از #فرزندت_کجاست تا #مائده_هژبری/ هشتگ؛ فرصتی برای وادار کردن مسئولان به پاسخگویی

سیدمحمدرضا هاشمی- هشتگ یکی از امکان‌هایی است که به ما این فرصت را می‌دهد تا بتوانیم صدای خود را به گوش تعداد بیشتری از افراد جامعه برسانیم. آمارهای جستجوی ایرانیان در موتور جستجوی گوگل نشان می‌دهد که توجه کاربران ایرانی در سال‌های اخیر به توئیتر بیشتر شده است. توئیتر حالا دیگر یک شبکه اجتماعی ساده نیست، بلکه به نوعی قلب تپبنده رسانه‌های جامعه سیاست محور است و از این رو هیچ بعید نیست که اساساً خبر یا کمپینی درعالم سیاست ایران از این شبکه اجتماعی آغاز شود.
خبر فوری به عنوان بزرگترین رسانه‌ در بستر شبکه های اجتماعی در کشور و برخورداری از بسترهای مختلف برای انتشار اخبار در این فضا تلاش کرده از پیشگامان طرح و پیگیری مطالبات مردم در فضای مجازی باشد. خبر فوری در سال 1397 با طرح چند هشتگ توانست مسئولان را به پاسخگویی وادار کند.
#فرزندت_کجاست؛ #استعفای_شجاعانه و #نه_به_دلار_نه_به_دلال سه هشتگ مهمی بود که خبرفوری در این سال آنها را طرح، منتشر و پیگیری کرد. می‌توان سال 97 را سال مقابله با پدیده آقازادگی دانست. یکی از مهمترین کمپین‌ها علیه این پدیده را مجموعه خبرفوری در توییتر آغاز کرد به این صورت که از مقاماتی که در توییتر حساب کاربری داشتند خواست که بگویند فرزندانشان در کجا هستند و چه می‌کنند. این کمپین البته با مشارکت برخی مقامات مسئول روبرو شد و آنها در این زمینه سخن گفتند، ولی این موضوع باعث نشد که انتقادات علیه آنچه ژن خوب نامیده می‌شود کم شود و تا پایان سال همچنان مسئله آقازادگی درصد مطالبات عدالت خواهانه باقی بماند.
#استعفای_شجاعانه؛ بعد از آنکه مجلس شورای اسلامی قانون منع به کارگیری از بازنشستگان را تصویب و ابلاغ کرد، برخی از مدیران که شامل این قانون می‎شدند و براساس آن باید از جایگاه مدیریتی خود خداحافظی می‌کردند مقابل آن ایستادند. خبرفوری با طرح هشتگ استعفای شجاعانه از آنها خواست که به قانون احترام بگذارند. هشتگ استعفای شجاعانه مانند فرزندت کجاست با استقبال فعالان فضای مجازی بخصوص در توئیتر روبرو شد و دستاوردهای خوبی به همراه داشت.
#نه_به_دلار_نه_به_دلال؛ یکی دیگر از هشتگ‌های خبرفوری در سال 97 بود. این هشتگ که در روزهای ملتهب بازار ارز طرح شد و در تلاش برای آن بود تا مردم را در رابطه با واقعیت‌های بازار ارز آگاه کند.
#شفافیت_نرخ_ارز؛ این هشتگ به ابتکار آذری جهرمی وزیر ارتباطات و از فعال‌ترین اعضای کابینه روحانی در توییتر آغاز شد. در بهار سال 1397 که افزایش نرخ ارز یا به قول کاربران توییتر فارسی #سقوط_ریال باعث افزایش نرخ کالاهای الکترونیک مثل موبایل شده بود و از طرفی دولت طرحی با عنوان دلار تک نرخی یا دلار 4200 را کلیک زده بود. آذری جهرمی در توییتر از وزارت صمت و بانک مرکزی خواست که اسامی دریافت کنندگان دلار دولتی را اعلام کند که این موضوع با حمایت رئیس جمهور و البته فشار کاربران شبکه‌های اجتماعی به یک مطالبه عمومی تبدیل و وقتی فهرست‌ها منتشر شد تازه مشخص شد که چه سوءاستفاده‎‌هایی در این مورد صورت گرفته است.
