کودک‌همسری؛ مسلخ نوجوانی

طبق سرشماری سال 95 از 10 میلیون و 930 هزار دختر زیر 18 سال که چهار میلیون و 381 هزار نفر آنها بین سنین 10 تا 18 سال هستند، 230 دختر بچه متولد 83، 84 و 85 تا نیمه نخست بهمن‌ماه امسال تنها در شهرستان همدان ازدواج کرده‌‎اند...

ازدواج 230 دختر زیر 15 سال تنها در شهرستان همدان

آمارها نشان می‌دهد از ابتدای سال ۹۷ تا نیمه نخست بهمن‌ماه امسال 230 نفر از دختران متولد 83، 84 و 85 در شهرستان همدان ازدواج کرده‌اند. در فروردین ماه امسال 20 دختر 12، 13 و 14 ساله، اردیبهشت‌ماه 26 نفر، خردادماه 18 نفر، تیرماه 30 نفر، مردادماه 19 نفر، شهریورماه 25 نفر، مهرماه یک نفر، آبان‌ماه 17 نفر، آذرماه 21 نفر، دی‌ماه 33 نفر و تا نیمه نخست بهمن‌ماه 20 نفر ازدواج کرده‌اند هم‌چنین تعدادی از مردانی که اقدام به ازدواج با دختران دهه 80 می‌کنند، خود متولد دهه 60 بوده و این نشان از ازدواج با اختلاف سنی حدود 30 سال دارد.

آمار بالای کودک‌همسری در کبودراهنگ

مدیرکل امور اجتماعی استانداری همدان در این رابطه با اشاره به ازدواج زودهنگام دختران و پسران در دو نقطه از مناطق استان همانند کبودراهنگ به‌علت وجود بافت سنتی، بیان کرد: از طریق گروه‌های ذی‌نفوذ، شوراهای موجود و ائمه جماعت برای فرهنگسازی در این مناطق شناسایی شده برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته است که خوشبختانه اثرگذار بوده و براساس آمارها شاهد کاهش ازدواج زودهنگام در این مناطق هستیم.

مهرداد نادری‌فر تبعات جسمی و روانی ازدواج در سنین پایین برای دختران و پسران را بسیار خطرناک خواند و مطرح کرد: ازدواج دختران و پسران در سنین پایین به علت عدم پختگی و درک لازم از زندگی مشترک، عدم آگاهی و آشنایی از آداب و رسوم همسرداری موفق نخواهد بود.

وی افزود: این دسته از افراد از نظر روحی و روانی هنوز در سن کودکی و نوجوانی قرار دارند به همین علت قبول بار سنگین زودهنگام مسئولیت باعث می‌شود تا پس از گذشت مدت زمانی کوتاه دختران و پسران دچار دلزدگی شده و در نهایت باید شاهد طلاق‌های زودهنگام آنها باشیم چرا که دوام این دسته از زندگی‌ها بیش از 5-6 سال نخواهد بود.

نادری‌فر با اشاره به افزایش آمار طلاق در ازدواج‌های زودهنگام، اظهار کرد: دختری که در سن کم ازدواج می‌کند، پس از گذشت 5 یا 6 سال هنگامی‌که به سن مناسب ازدواج رسید، به علت دلزدگی از زندگی تبدیل به یک زن مطلقه می‌شود.

‌کودک‌همسری افتخار ندارد

وی با تأکید بر این‌که کودک‌همسری یک آسیب اجتماعی محسوب می‌شود، عنوان کرد: برخی از خانواده‌ها از ازدواج دختران‌شان در سنین پایین ابرازخرسندی می‌کنند در صورتی‌که کودک‌همسری نه تنها افتخار ندارد بلکه یک معضل اجتماعی به شمار می‌رود.

مدیرکل امور اجتماعی استانداری همدان سن 13 سال برای ازدواج دختران را کم و نامناسب دانست و خاطرنشان کرد: باید منتظر ماند و دید استدلال مجلس درباره قرار دادن سن 13 سال برای ازدواج دختران چیست چرا که 13 سال، سن کمی است و نمی‌توان در این مورد سلیقه‌ای عمل کرد.

وی در پاسخ به سوالات و استدلال‌های مخالفان قانون تصویب شده در رابطه با افزایش سن ازدواج، بیان کرد: این دسته از افراد معتقد هستند که دختران و پسران به محض رسیدن به سن بلوغ شرعی آماده ازدواج هستند اما در پاسخ به این نظرات باید پرسید، آیا تنها سن برای زندگی مشترک کفایت می‌کند؟ آیا پارامترهای دیگری در بحث ازدواج وجود ندارد؟ واقعیت امر این است که سن تنها ملاک نیست.

