ترکیه، گره کور مشارکت اروپایی‌ها در برنامه ائتلاف آمریکا در شرق سوریه
هم‌پیمانان اروپایی آمریکا در ائتلاف بین‌المللی به اصطلاح
یک رسانه عرب زبان با انتشار گزارشی نوشت که هم‌پیمانان اروپایی آمریکا در ائتلاف بین‌المللی به اصطلاح "ضد داعش" شروطی را برای باقی ماندن در این ائتلاف در سوریه تعیین و این مشارکت را به حل و فصل اختلافات میان ترکیه و آمریکا درباره ایجاد منطقه امن در شمال سوریه منوط کرده‌اند.
روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط در گزارشی درباره مشارکت کشورهای اروپایی در ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا در سوریه نوشت: لندن و پاریس منتظر پاسخ واشنگتن به چند سؤال هستند تا به دنبال آن درباره مشارکت خود در برنامه ائتلاف بین‌المللی در شمال شرق سوریه تصمیم بگیرند. مهمترین خواسته و در واقع شروط انگلیس و فرانسه برای آمریکا حل و فصل پیشنهاد واشنگتن و آنکارا مبنی بر ایجاد "منطقه امن" میان دو رود دجله در منطقه جرابلس و فرات در نزدیکی کردستان عراق است به ویژه اینکه ارتش آمریکا و روسیه بار دیگر بر عمل به یادداشت "منع برخورد" در سوریه تأکید کرده‌اند.
پس از بازنگری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در تصمیم خود مبنی بر "خروج کامل و سریع" نیروهای واشنگتن از سوریه در آغاز سال جاری، سلسله نشست‌هایی غیرعلنی دوجانبه میان آمریکا و اروپایی‌ها و نشست‌های گروهی میان نمایندگان آمریکا، ترکیه، روسیه، اروپایی‌ها و سوری‌هایی از شرق فرات برگزار شد.
طبق اطلاعات الشرق الاوسط، وزارت دفاع آمریکا پس از شکست جغرافیایی داعش ۴۰۰ نظامی خود را در منطقه شرق فرات و پایگاه التنف حفظ می‌کند. واشنگتن همچنین هم‌پیمانان اروپایی و منطقه‌ای خود را تحت فشار قرار داده تا به مشارکت خود در عملیات هوایی و زمینی ائتلاف بین‌المللی در شرق فرات ادامه دهند اما هم‌پیمانان واشنگتن پیش از تصمیم‌گیری درباره این موضوع چندین سؤال را برای آمریکا مطرح کرده‌اند.
این سوال‌ها و در واقع شروط کشورهای اروپایی برای واشنگتن با میزان این مشارکت، میزان تعهد آمریکا به باقی ماندن در سوریه، پوشش هوایی و میزان تفاهم با روسیه، نقش ترکیه در شرق فرات، هدف از این حضور نظامی و همچنین تحکیم زیربنای نیروهای منطقه‌ای در ارتباط است.
"منع برخورد"
اطلاعات حاکی از آن است که آمریکا در پاسخ به برخی از این سوال‌ها ازجمله تمدید یادداشت "منع برخورد" میان نیروهای آمریکا و روسیه و تعهد به ادامه عملیات هوایی و زمینی موفق بوده است. در این میان اختلاف نظر در مواضع مقامات آمریکا درباره دلایل حضور نظامی در سوریه ظهور کرد، طوری که جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا دلیل این حضور نظامی را با تضعیف ایران مرتبط می‌داند و در مقابل مایک پامپئو، وزیر خارجه و جیمز جفری، نماینده ویژه آمریکا در سوریه دلیل این حضور را حل و فصل سیاسی بحران سوریه، روند ژنو و پرونده ایران می‌دانند.
به دنبال این اختلافات، توافق شد که دلیل قانونی باقی ماندن نیروهای آمریکا در سوریه پس از شکست جغرافیایی داعش "مقابله با بازمانده‌های این گروه " باشد تا بدین واسطه کشورهای اروپایی بتوانند به صورت داخلی به مشارکت نظامی خود در ائتلاف بین‌المللی ادامه دهند. طبق توضیح برخی از مقامات آمریکا، موضع کنونی درباره اهداف حضور در سوریه نسبت به مواضع دیگر نزدیکی بیشتری به موضع رکس تیلرسون، وزیر خارجه سابق این کشور در قبال حضور نظامی واشنگتن در سوریه دارد که بر سه اصل استوار است؛ یعنی ممانعت از بازگشت داعش، تضعیف ایران و حل و فصل سیاسی بحران سوریه بر اساس روند ژنو.
همچنین تماس‌های میان مقامات آمریکایی و ترکیه نشان می‌دهند که گره اصلی درباره مشارکت هم‌پیمانان در حضور نظامی در سوریه با نقش ترکیه در منطقه شرق فرات در ارتباط است، چراکه آنکارا به دنبال تکرار تجربه عملیات "سپر فرات" یعنی ورود نظامی ارتش ترکیه به همراه گروه‌های مخالف سوری به عمق ۲۸ تا ۳۲ کیلومتری اراضی این کشور است و در مقابل واشنگتن به دنبال کپی برداری از تجربه "نقشه راه منبج" در شرق فرات است.
تهدید موجود
بررسی‌های کارشناسان و دیپلمات‌های کشورهای ذی‌نفع نشان می‌دهند که ترکیه شمال شرق سوریه را یک تهدید در رابطه با احتمالات مطرح شده درباره اقدام حزب اتحاد دموکراتیک (پ ی د) برای نفوذ به مسأله کردها می‌داند. از نظر ترکیه، اجازه دادن به ایجاد یک منطقه خودگردان دیگر تحت تسلط حزب اتحاد دموکراتیک سوریه یک اشتباه فاحش است.
در همین راستا و همزمان با مذاکرات جیمز جفری نزدیک به آنکارا، واشنگتن نیز در عمل در تلاش است تا ساختار کنونی نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) را با افزودن نیروهای غیر وابسته به حزب اتحاد دموکراتیک به این نیروها متنوع کرده و با این اقدام رضایت ترکیه را هم جلب کند که طبق گفته منابع مطلع، به نظر می‌رسد آنکارا نسبت به این مسأله متقاعد نشده است که تنوع بیشتر در ساختار کردها به معنای کاهش تسلط دو حزب اتحاد دموکراتیک و حزب کارگران (پ ک ک) است.
آنکارا معتقد است که پیشنهاد واشنگتن مبنی بر دور کردن یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه از مرزها باعث کاهش نفوذ این حزب در منطقه نخواهد شد و به همین دلیل احتمال عملیات نظامی یک‌جانبه ترکیه در شمال شرق سوریه و بدون موافقت آمریکا و روسیه همچنان وجود دارد.
به همین منظور، آمریکا و کشورهای اروپایی پیام‌هایی را به مقامات ترکیه فرستاده و به مقامات این کشور هشدار داده‌اند که ارتش این کشور وارد منطقه شرق فرات نشود، چراکه این اقدام روابط آمریکا و ترکیه را پیچیده‌تر کرده و باعث ایجاد آشوب در شمال سوریه می‌شود و همین مسأله نیز بر امنیت ملی ترکیه تأثیر خواهد گذاشت. این درحالی است که آمریکا و نیروهای سوریه دموکراتیک تمایلی به حضور نیروهای ترکیه در اراضی سوریه ندارند و کمک گرفتن از نیروهای دیگر از جمله نیروهای "النخبه" تحت رهبری احمد الجربا و نیروهای "پیشمرگه روژ" از منطقه کردستان عراق برای اداره منظقه امن را نمی‌پذیرند.
منبع: ایسنا
15
