سونامی‌های مرگبار و ویرانگری که در طول تاریخ رخ داده‌اند!

روز گذشته خبر مربوط به یک فاجعه انسانی بزرگ دیگر جهانیان را شوکه کرد: فوران آتشفشان مشهور کراکاتوآ در اندونزی و متعاقب آن سونامی قدرتمندی که امواجی بسیار غول پیکر و مرگبار را به سمت مناطق توریستی اطراف روانه کرد. تاکنون دستکم ۲۸۱ نفر در اثر قرار گرفتن در برابر امواج سهمگین دریا کشته شده و هزاران خانه، هتل و کسب و کار در سواحل توریستی جاوه و سوماترا ویران شده اند. تعداد بسیار بیشتری نیز مجروح و مفقود بوده و انتظار می رود که هر لحظه بر تعداد کشته شدگان افزوده شود. مقامات دولت اندونزی بر این باورند که این سونامی مرگبار پس از انفجار و فوران کوه آتشفشانی آناک کراکاتوآ (Anak Krakatau) به معنای «بچه کراکاتوآ» رخ داده است.

۱۴ سال پس از سونامی هولناک معروف به «روز بوکس» (Boxing Day) در همین منطقه که بیش از ۲۲۷٫۰۰۰ نفر را در سواحل شمال شرقی آسیا به کام مرگ فرستاد، روز گذشته نیز حادثه طبیعی تلخ دیگری برای اندونزی رقم خورد. این فاجعه طبیعی تفاوت هایی با دیگر سونامی‌ها داشت زیرا در تاریکی شب امواجی سهمگین را به سمت ساحل فرستاده بدون این که قبل از آن علامتی هشدار دهنده مانند لرزش زمین وجود داشته باشد.

بازماندگان منطقه اعلام می کنند که موج هایی به ارتفاع ۲۰ فوت (بیش از ۶ متر) به ساحل برخورد کرده اند. آژانس مدیریت بحران اندونزی تاکنون مرگ ۲۸۱ نفر، زخمی شدن ۱۰۱۶ نفر و مفقود شدن ۵۶ نفر را تایید کرده است. به این تلفات باید ۱۱٫۶۸۷ نفری که از خانه‌های خود آواره شده اند را نیز باید اضافه کرد. منطقه ای که بدترین صدمات را دیده منطقه پاندگلانگ در جاوا است که پارک ملی اوجونگ کولون و سواحل پرطرفداری زیادی را در خود جای داده است. بعدازظهر روز گذشته در نتیجه فوران کوه آتشفشانی کراکاتوآ و زلزله ۵ ریشتری متعاقب آن، امواج سهمگین دریا با ساحل منطقه برخورد کردند. این کوه آتشفشانی که نامش برگرفته از کوه آتشفشانی بدنام کراکاتوآ است که در سال ۱۸۸۳ با فوران خود مرگ بیش از ۳۶٫۰۰۰ نفر را رقم زد در ماه های اخیر فعال شده و خاکستر و دود از آن خارج می شد.

سونامی یکی از ترسناک ترین کابوس هایی است که مادر طبیعت در آستین خود دارد. این امواج سهمگین و قدرتمند که به سرعت یک جت ایرلاینر حرکت می کنند و توانایی نابودی هر چیزی را در مسیر خود دارند می توانند ساختمان‌های مستحکم چند طبقه را نیز ویران کنند. ویرانگرترین‌ سونامی‌ها معمولاً پس از یک زمین لرزه بزرگ، فوران کوه های آتشفشانی یا انفجارهای زیر دریا که از فعالیت های زمین لرزه ای در زیر دریا ایجاد می شوند رخ می دهند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ مورد از مرگبارترین و ویرانگرترین سونامی های تاریخ آشنا کنیم.

۱۰- سونامی کراکاتوآ: سال ۱۸۸۳

در ۲۷ آگوست سال ۱۸۸۳، جزیره آتشفشانی کراکاتوآ در تنگه سوندا فوران کرد. بعد از چندین انفجار و فوران مهیب، دیواره‌های آتشفشان باز شده و آب دریا وارد دهانه پر از گدازه آتشفشان شد که به انفجاری هولناک منجر شد که دو سوم از جزیره را نابود ساخت. مجموعه‌ای از امواج متوالی بعد از این انفجار بزرگ رخ داد که امواجی به ارتفاع ۹۰ فوت (بیش از ۲۷ متر) را به سمت سواحل مجاور در اندونزی، هند و دیگر جزایر اطراف فرستاد. این سونامی‌های مرگبار بسیاری از جوامع ساحلی را نابود کرده و باعث مرگ بیش از ۳۶٫۰۰۰ انسان شدند.

