نامزد اصلی اصولگرایان کیست ؟

رقابت نامزدهای ریاست جمهوری دوازدهم اینک جدی تر از هر زمان دیگری جریان دارد و افزایش سخنرانی های عمومی و سفرهای استانی، گسترش فعالیت ستادهای انتخاباتی و تبلیغات در مطبوعات، رسانه ها و فضای مجازی در کنار گفت وگوی نامزدها با مردم در برنامه های تلویزیونی و رادیویی تصویرگر انتخاباتی شدن سپهر سیاسی ایران است.

ماه ها پیش از عمومی شدن رقابت های انتخاباتی، رایزنی، سیاستگذاری و برنامه ریزی گروه ها و تشکل های سیاسی در جریان های اصلی کشور کلید خورد. به رغم همگونی اغلب آرا و نظرات موجود در جبهه اصلاح طلبی و اعتدال گرایی برای حمایت از تداوم ریاست جمهوری رییس دولت یازدهم ، تجربیات مربوط به انتخابات پیشین مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری، اصولگرایان را برآن داشت تا در سیاست های اعلانی و اعمالی، اولویت انتخاباتی خود را وحدت برای دستیابی به یک نامزد واحد قرار دهند.
اصولگرایان به منظور انسجام تشکیلاتی برای اجماع بر سر یک نامزد، تشکل هایی چون «جبهه مردمی نیروهای انقلاب» موسوم به «جمنا» را در اوایل دی ماه سال گذشته شکل دادند و در نهایت به ترتیب آرای شرکت کنندگان در مجمع ملی این تشکل جمعی، پنج نامزد را برای انتخابات دوازدهم معرفی کردند.
از میان این پنج نامزد اینک «سیدابراهیم رئیسی» و «محمدباقر قالیباف » در کنار «سیدمصطفی میرسلیم» عضو فهرست اولیه و 14 نفره جمنا در رقابت ها حضور دارند. در برابر نیز « حسن روحانی » رییس جمهوری در کنار «اسحاق جهانگیری» معاون اول وی و «سیدمصطفی هاشمی طبا» در جبهه رقیب اصولگرایان قرار گرفته اند.
طی روزهای گذشته به ویژه پس از مناظره نخست میان نامزدها، اصولگرایان مدعی شده اند پرفروغ ظاهر شدن جهانگیری در رقابت ها، نشانه های انشقاق در جبهه اصلاح طلبان و اعتدالی ها را هویدا ساخته و حتی احتمال گذر اصلاح طلبان از روحانی وجود دارد. واکنش گسترده به این ادعا و اعلان حمایت قاطع از روحانی پاسخی بود که در برابر این گزاره سیاسی قرار گرفت.
در مقایسه با انسجام حامیان روحانی برای حمایت از وی، رخدادهای مناظره روز جمعه (هشتم اردیبهشت) و اظهارنظر نامزدهای اصولگرا و دیگر چهره های این جریان در روزهای گذشته اکنون این پرسش را جدی تر از قبل ساخته که در آستانه روز رای گیری چه کسی نامزد اصلی اصولگرایان خواهد بود؟ پرسش دیگر اینکه آیا ضرورتی برای پابرجایی راهبرد انتخاباتی اجماع روی یک نامزد وجود دارد؟
شهردار تهران در اولین مناظره سیاسی با طرح نقدهای پیاپی مورد توجه بسیاری از اصولگرایان قرار گرفت و در مقایسه با وی، رئیسی چالشی ظاهر نشد و بیشتر به بیان نظرات و برنامه های خود پرداخت. از دید برخی ناظران، تلاش قالیباف برای بیشتر دیده شدن را می توان از دو منظر نگریست؛ نخست ضربه گیری در برابر انتقادهای احتمالی به رئیسی و دوم تلاش برای قرار گرفتن در جایگاه نامزد نخست اصولگرایان.
این در حالی است که انتظار می رفت با توجه به حمایت رسمی و غیررسمی اغلب احزاب و چهره های اصولگرا از رئیسی، از «جامعه روحانیت مبارز» گرفته تا «جبهه پایداری»، قالیباف به نفع رئیسی میدان رقابت را ترک گوید اما گفته ها و شنیده ها حاکی از تاکید قالیباف برای ماندن در این میدان است. در روزهای پس از مناظره، بسیاری از شبکه ها مجازی به نقل از برخی نزدیکان شهردار تهران از احتمال کنار رفتن تولیت آستان قدس رضوی به نفع قالیباف خبر دادند.
قالیباف در حالی به عنوان گزینه محتمل اصولگرایان مطرح شده که همزمان با اعلام برتری رئیسی در کسب رای نخست اعضای جمنا اعلام داشته بود «هیچ درخواستی برای نامزدی نداشته و ندارم ولی تمام تلاشم را در جهت کمک به پیروزی گزینه مطلوب در انتخابات ریاست جمهوری به‌کار خواهم گرفت» . از سویی گفته می شود شهردار تهران پیش از ثبت نام برای انتخابات ریاست جمهوری، حمایت یکدست اصولگرایان از خود را شرط نامزدی قرار داده است.
آنچه وضعیت را پیچیده تر ساخته اظهارنظرهای دیگر نامزد اصولگرایان است که به عنوان چهره مورد حمایت «حزب موتلفه اسلامی» به میدان آمده است. با وجود زمزمه هایی مبنی بر کناره گیری میرسلیم به نفع نامزد نخست اصولگرایان به ویژه شایعه دیدار وی با دبیرکل جامعه روحانیت برای انصراف به واسطه اجماع جمنا، وی این شایعه را تکذیب و اظهار کرد: جبهه مردمی به فکر خودش باشد که چطور از اجماع روی یک نامزد به دو نامزد رسید.
میرسلیم شایعه کناره‌گیری‌اش را «ادعای بی‌مفهوم» خواند و گفت: ما آمده‎ایم و تا روز انتخابات خواهیم ماند. میرسلیم تاکید کرد که قولی به جمنا برای انصراف نداده و مردم را هم مسخره نکرده و تا آخر ایستاده است.
همچنین مواردی چون اقبال بخش مهمی از اردوگاه اصولگرایان به رئیسی، روند رقابت ها، کارنامه متفاوت نامزدهای اصولگرا و ... چند نکته و تحلیل درباره آرایش نیروهای این جریان در انتخابات و سرنوشت نامزدهای اصولگرا مطرح است.

