نیویورک تایمز: ایران بزرگ‌تر از آن است که بتوان آن را نادیده گرفت

پایگاه اینترنتی نیویورک‌تایمز در مطلبی نوشت: مخالفان توافق هسته‌ای 2015 ایران اغلب از این موضوع شکایت دارند که در این توافق توجهی به توسعه نفوذ ایران و تلاش این کشور برای بی‌ثبات کردن خاورمیانه، نشده است. این نگرانی‌ها، هر چند که به حق هم باشد، دلیلی برای لغو توافق هسته‌ای نیستند. کاری که «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، با بی‌احتیاطی مشغول انجام آن است. ترامپ بر کابینه خود فشار وارد می‌کند تا حتی بدون در اختیار داشتن مدارک روشن، تایید کنند ایران مفاد توافق هسته‌ای را نقض کرده است.

منتقدان توافق هسته‌ای اغلب فراموش می‌کنند که قرار است این توافق فقط ایران را از سلاح هسته‌ای دور نگه دارد، این هدف اصلی و ضروری توافق هسته‌ای است. منتقدان حتی این موضوع را نیز نادیده می‌گیرند که توافق تاکنون، کارساز بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که به طور مرتب بر فعالیت‌های ایران نظارت می‌کند، و حتی دولت ترامپ، پایبندی تهران را به توافق هسته‌ای تایید کرده‌اند.

تصور کنید تنش‌های آمریکا علیه ایران در شرایطی که توافق هسته‌ای وجود نداشت، ادامه پیدا می‌کرد و آن وقت دولت ترامپ همزمان با دو دشمن هسته‌ای (ایران و کره شمالی) مواجه بود. اما اکنون اینطور نیست؛ کره شمالی که در روزهای اخیر بیشترین تهدیدات را متوجه دولت ترامپ کرده است، 20 یا تعداد بیشتری سلاح اتمی در اختیار دارد؛ حال آنکه ایران به لطف تحریم‌ها هیچ سلاح اتمی ندارد و تا سال‌ها از این موضوع (دستیابی به سلاح هسته‌ای) دور شده است.

نیویورک‌تایمز در ادامه این مطلب نوشت: واشنگتن باید به جای مورد سوال قرار دادن توافق هسته‌ای، تمرکز خود را بر روی دیگر فعالیت‌های غیرهسته‌ای ایران قرار دهد. دولت‌های سنی نگران آن هستند که کشور شیعه ایران یک پایگاه شیعی از افغانستان تا مدیترانه تاسیس کند. ایران بدون شک قدرت نفوذ خود را در بخش‌های مختلف پیاده می‌کند؛ اما به یاد بیاورید این موضوع تا حد زیادی ناشی از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و سرنگونی حکومت صدام است، پس از آن ماجرا بود که شاهد «ماجراجویی‌های گسترده ایران» بودیم.

در ادامه این مطلب آمده است: در سوریه، نیروهای سپاه ایران، با حمایت نیروی هوایی روسیه به باقی ماندن «بشار اسد»، رئیس جمهور این کشور، در قدرت کمک می‌کنند. در یمن، ایران از نیروهای انصارالله حمایت می‌کند که علیه دولت مورد حمایت عربستان مشغول جنگ هستند. در لبنان، ایران به تقویت حزب‌الله که به طور مداوم اسرائیل را مورد تهدید قرار می‌دهد، کمک می‌کند. در افغانستان، آمریکایی‌ها نقش اجرایی خود را کم‌رنگ‌تر کرده‌اند و در طرف مقابل ایران در حال افزایش حضور خود است. در عراق که اکثریت جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، ایران به عنوان یک «عضو مجازی» در دولت به حساب می‌آید. علاوه بر این، ایران آزمایش‌های موشکی انجام می‌دهد که به درخواست شورای امنیت سازمان ملل باید متوقف شوند؛ اما تهران حاضر به پذیرش این مطلب نیست.

دولت ترامپ همچنان در حال کار کردن بر روی استراتژی کاخ سفید در برابر ایران است؛ اما رئیس جمهور ترامپ و مشاورانش گزینه‌های اندکی بر روی میز دارند که به تحریک ایران منتهی می‌شود. تحریم‌های جدید علیه ایران به بهانه آزمایش‌های موشکی و نقض حقوق بشر، در کنار تعهد همکاری واشنگتن با کشورهای سنی -که همانند اسرائیل معتقد هستند ایران یک تهدید برای آنها محسوب می‌شود و باید این کشور را منزوی کرد- از جمله گزینه‌های ترامپ هستند.

نیویورک‌تایمز در ادامه این گزارش نوشت: ایران و آمریکا تقریبا از سال 1979 هیچ رابطه دیپلماتیک با یکدیگر نداشتند تا آنکه «محمد جواد ظریف »، وزیر خارجه ایران، و «جان کری»، وزیر خارجه دولت اوباما، در مذاکرات هسته‌ای با یکدیگر ملاقات کردند. ترامپ و «رکس تیلرسون»، وزیر خارجه وی، به جای اینکه از این اتفاق به عنوان سنگ بنای مذاکرات بعدی استفاده کنند، حتی حاضر به ملاقات با ایرانی‌ها نیز نشدند.

دولت ترامپ می‌تواند با استفاده از کانال وزیران خارجه، به حل مناقشات در افغانستان، سوریه، یمن و یا عراق پیش از آنکه بزرگ‌تر شوند، بپردازد. سابق بر این همکاری‌هایی میان ایران و آمریکا مشاهده شده بود. ایران به آمریکا و دیگر کشورهای ائتلاف کمک کرد پس از سرنگونی طالبان در سال 2001، در افغانستان یک دولت مرکزی مستقر کنند که این امر در سال 2014 محقق شد. ایران هم‌اکنون می‌تواند طالبان را برای انجام گفتگوهای صلح با کابل، پای میز مذاکرات حاضر کند. همچنین ایران و آمریکا می‌توانند در مبارزه با قاچاق مواد مخدر در افغانستان با یکدیگر همکاری کنند؛ موضوعی که مورد نگرانی هر دو آنها است. ایران نقش کمک‌کننده‌ای در مبارزه با داعش در عراق ایفا کرد.

راه‌های سازنده زیادی وجود دارد که آمریکا می‌تواند از نقش ایران در حل چالش‌های منطقه‌ای استفاده کند. مثلا ایران می‌تواند به ائتلاف سنی کشورهای عربی ملحق شود تا به جنگ در کشورهای بحران‌زده خاورمیانه پایان داده و به بازسازی آنها کمک کند. حرکت اخیر عربستان برای بهبود روابط با عراق و از سرگیری پرواز میان دو کشور، نشانه خوبی در این باره است.

نیویورک تایمز در پایان گزارش خود اینطور نتیجه‌گیری کرد: ایران بزرگ‌تر از آن است که بتوان این کشور را نادیده گرفت. اگر واشنگتن بر تغییر حکومت در ایران پافشاری کند، همانطور که برخی از مقامات کاخ سفید مایل به انجامش هستند، تبعات آن بسیار گسترده خواهد بود.اگر آمریکا همانطور که با دیگر رقبای خود مانند روسیه و چین رفتار می‌کند، با ایران نیز تعامل کند، می‌تواند به بسیاری از مناقشات منطقه‌ای خاتمه دهد.

15