همه چیز درباره تنگه هرمز/ از ریشه لغوی این نام تا جنگ‌هایی که در آن رخ داده است/ چرا هرمز مهم‌ترین منطقه استراتژیک ایران است؟

تنگه هرمز آبراهی است بین استان هرمزگان ایران و استان مسندم عمان که دریای عمان را به خلیج فارس می‌پیوندد.

همه چیز درباره تنگه هرمز/ از ریشه لغوی این نام تا جنگ‌هایی که در آن رخ داده است/ چرا هرمز مهم‌ترین منطقه استراتژیک ایران است؟

به گزارش خبر فوری ، تنگه آبراهی باریک است که به واسطه‌ نزدیکی دو خشکی به یکدیگر به وجود آمده و در دو طرف آن آب‌های وسیع‌تری مثل دریا و اقیانوس وجود دارند و به دلیل همین وضع جغرافیایی، اهمیت راهبردی فراوانی دارد.

در جهان چندین تنگه وجود دارد که عرض آنها کمتر از ۴۰ کیلومتر است که اهمیت سیاسی و اقتصادی آنها به مراتب بیشتر است. تنگه‌ جبل الطارق در جنوب اسپانیا (بین دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس)، تنگه‌ باب المندب در جنوب یمن (بین دریای سرخ و اقیانوس هند)، تنگه‌ بسفر در غرب ترکیه (بین دریای سیاه و دریای مرمره)، تنگه‌ داردانل در شمال غرب ترکیه (بین دریای اژه و دریای مرمره) و تنگه‌ هرمز در جنوب ایران (بین خلیج فارس و اقیانوس هند) مهم‌ترین تنگه‌های جهان محسوب می‌شوند.

ویژگیهای جغرافیایی تنگه هرمز

تنگه هرمز آبراهی است بین استان هرمزگان ایران و استان مسندم عمان که دریای عمان را به خلیج فارس می‌پیوندد. این گذرگاه یکی از راهبردی‌ترین مسیرهای بین‌المللی کشتیرانی در جهان به‌شمار می‌آید.
طول تنگه هرمز ۱۵۸ کیلومتر و عرض آن از بندرعباس تا راس شوریط در عمان بین ۵۶ تا ۱۸۰ کیلومتر است. ژرفای تنگه هرمز از خلیج فارس بیشتر است و به دلیل شیب تند کف آن از قسمت شمال به جنوب متغیر است. به طوری که در نزدیکی جزیره لارک در حدود ۳۶ متر و در ساحل جنوبی و در نزدیکی شبه‌جزیره مسندم به بیش از ۱۰۰ متر می‌رسد. در حالی که حداکثر عمق آب در خلیج فارس ۹۰ متر است.

ریشه لغوی تنگه هرمز

نام هرمز بنا بر منابع تاریخی در قدیم «هورموغ» بوده است. مغ در گویش بومی استان هرمزگان به معنای نخل است. از سویی برخی معتقدند که این واژه می‌تواند از ترکیب هور+موغ (موغستان) به معنی آبراهه موغستان (ایالت قدیم جنوب ایران یا میناب کنونی) ساخته شده باشد.


اهمیت استراتژیک تنگه هرمز

باریک‌ترین بخش تنگه هرمز تنها ۵۴ کیلومتر وسعت دارد که از شمال به خاک ایران و از جنوب به عمان وصل می‌شود. با احتساب قلمرو آبی دو کشور ایران و عمان، عملا عرض آب‌های آزاد کشتیرانی این تنگه به ۱۰ کیلومتر تنزل می‌یابد.

طبق گزارش دویچه ووله، روزانه بیش از ۱۵ میلیون بشکه نفت می‌بایست با گذر از تنگه هرمز راهی بازارهای جهان شود. تانکرهای حامل نفت کشورهای عربستان سعودی، عراق، ایران، کویت، قطر، بحرین و امارات متحده عربی تنها با عبور از این تنگه می‌توانند محموله خود را به آمریکا، اروپای غربی و به‌ویژه به بازارهای چین، ژاپن و هند برسانند.

