بهترین فیلم‌های ورزشی سینمای ایران کدام اند؟/ از آفساید و عرق سرد تا غلامرضا تختی

به گزارش خبر فوری ؛ ورزش و سینما همیشه از علایق ایرانیان معاصر بوده و تلاقی این دو برای آن دسته از تماشاگران ورزشی که تماشاگران سینما هم هستند، آثار جذابی را رقم زده است. سینمای ایران هم همانند مسیری که در سینمای جهان غرب طی می شود، آثار مختلفی را درباره ورزش های محبوب ایران روی پرده های سینما برده است. آثاری که به نسبت کیفیت و ژانر خودشان، از استقبال خوبی مواجه شده اند. در ادامه مروری می کنیم بر تعدادی از بهترین آثار ورزشی تاریخ سینمای ایران.
آفساید؛ سکوها در حسرت عطر زنانه
آفساید، روایتگر شرح حال دخترانی است که حاضرهستند هر کاری انجام دهند تا بازی ایران مقابل بحرین را برای ورود تیم ملی ایران به جام جهانی تماشا کنند. هر کدام از آن ها با لباسی مردانه سعی می‌کنند وارد ورزشگاه آزادی شوند اما تعدادی از آن‌ها به دلیل ممنوعیت ورود زن‌ها به استادیوم دستگیر می‌شوند. سرانجام به دست سربازانی که آن‌ها را گرفته اند به کمیته منتقل می‌شوند اما در راه، به دلیل برد ایران در بازی با بحرین خیابان‌ها شلوغ می‌شود و دخترها فرار می‌کنند.
آفساید خلاصه ای است از تلاش های بی پایان زنان ایرانی برای ورود به ورزشگاه هایی که مشتاقانه منتظر آنان هستند. مبارزاتی که در اوج مسالمت آمیزانه بودن، سرکوب می شوند و البته که جریمه آنان در شادی و دوستی جامعه برای همیشه فراموش می شود. آفساید به خوبی نشان می دهد چرا فوتبال چیزی فراتر از فوتبال است. آفساید از تاثیر فوتبال بر جامعه و زنان رونمایی می کند و حرف هایی را می زند که برای بسیاری تازگی دارد. این فیلم به دلیل اکران نشدن در ایران، از حضور در مراسم اسکار سال 2007 محروم شد.

عرق سرد؛ عنوان متفاوت سینمای ورزش
عرق سرد به کارگردانی سهیل بیرقی و بازی های باران کوثری و امیر جدیدی یکی از متفاوت ترین آثار سینمایی ایران در بحث ورزش است. این فیلم که براساس اتفاقی واقعی مشابه به آن ساخته شده است، روایتی است از محدودیت های زنان ورزشکار ایرانی. افروز اردستانی (باران کوثری) کاپیتان تیم ملی فوتسال زنان ایران است و با گلزنی او، تیم ملی موفق می شود به فینال بازی های آسیایی راه پیدا کند. او قرار است با تیم ملی ایران عازم مالزی شود اما همسرش (امیر جدیدی) او را ممنوع الخروج می کند و این اتفاق آغاز همه هیاهو های فیلم است.
دومین فیلم سهیل بیرقی از آن جهت که شجاعت جذابی برای بیان حرف هایی ناگفته دارد، مورد توجه منتقدان هم قرار گرفت. این فیلم در جشنواره فجر سال گذشته موفق به کسب دو جایزه هم شد. نکته جالب فیلم آن است که کارگردان تلاش کرده با عبور از کلیشه های حاضر در سینمای ایران، فیلمی خاکستری بسازد که زن و مرد رابطه عنوانش را افرادی ممکن‌الخطا نشان دهد.

جهان پهلوان تختی؛ شاهکاری نیمه تمام که به عنوانی معمولی تبدیل شد
علی حاتمی، کارگردان شهیر سینمای ایران سه پروژه بزرگ را در ذهن خود می پروراند. «ملکه های برفی» که به همسران محمدرضا شاه پهلوی می پرداخت در کنار «آخرین پیامبر» که زندگی پیامبر را روایت می کرد، به دلیل مشکلات مالی و اجرایی مقابل دوربین نرفتند تا حاتمی تصمیم بگیرد سومین اثر موردعلاقه‌اش را زودتر بسازد؛ «جهان پهلوان» تختی. دوران کودکی و نوجوانی تختی با کارگردانی حاتمی مقابل دوربین رفت اما فیلمبرداری دوران بزرگسالی او با وخامت سرطان کارگردان اثر مصادف شد. چندی بعد علی حاتمی برای همیشه چشم از جهان فروبست و بهروز افخمی وظیفه به پایان رساندن فیلم جهان پهلوان را برعهده گرفت.
اما افخمی مسیر فیلم را به طور کلی تغییر داد و تلاش کرد داستان را بر مدار کارگردانی قرار دهد که در نظر دارد فیلمی سینمایی از غلامرضا تختی بسازد. افخمی به شکل غیرقابل انکاری در فیلم تختی‌اش از آثار بهرام بیضایی تاثیر پذیرفته است. ارجاعات کم کارگردان به شخصیت تختی باعث شده تا فیلم بیشتر از آن که به جهان پهلوان بپردازد، داستان کارگردانی را روایت کند که خواهان کشف واقعیت های زندگی او شده است.

