بی‌سوادها طعمه می‌شوند!
امید ملایی / فعال رسانه
احتمالا اگر علاقمند به فضای مجازی باشید، بارها با عنوانی به نام سواد رسانه‌ای مواجه شدید اما سواد رسانه ای چیست؟!
"سواد رسانه‌ای" (Media Literacy) در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آن‌ها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.
اما اگر بخواهیم جزئی تر به تعریف سواد رسانه‌ای نگاه کنیم، باید بگویم سواد رسانه‌ای در دنیای امروز یعنی علم تنظیم كننده روابط میان مخاطب و رسانه ها؛ درحالی که شاید این تعریف بسیار بدیهی باشد اما گاهی همین بدیهی بودن باعث می‌شود که عده‌ای آن را ساده بیندیشند و در نتیجه بدون تجربه و تحلیل پا به این عرصه بگذارند و با نیت خیر یک شر پدید آورند!
این مقدمه را نوشتم تا به یک موضوع روز بپردازم؛ چند روز پیش کلیپی از یک دختر در فضای مجازی منتشر شد که در حال تخریب کانکس نیروی انتظامی فریاد می‌زد که اگر ماشین من را آزاد نکنید این کانکس را به آتش می‌کشم!
با انتشار این کلیپ کوتاه، موجی از محکومیت این حرکت در فضای مجازی به راه افتاد و حتی برخی از کاربران به مظلومیت پلیس اشاره کردند و ... اما درحالی که همه چیز درحال خوب پیش رفتن بود، یک تدبیر نا به جا ماجرا را تغییر داد!
چند روز بعد از انتشار این کلیپ، نیروی انتظامی این دختر را دستگیر کرد و از قضا حتما با تحلیل اینکه این اقدام در چارچوب شفافیت و به نوعی سواد رسانه‌ای است این فرد را مقابل دوربین نشاند تا از اقدام خود بگوید؛ طبیعی هم بود که فرد از اقدام خود ابراز پیشمانی کند و از پلیس معذرت خواهی کند و البته بگوید چون مصرف قرص داشته، حال طبیعی نداشته است و این اقدام را در حالی انجام داده که روی رفتار خود مدیریتی نداشته است.
انتشار کلیپ دوم که با مظلوم نمایی فرد خاطی منتشر شد بازهم با واکنش همراه بود اما واکنشی که 180درجه متفاوت با قبل بود؛ حالا عده ای در فضای مجازی عنوان کردند که ببینید جامعه چه بلایی بر سر این دخترمعصوم آورده است که مجبور به مصرف قرص شده و روی رفتار خود تعادل نداشته است، ببینید این دختر چگونه در مقابل دوربین گریه می‌کند و ...
حالا شاید به اهمیت سواد رسانه ای بیشتر پی ببریم، به نظر شما وقت پایان این سناریوهای نخ نما شده نرسیده است؟! وقت آن نرسیده که تصمیم گیران توجه بیشتری به موضوع سواد رسانه ای داشته باشند؟!
در پایان باید گفت که فقدان سواد رسانه‌ای را می‌توان طعمه‌های اصلی در فضاهای رسانه‌ای به‌شمار آورد، افراد دارای سواد رسانه‌ای نه تنها اسیر محصولات رسانه‌ای نمی‌شوند، بلکه قضاوت‌های صحیح‌تری از محیط پیرامون خود دارند.
17
