کنفرانس لهستان و ماجراجویی جدید ایالات متحده/ آیا ترامپ مجددا در حال به هم زدن نظم خاورمیانه است؟

حسین نیازبخش: گزارشها حاکی از آن است که آمریکا ماجراجویی جدیدی را در منطقه خاورمیانه آغاز کرده است. سفرهای پیاپی مایک پومپئو(وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا) و دعوت از کشورهای مختلف برای شرکت در کنفرانس لهستان حاکی از این ماجراجویی جدید است.

به گزارش خبر فوری ، وزیر امور خارجه آمریکا در جریان سفر خاورمیانه ای خود روز جمعه در گفت وگویی با شبکه خبری 'فاکس نیوز' از برگزاری یک گردهمایی بین المللی با تمرکز بر فعالیت های منطقه ای ایران در روزهای 13 و 14 فوریه (24 و 25 بهمن) در ورشو پایتخت لهستان خبر داد.

با اعلام برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی در کشور لهستان از سوی دولت ایالات متحده آمریکا که قرار است بخش عمده این کنفرانس به بحث و بررسی درباره نحوه مقابله با نفوذ و سیاست‌های منطقه‌ای ایران پرداخته شود، نگاه‌های ناظران به فاز جدیدی از تقابل و رویارویی همه جانبه دولت ترامپ با جمهوری اسلامی ایران چرخیده است.

پرسش های زیادی دررابطه با این کنفرانس و سیاست جدید آمریکا در خاورمیانه مطرح است. اما مهم ترین پرسشی که برای ما مطرح است این است که هدف اصلی آمریکا از این کنفرانس چیست و این اقدامات به کدام مسیر هدایت خواهد شد؟

کنفرانس لهستان و ائتلاف جدید عربی

یک نکته در مورد کنفرانس لهستان بسیار جالب است و اذهان را به تفکر وامی‌دارد و آن نکته این است که دولت ترامپ سعی دارد در این گردهمایی رهبران کشورهای عربی به همراه نخست وزیر اسراییل را زیر یک سقف جمع کند. سفر پومپئو به کشورهای عربی غرب آسیا و شمال آفریقا و به خصوص تاکیدش بر حضور بحرین، امارات، عربستان سعودی، مصر، اردن ، مراکش، عمان و کویت در این کنفرانس نشان دهنده تغییر فاز سیاست آمریکا در خصوص خاورمیانه است.

گفته میشود در منطقه خاورمیانه ائتلاف جدیدی به نام "ایران-ترکیه-قطر" در حال شکل گیری است که این ائتلاف می‌تواند ائتلاف آمریکا و عربستان را نابود کند

رسانه های آمریکایی مدتها است بر این تغییر فاز سیاسی تاکید داشته اند. نیویورک تایمز مدتی بعد از قتل جمال خاشقچی( روزنامه نگار عربستانی) در خاک ترکیه، طی یک گزارشی به سیاستهای کهنه‌ی منطقه ای آمریکا حمله کرده و تاکید داشت که آمریکا باید در پی متحدان جدید و نیز تغیییر ائتلافش در خاورمیانه باشد( اینجا ).

همچنین سایت خبری اسرائیل نشنال نیوز طی گزارشی به نقل از یک اندیشکده روسی تاکید دارد که در منطقه خاورمیانه ائتلاف جدیدی به نام "ایران-ترکیه-قطر" در حال شکل گیری است که این ائتلاف می‌تواند ائتلاف آمریکا و عربستان را نابود کند( اینجا ). این ائتلاف احتمالی جدید به خوبی نشان می‌دهد که آمریکا تا چه حد ایجاد یک ائتلاف جدید در منطقه را ضروری می‌داند.

این ایده را تا حدی از کلام مقامات آمریکایی پیش از کنفرانس لهستان می‌توان دریافت. مایک پومپئو(وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا) در سخنرانی اخیرش با عنوان "نیرویی یه سمت خیر" گفت که شرایط در خاور میانه به ضرر آمریکا پیش می‌رود و ائتلاف فعلی آمریکا در منطقه خاورمیانه بسیار ضعیف بوده و مقصر این ضعف هم دولت اوباما است که به متحدان امریکا آسیب زد و باعث قوی تر شدن ایران شده است. پومپئو به صورت ضمنی از ایجاد ائتلافی جدید در منطقه خاورمیانه سخن می‌گوید که بتواند مانع قدرت گیری بیشتر ایران در منطقه شود. به نظر می‌رسد که طرح ناتوی عربی در همین راستا است و آمریکا سعی دارد از این طریق ائتلاف نظامی و سیاسی جدیدی را که دیگر صرفا متکی بر عربستان نیست و سعی دارد کشورهای عربی مهمی مانند اردن و کویت و حتی مصر را هم شامل شود، شکل دهد.

خروج سوریه، اسرائیل و تغییر چهره خاورمیانه

در این میان اما موضع مقامات رژیم صهیونیستی در رابطه با کنفرانس ضد ایرانی لهستان مهم است. پس از خروج یکباره نیروهای آمریکایی از سوریه مقامات رژیم صهیونیستی دچار شوک شدیدی شدند و هرچند علی الظاهر اقدام ترامپ را پذیرفتند اما در باطن نسبت به این اتفاق احساس یاس و نامیدی می‌کردند.

