ردپای واردات انحصاری جوجه‌های انگلیسی در نوسانات قیمت مرغ

در ماه‌های اخیر تغییرات شدید در برخی گروه‌های کالایی چالش‌هایی را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد کرده است. قیمت گوشت مرغ یکی از پر بسامدترین کالاهای خوراکی بوده که قیمت آن در ماه فروردین و اردیبهشت به دلیل تولید بالا و افت مصرف با کاهش روبرو بود و حتی به کمتر از ۱۰ هزار تومان رسید اما در روزهای اخیر قیمت مرغ به بیش از ۱۹ هزار تومان رسیده که موجب شد ستاد حمایت از مصرف‌کنندگان قیمت فروش آن را ۱۵ هزار تومان تعیین کند.

نکته جالب مشترک در افت شدید قیمت و همچنین افزایش قیمت به بالای ۱۹ هزار تومان که موجب تعیین نرخ واحد شده، اعتراض تولیدکنندگان گوشت مرغ است که طبق اظهارات رئیس اتحادیه تولیدکنندگان مرغ گوشتی قیمت ۱۵ هزار تومان کفاف هزینه‌های تولید گوشت را نمی‌دهد که این موضوع موجب افزایش مشکلات مرغداران خواهد شد.

اثر شدید تغییر نرخ ارز بر قیمت گوشت مرغ

در سال‌های اخیر ضعف سیاست‌های ارزی و وابستگی بالای صنعت مرغ به واردات نهاده‌ها، این صنعت را با چالش ضرر و زیان‌های دوره‌ای مرغداران و مصرف‌کنندگان روبرو کرده است. زیرا این موضوع موجب افزایش قیمت تمام شده گوشت مرغ برای تولیدکنندگان شده است.

طبق برآوردها و اظهارات کارشناسی بیش از ۸۰ درصد از نهاده‌های مصرف شده به عنوان خوراک دام و طیور از طریق واردات تامین می‌شود. کنجاله سویا یکی از اصلی‌ترین نهاده‌های مورد استفاده در مرغداری‌ها است که طبق آمارها در سال ۹۷ بیش از ۶۵۱ میلیون دلار واردات این نهاده انجام شده که سهمی بیش از ۸۰ درصدی از مصرف داخلی را به خود اختصاص داده است.

رد واردات انحصاری جوجه‌های انگلیسی در قیمت مرغ

یکی دیگر از نهاده‌های اصلی تولید گوشت مرغ، جوجه اجداد گوشتی یک روزه است که وابستگی این صنعت را به واردات افزایش داده؛ در سال ۹۷ بیش از ۶ میلیون دلار جوجه اجداد گوشتی یک روزه وارد کشور شد که آلمان و بریتانیا مبدا اصلی واردات این نهاده بوده است. این درحالی است که طبق گفته مدیر اسبق مجتمع مرغ لاین بابلکنار از سال ۷۱ تا سال ۸۰ این مجتمع کل نیاز کشور را به جوجه یک روزه تامین می‌کرد اما از آن سال به بعد واردات این نهاده به کشور آغاز شد و نتیجه آن تسخیر بازار ایران توسط کمپانی‌های انگلیسی بود.

میزان واردات جوجه اجداد گوشتی یک روزه در سال ۹۷

ناگفته نماند زنجیره تولید مرغ گوشتی با وجود تعداد بالای تولیدکننده اما با انحصاراتی روبرو بوده که به افزایش قیمت و نوسانات قیمتی دامن زده است. به عنوان مثال برخی از بخش‌های این زنجیره به دلیل انحصار ایجاد شده قیمت‌گذاری اختصاصی خود را دارند و عملا در بسیاری از شهرهای کشور رقیب خاصی ندارند. به عنوان مثال کشتارگاه‌ها به دلیل تعداد محدود دارای قدرت قیمت‌گذاری هستند اما رقابت بین مرغداران و تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه موجب افزایش تولیدات آن‌‌ها شده که در برخی از مواقع به دلیل تولید بالا اما نبود تقاضای کافی، مشکلاتی مانند خرابی تولیدات را به همراه داشته است.

به نظر می‌رسد راهکار ساماندهی وضعیت تولید مرغ در کشور ساماندهی انحصار موجود در واردات نهاده‌های پرورش مرغ گوشتی و تقویت تولید داخلی جوجه اجداد و همچنین رفع انحصارهای موجود در کشتارگاه‌ها است. از سوی دیگر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی تقاضامحور می‌تواند به رفع مشکلات قیمتی این صنعت کمک کند.

70