سونامی؛ عنوانی کمتر دیده شده از روایتی جدید
نخستین تجربه کارگردانی میلاد صدرعاملی مثل اکثر آثار ورزشی سینمای ایران، تلاش می کند درامی اجتماعی باشد که در لایه های پنهانی از ورزش، واقعیت های جامعه را بیان می کند. در خلاصه داستان فیلم آمده است: «در آخرین اردوی تیم ملی تکواندو، سرمربی و سه تن از بهترین بازیکنان تیم در دانمارک پناهنده شده و به ایران بازنگشته‌اند. این فرصتی است که خسروی، سرمربی قدیمی و کهنه کار بعد از سالها بازگردد و کار نیمه تمامش را به پایان برساند.»

صدرعاملی در این فیلم که بازی بهرام رادان، مهرداد صدیقیان و رعنا آزادی‌ور ساخته شده تلاش می کند چالش های یک ورزشکار را در دوگانگی ماندن یا رفتن به نمایش بکشد. این فیلم برای نخستین بار در جشنواره فجر امسال اکران شده است.
سرعت؛ درامی قدیمی با موضوعی شگفت‌انگیز
بسیاری معتقدند فیلم محمدحسین لطیفی بهترین عنوانی است که در باب ورزش در سینمای ایران ساخته شده است. این فیلم که ستارگانی هم چون عبدالرضا اکبری، حسین یاری، پرستو گلستانی و جهانبخش سلطانی را مقابل دوربین برده بود، در سال 1375 اکران شد. داستان فیلم درباره بهزاد شايقي، قهرمان اتومبيلراني است که قبل از مسابقه ي اصلي رقيب خود را از دور مسابقه خارج مي كند و حالا شركتی که با او قرارداد دارد، براي روز مسابقه به يك راننده ي با سابقه نياز دارد. به همين جهت حاج آقا افشار كه قبلاً در جبهه با قهرمان مسابقات رالي امير هاديان آشنا شده از او براي روز مسابقه دعوت مي كند. اما امير هاديان قبول نمي كند چرا كه يكي از دوستان صميمي خود، سعيد را به علت رفتن به مسابقه در جبهه از دست مي دهد و حالا ديگر حاضر به مسابقه دادن نيست. حاج آقا افشار با اصرار زياد و صحبت با امير هاديان به او مي گويد كه شركت در اين مسابقه افتخاري براي ايران محسوب مي شود و كمتر از جنگ در جبهه نيست و هاديان بالاخره قبول مي كند و با ماشين طراحي شده به نام ايران در مسابقه شركت مي كند و علي‌رغم توطئه هاي بهزاد براي باخت او، هاديان پيروز ميدان مي شود.
داستان فیلم لطیفی این روز ها بیش از حد کلیشه ای به نظر می آید اما در زمان اکران خود، واکنش های مثبتی را به همراه داشت. خیلی از منتقدان این فیلم را عنوانی حماسی-ورزشی می دانند که توانسته به استاندارد های سینمای غرب در آثار ورزشی نزدیک تر شده باشد.

صفر تا سکو؛ ناک اوت های زنانه
مستندی که سحر مصیبی ساخته است، یکی از زیباترین آثار ورزشی سینمای ایران است. صفر تا سکو روایت خواهران افسانه‌ای و مثلث طلایی سمیرم، شهربانو، سهیلا و الهه منصوریان است. سه خواهری که برای اولین بار در برنامه ماه‌عسل حضور پیدا کردند و از زندگی پرفرازونشیبشان و همه سختی‌های زندگی‌شان گفتند. خواهرانی که هر سه با مدال طلای جهانی اکنون افتخار شهر کوچک سمیرم به‌حساب می‌آیند و دیگرکسی به خاطر لباس ورزشی پوشیدن یا ورزش رزمی انجام دادن نگاهشان نمی‌کند و یا به خانواده‌شان زخم‌زبان نمی‌زند. اما این پایان داستان خواهران منصوریان نبود و افتخارآفرینی آنان در عرضه های ورزشی، بخش مهمی از مستندی است که تهیه کنندگی آن بر عهده مهتاب کرامتی بود.
در این مستند دیدنی با شهربانو، سهیلا و الهه همسفر می شویم تا در کشور های مختلف به زندگی آنان خیره شویم. از مسابقات ورزشی گرفته تا زندگی شخصی خانواده منصوریان را می بینیم و از موفقیت های بزرگ و کوچک آنان حیرت زده می شویم. خواهران منصوریان با حضور گسترده در اکران های این مستند در شهر های کشور به همه ثابت کردند زنان پهلوان این سرزمین هستند.

سایر عناوین ورزشی سینمای ایران
از مثلث آبی گرفته تا فوتبالیست ها و ازدواج غیابی؛ بسیاری از آثار سینمای تجاری ایران ورزش را نه برای موضوع اصلی بلکه به عنوان ژانری جذاب برای تماشاگران در نظر گرفته اند. البته که ورزش به درون تلویزیون هم کشیده شد و سریال هایی مثل پژمان، لژیونر و سه پنج دو از معروف ترین عناوین تلویزیونی ورزشی است. اما مهم ترین تبعیض این ژانر، محدودیت شدید به آن ورزش فوتبال است. گویی کارگردان ایرانی ورزشی به جز فوتبال را برای فیلمسازی نمی شناسد. البته که تاثیرگذاری فوتبال در جامعه ایران بیش از هر ورزش دیگری است اما در سال های اخیر توجه بیشتری به ساخت آثاری از سایر ورزش ها شده که نشان از تغییرات زیر ژانر ورزش در سینمای ایران است.

31