به نظر می‌رسد که واکنش نتانیاهو به دعوت آمریکا برای شرکت در اجلاس لهستان، این امر را تایید می‌کند. اسرائیل اف تایمز طی گزارشی تاکید کرد که نخست وزیر رژیم صهیونیستی هنوز به صورت رسمی دعوت ترامپ را نپذیرفته است و معلوم نیست به لهستان بیاید یا نه.

هر چند بعید است این اظهار نظر به واقعیت بپیوندد و از همین حالا باید حضور نتانیاهو در اجلاس لهستان را قطعی بدانیم، اما این رفتارهای نتانیاهو نشان می‌دهد که اسرائیل هنوز نسبت به اتفاقات اخیر و خروج آمریکا از سوریه دلخور است. به نظر می‌رسد که اساسا این اجلاس(لهستان) و ایجاد ائتلاف عربی جدید برای خوش آیند اسرائیل شکل خواهد گرفت.

این ایده ای است که تا حدی اسرائیل اف تایمز تایید می‌کند و طی گزارشش تاکید دارد که محور تشکیل کنفرانس لهستان، تشکیل ائتلاف جدید عربی - اسرائیلی است به همین دلیل هم است که احتمالا بدون مشارکت بیشتر کشورهای اروپایی، ترکیه و قطر برگزار می‌شود.

چرا لهستان؟

پس از انتخاب لهستان به عنوان کشور میزبان، مقامات وزارت خارجه مان به شدت واکنش نشان دادند. محمد جواد ظریف (وزیر امور خارجه کشورمان) جمعه شب در پیامی توئیتری نوشت: یاد آوری به میزبان و شرکت کنندگان کنفرانس ضد ایرانی: کسانی که در آخرین نمایش ضد ایرانی توسط آمریکا شرکت کرده بودند، یا مرده اند، یا بی آبرو شده اند، یا به حاشیه رانده شده اند. و ایران از همیشه قوی تر است.

وزیر خارجه ایران در ادامه نوشت: دولت لهستان نمی تواند این شرمندگی را پاک کند: در حالی که ایران لهستانی ها را در جنگ جهانی دوم نجات داد، این کشور اکنون میزبان سیرک مذبوحانه ضد ایرانی شده است.

همچنین 'عباس عراقچی' معاون وزیر امور خارجه نیز بعد از این اتفاق اعلام کرد: 1892 لهستانی از سال 1942 میلادی تاکنون در قبرستان لهستانی‌ها در تهران آرمیده‌اند. بیش از یکصد هزار لهستانی پس از آزادی از اردوگاه‌های کار اجباری استالین از راه ایران بازگشتند. قبرستان ها در ایران بعد از 30 سال قابل جایگزینی هستند اما مردم تهران 77 سال است که احترام میهمانان خودرا نگاه داشته‌اند.

هنوز معلوم نیست که چرا دولت لهستان میزبانی چنین کنفرانسی را قبول کرده و چه امتیازهایی به واشنگتن در این رابطه داده و گرفته است، اما در این رابطه می‌توان اظهار نظرهای مختلفی را بررسی کرد.

می‌توان لهستان را یک مهره خلاف جهت اتحادیه اروپا دانست. به همین دلیل هم است که لهستان بر خلاف آلمان و فرانسه بهتر می‌تواند با نگاه ضد برجامی آمریکا خود را وفق دهد و در نتیجه میزبانی کنفرانس ضد ایرانی را بر عهده می‌گیرد

دکتر عباسعلی کدخدایی(سخنگوی شورای نگهبان) طی توییتی به این اتفاق واکنش نشان داد و سه عامل را در پذیرش میزبانی کنفرانس ضد ایرانی توسط لهستان را موثر دانست:

الف. تصمیم لهستان برای ایجاد پایگاه نظامی ناتو موسوم به دژ ترامپ توسط آمریکا

ب. تجهیز سامانه دفاعی پاتریوت در لهستان توسط آمریکا

ج. جایگزینی خرید گاز طبیعی از آمریکا به جای روسیه

همچنین پایگاه خبری "نشنال" طی تحلیلی علت انتخاب لهستان به عنوان میزبان کنفرانس را اداره شدن لهستان توسط یک حزب دست راستی می‌داند. از نظر تحلیلگر این سایت، احزاب دست راستی اروپایی اصولا رابطه بهتری با دولت تندرو ترامپ دارند به خاطر همین روابط لهستان با ترامپ بهتر است تا اتحادیه اروپا.

لذا می‌توان لهستان را یک مهره خلاف جهت اتحادیه اروپا دانست. به همین دلیل هم است که لهستان بر خلاف آلمان و فرانسه بهتر می‌تواند با نگاه ضد برجامی آمریکا خود را وفق دهد و در نتیجه میزبانی کنفرانس ضد ایرانی را بر عهده می‌گیرد.

اما پرسش این است که چرا آمریکا کنفرانسی را که طبق تحلیل فوق منطقه ای است و مربوط به خاور میانه است، در لهستان که کشوری اروپایی است برگزار می‌کند؟ علت احتمالا این است که مقامات آمریکا در صدد این هستند که کنفرانس پیش رو را نوعی همایش جهانی ضد ایران جلوه دهند تا از این طریق شو تبلیغاتی بزرگی را ترتیب داده و عدم حضور بیشتر کشورهای اروپایی را در لفافه قرار دهند.

اکنون باید صبر کرد و دید که آیا کنفرانس لهستان شکل می‌گیرد یا خیر و در صورت شکل گیری کدام یک از تحلیلهای فوق به واقعیت می‌پیوندد؟

38