نباید فراموش کرد که مالکیت ایران بر جزایر سه گانه تنگه هرمز، عملا منجر به تسلط نظامی ما بر این منطقه گردیده است. به دلیل همین اهمیت استراتژیک تنگه هرمز اختلافات امارات متحده عربی بر سر مالکیت جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک با ایران زیاد شده است.
از طرف دیگر، جامعه بین‌الملل نیز بر آزادی کشتیرانی در این منطقه نظارت دارد. ایالات متحده آمریکا نیز با حضور گسترده نظامی خود، از آزادی کشتیرانی و حمل نفت منطقه به بازارهای جهانی دفاع می‌کند.
لوله‌های انتقال نفت امارات متحده عربی به دریای عمان و لوله‌های انتقال نفت عربستان سعودی به دریای سرخ نیز در موقعیتی نیستند که بتوانند همچون جایگزینی برای حمل نفت از طریق تنگه هرمز مورد بهره‌برداری قرار گیرند.

اهمیت اقتصادی تنگه هرمز

تنگه هرمز دومین تنگه بین‌المللی شلوغ دنیاست. هر روز حدود ۱۶٫۵ تا ۱۷ میلیون بشکه نفت خام (برآورد ۲۰۰۶) که معادل ۴۰ درصد کل نفت حمل شده توسط کشتی‌های نفت‌کش از این منطقه عبور می‌کند.
حدود ۶۸ درصد ذخایر شناخته‌شده نفت و گاز طبیعی دنیا در خلیج فارس قرار دارد. بیشتر این نفت به بازارهای آسیا، ایالات متحده و اروپای غربی می‌رود و ۷۵ درصد نفت خام ژاپن از این مسیر وارد می‌شود.
همچنین بیشتر نفت و گاز صادراتی کشورهای ایران، عربستان، امارات، کویت، عراق، بحرین و قطر از طریق این تنگه به بازارهای جهانی ارسال می‌شود که طبق آمارهای سال ۲۰۱۷ میزان این صادرات به حدود روزانه ۱۷.۵ میلیون بشکه می‌رسد که حدود ۴۰ درصد. نفت صادرشده توسط کشتی‌های نفتکش را در بر می‌گیرد.


مروری بر اتفاقات نظامی تنگه هرمز

جنگ نفت‌کش‌ها
جنگ نفت‌کش‌ها به مجموعه عملیات نظامی بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۸ در خلیج فارس و در طول جنگ ایران و عراق را می‌گویند که طرفین درگیر جنگ و نیروی دریایی آمریکا علیه کشتی‌های تجاری و نظامی یکدیگر به کار می‌بستند.
هدف عراق از به‌راه انداختن این جنگ جلوگیری از صادرات نفت ایران بود. اما در این کار شکست خورد.

حمله به هواپیمای مسافربری
پرواز مسافربری شماره ۶۵۵ شرکت هواپیمایی ایران‌ایر با شناسه «IR655» از تهران به مقصد دوبی در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۶۷ (۳ ژوئیه ۱۹۸۸ میلادی) پس از توقف بین راهی در بندرعباس به سمت دوبی در حرکت بود که با شلیک موشک فینیکس حرارتی از ناو یواس‌اس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در ارتفاع ۱۲ هزار پایی بر فراز خلیج فارس سرنگون شد و تمامی ۲۹۰ سرنشین آن که شامل ۴۶ مسافر غیر ایرانی و ۶۶ کودک بودند جان باختند.

حادثه بریجتون
حادثه بریجتون حادثه‌ای در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۹۸۷ بود که طی آن سوپرتانکر آمریکایی اس‌اس بریجتون با مین‌های دریایی در نزدیکی جزیره فارسی در خلیج فارس برخورد کرد و آسیب دید.
این کشتی در جریان سفری دریایی در نخستین کاروان عملیات ارتش آمریکا برای حفاظت از نفتکش‌های کویتی در زمان جنگ نفت‌کش‌ها بود.

برخورد دو کشتی آمریکایی

در سال ۲۰۰۹ نیروی دریایی آمریکا اعلام کرد که دو کشتی جنگی آمریکایی در تنگه هرمز و در نزدیکی خاک ایران با یکدیگر برخورد کرده اند. طبق اعلام نیروی دریایی، در این حادثه 15 ملوان آسیب دیدند.

