگرفته است. منطقه ييلاقي سیاه کوه دارای کوه‌های مرتفع و به هم پیوسته و دره‌های سرسبز و عمیق و چشمه ‌سارهای متعدد است.از مهم‌ترین گونه‌های جانوری آن می‌توان به آهو، کل و بز، قوچ و میش، سمور و گربه وحشی اشاره کرد.

نوروزی افزود: این منطقه به دلیل این که در اقلیم نیمه خشک و بیابانی قرار گرفته قابلیت‌های خوبی در جهت جذب گردشگری و مسافران عبوری از این منطقه دارد. همچنین بهار این منطقه به لحاظ رویش گل‌هایی نظیر لاله و شقایق بسیار جذاب و خیره کننده است دامنه‌های سیاه کوه هلالی و دره نوبهار از جمله مکان‌هایی است که همچون نگینی در حاشیه کویر خودنمایی می‌کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بجستان در خصوص ساير تفرجگاه‌ها و مناطق ييلاقي این منطقه افزود: بجستان از يك سو به كوير و از سوي ديگر به كوه‌هاي مرتفع سياه‌كوه منتهي مي‌شود.

وی بیان کرد: وجود مناطق ييلاقي همچون«تنگه نسترن»، «بوستان طبيعي نوبهار»، «دره آهنگ»، «باغ سليمه مزار»و «سد سريده» به لحاظ رويش لاله‌هاي درشت و گلگون و شقايق‌هاي زيباي بهاري و بيدمشك‌هاي زيبا و دو منطقه حفاظت شده «هلالي» و «افتخار» با گونه‌هاي كم‌نظير حيات ‌وحش و كوير زيباي بجستان از ديگر جاذبه‌هاي گردشگري بجستان است.

منبع: ایسنا

2222