نادری‌فر فرزندآوری در سنین پایین برای دختران را یکی دیگر از تبعات سنگین ازدواج‌های زودهنگام دانست و گفت: دخترانی که خود احساس کودکی می‌کنند، حال باید از کودک دیگری مراقبت کرده و آنها را برای ورود جامعه آماده کنند.

برخی دختران علاقمند به ازدواج در سن پایین هستند

مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری همدان نیز در رابطه با پدیده کودک‌همسری در جامعه، اظهار کرد: ازدواج در سنین پایین تنها به علت احساسات زودگذر صورت می‌گیرد و تعدادی از این ازدواج‌ها تنها به‌علت علاقه دختران صورت گرفته است و خانواده‌ها چاره‌ای جز سکوت در برابر علاقه دخترانشان ندارند.

ربیعه علیمحمدی، مذهبی بودن شهرستان همدان را از دیگر دلایل وجود کودک همسری دانست و تصریح کرد: عده‌ای از خانواده‌های مذهبی تنها با تکیه بر رسیدن سن شرعی و بلوغ جنسی دخترانشان اقدام به ازدواج آنها می‌کنند، این در حالیست که ازدواج تنها مختص به سن نبوده و به ملاک‌های دیگری مانند بلوغ فکری هم نیاز دارد.

وی با بیان این‌که تا وقتی شکایتی در مورد کودک همسری ثبت نشود نمی‌توان از آن جلوگیری کرد، افزود: در صورت عدم علاقه دختران به ازدواج، انجام آن عملی خلاف شرع و انسانیت بوده و باید برای جلوگیری از آن فرهنگ‌سازی صورت گیرد.

سرطان، یکی از عوارض ازدواج زودهنگام

یک کارشناس مامایی نیز با اشاره به خطرات شروع زودهنگام فعالیت جنسی در سنین پایین(زیر ۱۸ سال) برای دختران، به خبرنگار ایسنا گفت: بیماری‌های آمیزشی، سرطان سرویکس(سرطان دهانه رحم)، ابتلا به HPV(پاپیلوما ویروس انسانی، نوعی بیماری آمیزشی) و اختلالات جنسی از جمله آسیب‌ها و خطرات ازدواج زودهنگام برای دختران به شمار می‌آیند.

سارا طیبی افزود: واژینیسموس(ماهیچه‌های واژن موقع نزدیکی به طور غیرارادی منقبض می‌شوند) و ناهنجاری‌های جنسی نیز از دیگر خطرات ازدواج زودهنگام برای عروسان کوچک هستند.

وی در رابطه با خطرات بارداری در سن پایین برای دختران کم‌سن و سال، مطرح کرد: آنمی(کم‌خونی)، محدودیت رشد داخل رحمی(تولد نوزاد کم وزن)، لیبرپره ترم(زایمان زودرس) و زایمان زودرس خود به خودی از جمله خطرات برای مادر و جنین هستند.

طیبی احتمال مرگ نوزاد در بارداری‌های زودهنگام را بیشتر دانست و عنوان کرد: مورتالیته نوزاد(مرگ نوزاد)، فشار خون بالا، زایمان سخت و آناپلوئیدی جنین(تعداد غیرطبیعی کروموزوم‌ها و ناهنجاری‌های ژنتیکی) از دیگر خطرات بارداری در سنین پایین هستند.

روابط فرا زناشویی، خودکشی و فرار از خانه آسیب‌های کودک‌همسری

یک کارشناس و مددکار اجتماعی نیز با اشاره به کنوانسیون حقوق کودک گفت: در این کنوانسیون افراد زیر 18 سال را به عنوان کودک شناخته و تمامی حقوق مربوطه را برای آنها لازم‌الاجرا می‌دانند.

فاطمه بهنامجو با بیان این‌که غالبا پدیده کودک‌همسری با اجبار والدین صورت می‌گیرد، مطرح کرد: براساس پژوهش‌های انجام شده عمدتا کودکان در این‌گونه ازدواج‌ها حق هیچ‌گونه تصمیم‌گیری ندارند و از حق طبیعی خود یعنی «انتخاب» محروم هستند.