#مائده_هژبری؛ برخورد با چند رقصنده اینستاگرامی با پخش فیلم اعترافات آنها در صداوسیما باعث شد که بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با اصل و شکل این برخورد مخالفت کند و در مورد آن سخن بگویند. برخی در این میان حتی تلاش کردند تا با #برقص_تا_برقصیم علیه ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی، عرفی و رسمی جامعه نیز مقابله کنند. این هشتگ البته در توییتر مناسب نماند و در اینستاگرام هم به شکل تصویری نمود پیدا کرد.
#تورقوزآباد؛ سخنان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره مراکز هسته‌ای در روستایی به نام تورقوزآباد در حاشیه تهران با واکنش طنزآمیز کاربران ایرانی روبرو شد و عملا موضوعی که می‌توانست باعث فشار بر ایران باشد را به حاشیه برد. این باعث شد که توجه عمومی داخلی و حتی جهان به این روستا جلب شود و حتی برخی رسانه‌ها با حضور در این روستا از مردم ساکن در آن کسب اطلاع کنند و درباره محرومیت‌های این روستا گزارش تهیه کنند.
#خیانت_FATF؛ بدون شک مهمترین بحث سیاسی- اقتصادی امسال ایران مسئله FATF بود و البته این موضوع در میان کاربران ایرانی توییتر هم حسابی داغ بود. کاربران معمولا اصولگرا با این هشتگ تلاش کردند که به مردم و مسئولان بخصوص نمایندگان مجلس و نیز اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نشان دهند که رعایت استانداردهای گروه ویژه اقدام مالی که به منزله خیانت است و در مقابل کاربران دیگر بودند که رعایت این استاندارها را برای اقتصاد ایران لازم می‌دانستند.
#نیشکر_هفت_تپه؛ آنچه در مورد هفت تپه اتفاق افتاد، احتمالا مهمترین اتفاق در حوزه کارگری ایران در سال ۱۳۹۷ بود. اعتراضات کارگری در این مجموعه بیش از هر چیز در کف خیابان‌های خوزستان اتفاق افتاد اما ناگفته پیداست که حمایت توییتری‌ها از اصولگرایان عدالت خواه گرفته تا اصلاح طلبان از این موضوع باعث شد که در نهایت کارگران این کارخانه بتوانند به بخشی از حق و حقوق خود دست پیدا کنند. توییتری‌ها البته از یکی از رهبران این اعتراضات یعنی اسماعیل بخشی نیز حمایت قابل توجهی کردند هرچند که به گفته مقام فضایی بعدها در جریان بازجویی مشخص شد او دارای وابستگی به خارج از کشور بوده است.
#نماینده_سراوان؛ برخورد درازهی نماینده شهر سراوان با یک کارمند گمرک با چنان برخورد و کمپینی از سوی توییتری‌ها روبه‌رو شد که به جرأت می‌توان گفت سرمایه اجتماعی و مقبولیت مردمی این نماینده را در معرض تهدید جدی قرار داد. توییتری‎ها با حمایت از کارمند گمرک و نیز مرد سیاه پوش که در اثنای این ماجرا با نماینده سراوان برخورد می کند نشان دادند که مواضع ایشان در برخورد با اهالی قدرت حمایت از فرد مظلوم است.
#کربلای_چهار: توییت بدون دقت محسن رضایی فرمانده جنگ درباره عملیات فریب بودن کربلای ۴ باعث واکنش تند از سوی کاربران توییتر شد با پای بحث‌های تاریخی جدید در مورد دفاع مقدس را به توییتر باز کرد در نهایت ماجرا آن قد بالا گرفت که محسن رضایی مجبور شد در صداوسیما از مردم عذرخواهی کند و حتی قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه روی خط بیاید و از فرمانده دیروز و دبیر فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام حمایت کند.

63