1- رسیدن به اجماع روی یک نامزد و برتری وی بر روحانی به عنوان شانس نخست پیروزی در انتخابات 96 در همان دور نخست، نتیجه مطلوب جریان اصولگرا است؛ نتیجه ای که حصول آن از دید بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران دور از دسترس به نظر می آید. به همین خاطر این گزاره مطرح است که به رغم سیاست اعلانی اصولگرایان، آنان به دنبال جلب حداکثر آرای رقیب روحانی و بردن انتخابات به دور دوم از طریق نامزدهای متعدد و متنوعند؛ پیش فرضی که می تواند نتیجه یک همسازی و هماهنگی یا در مقابل، رقابت درونی و اصرار بر تداوم نامزدی باشد.
2- با پیش فرض وجود همسازی و هماهنگی بین نامزدهای اصولگرا می توان شاهد نوعی تقسیم کار در فرایند رقابت بین آنان بود. به نظر می رسد در این تقسیم کار قالیباف وظیفه ای سلبی را از راه نقد و حمله به کارنامه دولت برعهده گرفته و رئیسی در جایگاه کنشگر ایجابی اصولگرایان چهره تبیین گر برنامه ها و شعارهای این جریان به ویژه توجه به معیشت محرومان از طریق افزایش یارانه و بسته های حمایتی خواهد بود.
دو نامزد اصلی اصولگرایان البته دو شیوه متفاوت تبلیغاتی را در پیش گرفته اند. شهردار تهران بیشتر به دنبال تبلیغات سیاسی در رسانه ها و قرار گرفتن در مرکز توجه دو جغرافیای مجازی و کلانشهری تهران است. در مقابل، رئیسی ترجیح می دهد دیدارهای عمومی داشته و سفرهای استانی متعدد را در برنامه خود قرار دهد.از دید اصولگرایان، نقطه مطلوب و متقاطع این دو روند که اکنون به صورت موازی پیش می رود کشیده شدن رقابت های انتخاباتی به دور دوم و کاهش سبد آرای روحانی خواهد بود.

3- گزینه دیگر پیش روی اصولگرایان به پایان بردن رقابت ها با یک نامزد است؛ نامزدی که هنوز مشخص نیست کدام یک از سه چهره اصولگرا خواهد بود. این احتمال می تواند پیش از روز رای گیری رخ دهد و در نهایت یک چهره اصولگرا یا یکی از چهره های اصلی در کنار میرسلیم را راهی مصاف سیاسی با روحانی سازد.
پیش روی تحقق این احتمال موانعی وجود دارد که از مهمترین آن ها، نگرانی از حرکت بخشی از آرای نامزد انصراف داده به سوی رییس دولت یازدهم است. نکته دیگر اینکه حضور در این رقابت ها می تواند برای برخی نامزدها جنبه حیثیتی یابد. قالیباف که ادامه شهرداری تهران و پیروزی یارانش در انتخابات شوراها را با اما و اگرهای بسیاری مواجه می بیند، برای سومین بار است که نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده و از دید ناظران ناکامی یا کنار کشیدن از رقابت ها را برنخواهد تافت.
از سوی دیگر رئیسی با توجه به اقبال بسیاری از گروه های اصولگرا و روحیه شیخوخیت سیاسی، چهره ای مرجح بر دیگر نامزدها به نظر می رسد؛ چهره ای که به گفته بسیاری از اصولگرایان با اصرار آنان پا به میدان رقابت گذاشت و رسانه ها بارها نقل قول هایی از رئیسی و مسوولان دفتر وی مبنی بر پرهیز از نامزدی ریاست جمهوری منتشر ساختند.
با توجه به این وضعیت، همچنان این پرسش ها که آیا اصولگرایان با یک نامزد واحد یا اصلی در انتخابات حضور می یابند و نیز اینکه نامزد اصلی این جریان کدام چهره خواهد بود بدون پاسخی جدی و قطعی باقی می ماند.

منبع: ایرنا

15