وی با تأکید بر این‌که کودکان به ویژه دختران تصورشان از ازدواج تنها پوشیدن لباس سفید عروس و گرفتن هدیه است، بیان کرد: کودکان به علت عدم درک از زندگی مشترک هیچ تصور درستی از آینده زندگی مشترک ندارند، به همین علت دختران پس از مواجه شدن با مشکلات زندگی توانایی حل آن را نداشته و این مسأله آغاز یک بحران در زندگی مشترک خواهد بود.

بهنامجو عدم حمایت خانواده را از دیگر مشکلات کودک‌همسری دانست و اظهار کرد: والدین این دختران به دلایل فقر اقتصادی و یا فقر فرهنگی فرزندان‌شان را مجبور به ازدواج می‌کنند، از سوی دیگر خانواده همسر این دختران همواره ارتباط اجتماعی آنها را محدود می‌کنند.

وی اختلاف سنی غالب در کودک‌همسری را بالای 10 سال دانست و افزود: خانواده همسر با باور به این‌که دختران بالای 18 سال مناسب ازدواج نبوده و باید نسبت به پسرانشان فاصله سنی فراوان داشته باشند تا بتوانند آنها را بر اساس روحیات و فرهنگ خودشان تربیت کنند.

این مددکار اجتماعی روابط فرازناشویی را یکی از نتایج کودک‌همسری دانست و اظهار کرد: پس از رسیدن سن انتخاب در دختران و با حضور آنان در جامعه و مشاهده موقعیت‌های بهتر متوجه حق پایمال شده خود می‌شوند. هم‌چنین آنان به علت عدم مهارت در زندگی، توانایی صحبت و ابرازخواسته و نیازهای خود به همسرانشان را ندارند و همین موارد عامل شکل‌گیری روابط فرازناشویی می‌شود.

بهنامجو در رابطه با سایر آسیب‌های کودک‌همسری عنوان کرد: این دختران به‌علت ترس از آبرو و تعصبات خانوادگی و فرهنگی پس از متحمل شدن فشار زندگی، از طلاق امتناع کرده و بعضا به‌علت عدم توانایی در حل مشکلات برای فرار از آنها اقدام به خودکشی و یا فرار از خانه و خانواده می‌کنند.

تربیت فرزندانی آسیب‌پذیر توسط مادران کودک

وی با اشاره به زایمان‌های زودهنگام در بین عروسان کوچک، اظهار کرد: این دختران به‌علت ناآگاهی، با بارداری‌های خطرناک و زودهنگام مواجه شده و مجبور به تربیت کودکانی هستند که اختلاف سنی کمی با خودشان دارند.

این کارشناس اجتماعی با بیان این‌که کودک همسرانی که زود مادر می‌شوند، اکثرا فرزندان آسیب‌پذیری را تربیت می‌کنند، اظهار کرد: این مادران خود براساس الگوهای غلط حاکم در خانواده اقدام به تربیت فرزندانشان می‌کنند و به نوعی این مادران به‌علت محدودیت‌های اجتماعی و محروم ماندن از تحصیل بیشتر به رشد جسمانی کودکان‌شان اهمیت داده و باعث پرورش فرزندانی آسیب‌پذیر می‌شوند.

شروع زندگی مشترک در سن پایین اشتباه است

دختری که خود در سن 13 سالگی وارد زندگی مشترک شده، ازدواج در سنین پایین را اشتباه دانست و گفت: دختران در این‌گونه ازدواج‌ها سختی‌های بسیار زیادی را متحمل می‌شوند؛ یکی از بزرگترین سختی‌ها شبیه کردن خود به همسرشان است، به طوری‌که آنها باید همواره به گونه‌ای رفتار کنند که همسرشان کودکی را در وجود آنها احساس نکند.

او ازدواج زودهنگام را همانند حذف دوران نوجوانی از زندگی خواند و مطرح کرد: حتی اگر دختران در کنار بهترین مرد دنیا هم زندگی کنند مجبور هستند با سرعت زیادی از کودکی به دوران بزرگسالی وارد شوند و این به معنی حذف دوران نوجوانی و شیطنت‌های خاص آن هنگام است، چرا که زندگی مشترک دختران را مجبور به تغییر در رفتار، افکار و احساسات می‌کند.

او با اشاره به این‌که مدیریت زندگی زناشویی در شرایط فعلی بسیار دشوار است، بیان کرد: اگر بچه‌ها از نظر ذهنی پخته و آماده زندگی مشترک نباشند با بحران‌های بزرگی مواجه می‌شوند.