38

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 10
  • محمد
    0

    شعارندهیدتنگه را ببندیدتاگی بایدنابودی ملت را تماشا کنیدعمل کنیددولت باغیرت صادرات کشاورزی ملت راصادرنکنیدمردم درمظعقه هستندحجتی خانن را ازوزیری برداریدجعبه یک کلیوخرما شده چهل هزارتومان روحانی باغیرت کجایی اگردستت در دست دشمن است بگوملت را راحت کن این چه وضع خجالت هم چیز خوبیه

    نظرات شما -
    • حامد
      0

      چی دارین، بر سر این مردم میارین به خدا خسته شدیم هر روز آرزوی مرگ میکنیم گرانی تا کجا واقعا تا کجا....

  • فتی
    0

    نام هرمز برگرفته از اهورامزدا، نامی ملی ، همچون نام خلیج فارس،است. این نام نمیتواند ریشه محلی داشته باشد.

    نظرات شما -
    • محمو
      0

      بابا تو خیلی مخی مواظب باش چشت نزنن

  • ولی
    0

    سلام اینهایی که گفته شد همه درست ولی این موهبت الهی است خدا به ما داده ما برای خودمان چه کردیم الان اگربه ما 20 درصد تحریم اثر کند 300 درصد خودمان تحریم کرده ایم اما این اوضاع فقط بوی خیانت می‌دهد چون غیرازاین مثل زمان جنگ حرکتی می شد پدر مردم داره درمیاد خدا باعث خارجی نابودکنه، داخلی رو رسوا و بی آبروکندبه حق این ماه عزیز انشاالله آبرو، شرف، غیرت وخون شهیدا و زیر سوال بردن با این تدبیرشون.

  • محمد قاسمی
    0

    یادمه آقای روحانی می گفتند:«دائم شعار میدن ولی بزدل سیاسین»، بفرمایید آقای روحانی این شما این هم گوی و میدان، تنگه را ببندید مردم به تنگ آمدن، چرا مصر می تونه کانال سوئز را به روی نفتکش های ایرانی ببنده اما ما نمیخوایم تنگه را به روی عربستان،امارات،قطر و کویت ببندیم؟ تنگه را ببنید به هیچ وجه جنگ نمیشه چون اولا که قبلی سیلی جنگ با ایران را خوردن ثانیا اولین شلیک گلوله ی یعنی خرید نفت بشکه ای «۵۰۰دلار» و این آن چیزی نیست که اروپا میخواد اقتصاد اروپا به صنعت وابسته هست و صنعت اروپا به نفت پس مطمئن باشید ما می تونیم تنگه را ببندیم و بعد در موردش مذاکر بکنیم که تنگه را باز بزاریم یا همچنان ببندیم. این بار اونا هستند که میان پای میز مذاکره

  • هویت از دست رفته
    0

    بنزین و می‌خوان گرون کنن که چی پدر ملت و در اوردین بعد به مردم بگید گرونی حاصل تحریم‌ها. دشمن ما همینجاست دروغ میگن آمریکاست.

  • مصطفی
    0

    خدا لعنت کنه روحانی و دار و دستشو که جز حرف زدن هیچی بلد نیست و فقط باید باید میکنه همه گرونی ها هم زیر سر دولته همه چیز داره با برنامه پیش میره.

  • محمود
    0

    نیازی به بستن نیست کافیه ایران یک التیماتوم 48 ساعته برای بستن تنگه هرمز بدهد .قیمت جهانی نفت سریعا بالا میره و ماست هاشون رو کیسه میکنند .توی خلیج فارس ما از موضع قدرت برخورداریم و کاش دولت روحانی یک کمی شجاعت سرداران سپاه را داشت.

  • هادی
    0

    سلام تصویر متن از تنگه هرمز را تصحیح نمائید ، تصویر به نمایش در آمده آبراه بین قشم و سرزمین اصلی و دقیقتر آبراه بین بندر لافت و بندر پل می باشد . سپاسگذارم

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها