تاریخ معاصر

  • اولین دانشجوی ایرانی که به تحصیل در خارج از ایران، به ویژه در انگلستان رفت، حاجی‌بابا افشار (ملقب به میرزا بابا افشار و حکیم‌باشی) بود. او در دوره عباس میرزا با بورس دولتی به انگلستان اعزام شد و آموزش پزشکی دید. هرچند بعضی منابع می‌گویند که نام او در فهرست رسمی دانشجویان دانشگاه آکسفورد ثبت نشده و تحصیلش بیشتر به صورت تجربی بوده است.

  • تهدید به بستن تنگه هرمز، یکی از اهرم‌های تهدیدی مهم جمهوری اسلامی ایران در طول تاریخ پس از انقلاب بوده که در مواقع تنش‌های سیاسی و تحریمی علیه ایران شدیدتر و پررنگ‌تر مطرح شده است.

  • ماجرای کتک خوردن نخستین سفیر آمریکا در ایران، ساموئل گرین بنجامین، توسط نگهبانان حرمسرای ناصرالدین‌شاه یکی از حوادث کمتر بازگو شده و بسیار پرکشش تاریخ روابط ایران و آمریکا است که مانند روایتی داستانی، در دل تاریخ قاجار، رنگ و بوی خاصی دارد.

  • چهره ناصرالدین شاه قاجار همواره با ستاره‌ای از رمز و راز و روایت‌های گوناگون همراه بوده است. شاهی که عکاسی کرد، نقاشی آموخت، کتاب داستان برای کودکان نوشت و نخستین مجلس مشورت‌خانه را برپا داشت، اما در عین حال به مستبدی رنگارنگ مبدل گشت. در میان تمام آن افسانه‌ها و اسطوره‌ها، داستانی شنیده می‌شود که کمتر تکان‌دهنده و البته کمتر معتبر است: یوسف بخشی، مردی یهودی از تهران، بدل ناصرالدین شاه.

  • در دوران جنگ جهانی اول ایران به‌ویژه در مناطق غربی کشور مانند کردستان، گرفتار بحرانی بزرگ در زمینه تأمین غلات شد.

  • در تاریخ دهم بهمن 1315، علی‌اکبر داور، وزیر مالیه رضاخان، دار فانی را وداع گفت. او که سال‌ها در مقام وزارت مالیه و وزارت عدلیه خدمت کرده بود، به عنوان یکی از باکفایت‌ترین مدیران دوره پهلوی شناخته می‌شد. اگرچه در اعلان رسمی، علت مرگ او سکته مغزی عنوان شده بود، اما حقیقت تلخ این بود که داور خودکشی کرده بود تا به سرنوشت دوستانش، تیمورتاش و سردار اسعد، گرفتار نشود.

  • روزنامه اطلاعات اول مهر 1351، با تیتر بزرگ و پررنگ «ترجیح می‌دهم مملکت نابود شود و تسلیم نشود»، نمایی از دغدغه‌ها، نگرانی‌ها، و بنیان ایدئولوژیک نظام پهلوی در واپسین سال‌های حکومت محمدرضا شاه را بازتاب می‌دهد.

  • در روزگاری که آتش جنگ و آشوب خاورمیانه را فراگرفته بود و سرنوشت ملت‌ها در دستان سیاست‌مداران رقم می‌خورد، دکتر محمد مصدق نخست وزیر ایران در میان فشار قدرت‌های جهانی و فریاد امت اسلامی، راهی دشوار را برگزید؛ راهی که نه تنها حافظ منافع مردمش شد، بلکه صدای استقلال‌خواهی و آزادگی ایرانیان را در جهان طنین‌انداز کرد.

  • علی میرغضب به عنوان آخرین جلاد رسمی ایران در دوره قاجار شناخته می‌شود. او عضو خانواده‌ای با سابقه چندین نسل جلادی بود و علاوه بر اجرای احکام قضایی، نماد یک دوره تاریخی پرتلاطم در جامعه ایران به شمار می‌رود.

  • داستان زندگی کسی که با متفقین سر میز مذاکره نشست

    روز پنجم شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی یکی از روزهای سرنوشت‌ساز تاریخ معاصر ایران است. در میانه‌ی آتش جنگ جهانی دوم، هنگامی که نیروهای بریتانیا و شوروی به خاک ایران یورش برده بودند و اقتدار رضا شاه رو به زوال می‌رفت، بار دیگر نام محمدعلی فروغی به‌عنوان نخست‌وزیر بر سر زبان‌ها افتاد.