این دختر با تأکید بر اهمیت نقش و اخلاقیات همسران در اداره کردن زندگی و کاهش سختی‌های تحمیل شده بر دختران، یادآور شد: اگر مرد در این‌گونه از زندگی مشترک قدرت درک طرف مقابل را داشته‌ باشد و انتظارات خودش را کاهش دهد، می‌توان امید داشت که دختران سختی‌های کمتری را متحمل می‌شوند اما در این صورت هم محدودیت‌های به‌وجود آمده از این‌گونه زندگی‌ها جدایی‌ناپذیر است.

نیازهایم برای همسرم بچه‌گانه بود

او ادامه داد: در ابتدای زندگی مشترک هیچ تصوری از مرد و زن و اداره زندگی مشترک نداشتم، هنگام خرید لباس یا هرگونه وسایل شخصی به واسطه اختلاف سنی 10 ‌ساله با اختلاف‌نظر مواجه می‌شدم، چرا که انتخاب‌هایم از دید همسرم بچه‌گانه بود در حالی که او همیشه به‌دنبال خرید لوازمی بود که افراد بزرگتر از من به آنها علاقه داشتند.

او بیان کرد: اختلاف سنی 10 ساله باعث شده بود تا نیازهای من برای همسرم بچه‌گانه به‌نظر برسد؛ تمام مسائلی که من علاقمند به تجربه آنها بودم، او قبلا تجربه کرده بود و دیگر هیچ هیجانی برایش نداشت.

او اضافه کرد: زندگی شخصی من به واسطه درک همسرم از نیازهایم با مشکلات کمتری مواجه بود اما باید توجه داشت که همسرم به‌واسطه سن کم و بی‌تجربگی من در اداره زندگی مشترک، مجبور بود سختی‌های زندگی را به‌تنهایی به دوش بکشد.

این دختر بار دیگر با اشاره به فراموش کردن احساسات به‌واسطه ازدواج زودهنگام گفت: مرد نسبت به زن انعطاف‌پذیری کمتری دارد از این‌رو دختران باید بیشتر برای حفظ زندگی خود تلاش کرده و مجبور به تغییر در رفتار و سرکوب احساسات کودکانه خود خواهند شد.

او 3 سال ابتدای زندگی مشترک را مهم و سخت دانست و تأکید کرد: کسی که در سن پایین ازدواج می‌کند باید از ذهن قدرتمندی بهره‌مند باشد، 3 سال اول زندگی مشترک در تمامی سنین بسیار مهم است چرا که شور و اشتیاق زوجین در سال‌های ابتدایی بسیار زیاد است و از آن پس زندگی زناشویی تبدیل به عادت می‌شود. اکنون با گذشت 5 سال از زندگی مشترکم کاملا از نظر اخلاقیات و افکار خود را شبیه به همسرم کرده‌ام.

او با تأکید بر این‌که دختران اوایل ازدواج باید تمام حواسشان باشد تا همسرانشان از آنها تصور یک کودک را نداشته باشند، خاطرنشان کرد: همیشه دختران در این زندگی باید مراقب باشند تا همسرانشان فکر نکنند که آنها هیچ اطلاعاتی نداشته و به عروسک بازی نیاز دارند؛ اگر خانواده همسر پرجمعیت باشد نیز سختی‌ها دوچندان می‌شود.

این دختر براساس مشاهده افرادی شبیه به خود در بین فامیل و دوستان، افسردگی شدید را نتیجه ازدواج در سن پایین دانست و گفت: برخی از دختران با گذشت مدتی از زندگی مشترک احساس سرخوردگی کرده و هرگز آینده‌ای را پیش‌روی خود ندیده و همه‌چیز را تمام شده می‌دانند.

او ادامه داد: از طرفی دیگر بعضی از دختران نیز به علت محدودیت‌های زیاد و اجبار به فراموشی شیطنت‌ها و رفتارهای خاص دوران نوجوانی به واسطه ازدواج زودهنگام، بیش از اندازه عقده‌ای می‌شوند، به طوری که آنها پس از مدتی اقدام به رفتار کودکانه می‌کنند، چرا که هیچ‌گاه کودکی نکرده‌اند از این‌رو تا زمان مرگ دوست دارند شیطنت‌ها و رفتارهای سرکوب شده خود را ابراز کنند.

منبع: ایسنا

10