کوتاهی مسئولین؛ علت حادثه‌ سیل نوروزی/ مهم‌ترین علت افزایش تلفات سیل چه بوده است؟

به گزارش خبر فوری ، نوروز 1398 با تلخی بسیاری آغاز شد و در حالیکه بسیاری از ساکنان شهرهای مختلف در سفرهای نوروزی به سر می‌بردند با افزایش باران‌های ابتدای فروردین، سیلابهای وحشتناکی به وقوع پیوست و بسیاری از شهروندان و مسافران از دنیا رفته یا آسیب دیدند.

استانهای گلستان، مازندران، خوزستان، کرمانشاه و فارس استانهایی بودند که بیشترین بارش را به خود دیده و دچار سیلابهای وحشتناک و مخرب شدند. در این بین بسیاری از کارشناسان، بی‌تدبیری مسئولین را علت وقوع سیل و ناتوانی در کنترل آن دانستند. طی روزهای گذشته استاندار گلستان که هنگام وقوع فاجعه در استان در انگلیس به سر می‌برد از مقامش عزل شد و در چند روز گذشته هم بسیاری وزیر کشور را مسبب این اتفاق دانسته و خواستار عزل او شده اند.

اما به راستی علت افزایش تلفات سیل این روزهای اخیر چه بود و چرا مسئولین نتوانستند مانع از بروز این حادثه شوند؟

طبق اظهارات خود مقامات استانها و مسئولین از جمله وزیر راه و کشاورزی نواقص بی برنامگی‌های زیر مهم ترین علل جاری شدن سیل بوده است:

الف. عدم سدسازی کافی و اصولی به خصوص در دو استان شمالی و پرآب مازندران و گلستان

ب. لایروبی نشدن رودخانه ها در مازندران و گلستان که به خصوص با افزایش بارانهای ابتدای فصل بهار به شدت احتمال طغیان رودخانه را بالا می‌برد.

ج. آزادسازی حریم جاده ها نیز برای مقابله با سیل و هدایت آب های روان یکی از مسائلی است که باید انجام شود و شواهد نشان می‌دهد مسئولین در استانهای آسیب دیده از سیل، این اقدام را انجام ندادند.

د. رانش زمین همواره یکی از عوارض خطرناک و آسیب زای سیلابها است. برای تثبیت خاک و جلوگیری از رانش خاک نیاز به شمع کوبی و دیواره سازی است و شواهد نشان می‌دهد در استانهای آسیب دیده، چنین دیواره هایی ساخته نشده بود.

د. محدود کردن جریان سیلاب در یک عرض معینی از رودخانه به کمک سازه هایی نظیر گوره ها و دیواره های سیل بند انجام می‌گیرد. اصولا به این سازه ها سیل بند می‌گویند. این سازه ها از پخش شدن و گسترش سیلاب در زمینهای اطراف رودخانه جلوگیری کرده و آن را در یک مسیر و مجرای مشخص و محدود هدایت می‌کند. شواهد نشان می‌دهد که این سازه ها در مناطق کنار رودخانه ها وجود نداشته است.

ه. ساخت و ساز غیر اصولی در مناطق پرخطر یکی از علتهای اصلی آسیب پذیر بودن هنگام سیلاب ها است. طبق گفته داریوش مختاری(کارشناس مدیریت منابع آب)، علت سیل شیراز همین ساخت و سازهای بی رویه در تنگه الله اکبر و در جوار دروازه قرآن بوده است. مختاری در مصاحبه اخیرش با ایسنا گفته است که در دهه ۶۰، تنگ الله اکبر در ابتدای شیراز و همجوار آثار باستانی دروازه قرآن، امکان هدایت سیلاب‌های بزرگ را فراهم می‌کرد اما در دهه ۷۰، همزمان با طرح توسعه آرامگاه خواجوی کرمانی، این آبراهه بزرگ از آوارهای ساختمانی پر شد و این وضعیت امروز، خروجی همان اقدامات نسنجیده دستگاه شهرداری شیراز بوده است.

وی با تاکید به اینکه در سال ۱۳۸۶ نیز چنین سیلابی البته با شدت کمتر در این استان تجربه شد، ابراز کرد: چنین رویه‌های نادرستی با توسعه شهرک‌سازی‌های غرب شیراز توسط دستگاه شهرداری شیراز در دستور کار است.

اکنون نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا مسئولین مقصر اصلی سیلاب اخیر بوده‌اند و می‌توانستند با تدابیری از افزایش آسیبهای آن جلوگیری نمایند؟

38