۹- سونامی آلوتیان: سال ۱۹۴۶

در اول آوریل ۱۹۴۶، یک زمین لرزه ۷٫۴ ریشتری در نزدیکی آلوتیان ترنچ در آلاسکا رخ داد که باعث شد بخش بزرگی از کف دریا در مسیر یک گسل بلند شده و سونامی وسیعی را در اقیانوس اطلس ایجاد کرد. بعد از زمین لرزه، امواجی به ارتفاع ۱۰۰ فوت (بیش از ۳۰ متر) ایجاد شده و با فانوس دریایی که در ساحل اسکوچ کپ در جزیره وینماک واقع شده بود برخورد کردند. فانوس دریایی مذکور ویران شده و ۵ نفری که در آن حضور داشتند نیز جان خود را از دست دادند. جزایر آلوتیان مانع از آن شدند که امواج بلند دریا با خاک اصلی آلاسکا برخورد نمایند، اما سواحل هاوایی خوش شانس نبودند. این سونامی اسکله هایلو را به طور کلی نابود کرده و نزدیک به یک کیلومتر از شهر را در نوردید که با مرگ ۱۵۹ نفر از ساکنان شهر همراه بود.

۸- سونامی و زمین لرزه میو نانکایدو: سال ۱۴۹۸

در ۲۰ سپتامبر ۱۴۹۸، یک زمین لرزه به قدرت ۸٫۶ ریشتر در نزدیکی نانکای ترو رخ داد که در امتداد ساحل شرقی شهر هونشو ادامه یافته و یک سونامی بسیار قدرتمند را ایجاد کرد که به ساحل میو نانکای در ژاپن برخورد نمود. امواج دریا به ارتفاع ۵۶ فوت (بیش از ۱۷ متر) به ساحل رسیده و بیش از ۳۱٫۰۰۰ نفر را به کام مرگ فرستاد.

۷- سونامی هونشو: سال ۱۸۹۶

در ۱۶ ژوئن ۱۸۹۶، یک سونامی مرگبار با ساحل هونشو در ژاپن برخورد کرد، سونامی که در اثر یک زلزله ۷٫۶ ریشتری در زیر دریا و جابجایی یکباره و قدرتمند آب در زیر اقیانوس رخ داده بود. ساکنان کامایشی و ساحل سانریکو هونشو که ۱۲۰ مایل از محل زلزله فاصله داشتند نیز لرزه‌های زمین را حس کرده، اما بسیاری آن را نادیده گرفتند. کمتر از نیم ساعت بعد، امواجی به ارتفاع ۱۱۵ فوت (بیش از ۳۵ متر) به ساحل شهر برخورد کرده و روستا‌های بسیاری را در ساحل نابود ساخت. آن روز در اثر امواج سونامی بیش از ۲۷٫۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند.

۶- سونامی هایلو: سال ۱۹۶۰

در روز ۲۳ می ۱۹۶۰، سواحل هایلو در هاوایی مورد هجوم یک سونامی بسیار قدرتمند قرار گرفت که ویرانی هزاران خانه و کسب و کار در بخش مرکزی شهر را در بر داشته و باعث مرگ ۶۱ نفر گردید. این سونامی در اثر زمین لرزه‌ای به قدرت ۸٫۲۵ تا ۸٫۵ ریشتر در سواحل غربی آمریکای جنوبی بوجود آمده بود. حدود ۱۵ دقیقه بعد از وقوع زمین لرزه، امواجی به ارتفاع ۳۵ فوت (بیش از ۱۰٫۵ متر) به خلیج هایلو و بخشی از جزیره برخورد کرد. این امواج شامل ۸ موج جداگانه بود که ارتفاع آن‌ها از ۴ تا ۱۴ فوت (۱٫۲ متر تا بیش از ۴ متر) بالاتر از سطح دریا متفاوت بود. خسارات این سونامی بیش از ۷۵ میلیون دلار برآورد شد.

۵- سونامی و زمین لرزه سندای: سال ۲۰۱۱

سونامی بسیار قدرتمند سندای در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ با سواحل شمال شرقی ژاپن برخورد کرد. این زلزله مهیب با قدرت ۸٫۹ تا ۹ ریشتر باعث ایجاد سونامی‌هایی بزرگ و هولناک در اقیانوس آرام شد. دقایقی پس از زمین لرزه، امواجی به ارتفاع ۳۳ فوت (بیش از ۱۰ متر) با سواحل منطقه برخورد کرده و باعث ویرانی جاده ها، راه آهن و یک سد بزرگ در منطقه شدند. قسمت‌هایی از دو رآکتور هسته‌ای ذوب شد که به تخلیه بیشتر ساکنان اطراف نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما منجر شد. تاکنون تعداد تلفات انسانی این سونامی به ۲٫۴۱۴ نفر رسیده است در حالی که هنوز هزاران نفر مفقود بوده و هر روزه بر آمار کشته شدگان افزوده می‌شود.

۴- سونامی و زمین لرزه مسینا: سال ۱۹۰۸

در ۲۸ دسامبر سال ۱۹۰۸ میلادی، زمین لرزه‌ای به بزرگی ۷٫۵ ریشتر دورتر از سواحل مسینا، ایتالیا رخ داد که باعث ایجاد یک سونامی مرگبار شد. چند لحظه پس از وقوع زمین لرزه، امواجی به ارتفاع ۴۰ فوت (بیش از ۱۲ متر) به ساحل شهر مسینا و دیگر شهر‌های ساحلی مجاور برخورد کرد. هیچ اخطار و هشداری در مورد وقوع سونامی وجود نداشت و شهر نیز آمادگی لازم برای مقابله با سونامی را نداشت. سونامی و زلزله تقریباً تمامی ساختمان‌های شهر مسینا را نابود کرده و تعداد کشته‌ها به بیش از ۲۰۰٫۰۰۰ نفر رسید که باعث کاهش شدید جمعیت شهر شد.

۳- سونامی آریکا: سال ۱۸۶۸

در ۱۶ آگوست ۱۸۶۸ یک زمین لرزه به بزرگی ۸٫۵ ریشتر با سواحل شرقی کشور پرو برخورد کرده و شهر ساحلی آریکا را به ویرانه تبدیل کرد. بعد از زمین لرزه، یک سونامی بزرگ در اقیانوس آرام شکل گرفته و با سواحل آریکا برخورد نمود. اواج ۹۰ فوتی (نزدیک به ۲۷٫۵ متر) سونامی با دو کشتی آمریکایی برخورد کرده که مرگ تمامی سرنشیان به غیر از دو نفر را در پی داشت. بندر آریکا نیز مورد هجوم امواج امواج قدرتمند قرار گرفته که با ویرانی خانه‌ها و ساختمان‌ها و مرگ بیش از ۲۵٫۰۰۰ نفر از ساکنان همراه بود. روی هم رفته این سونامی بیش از ۳۰۰ میلیون دلار صدمه وارد کرده و جان ۷۰٫۰۰۰ هزار نفر را در آمریکای جنوبی گرفت.

۲- سونامی و زمین لرزه لیسبون: سال ۱۷۵۵

زمین لرزه و سونامی لیسبون در سال ۱۷۵۵ یک فاجعه طبیعی بسیار مرگبار و ویرانگر بود. در اول نوامبر ۱۷۵۵ یک زمین لرزه مهیب در اقیانوس اطلس رخ داده و صدمات شدیدی به شهر لیسبون وارد کرد. محققان بزرگی این زمین لرزه را ۹ ریشتر تخمین زده اند که با یک سونامی بسیار قدرتمند و بزرگ همراه شده و بندر و بخش جنوبی شهر را ویران ساخت. امواج بازگشتی از شهر، ساکنان و بقایای خانه‌ها را به دریا ریخته و نابودی کامل خانه‌ها و قایق‌ها را در پی داشت. تاثیرات مخرب این امواج در شهر‌های ساحلی اسپانیا، پرتغال و شمال آفریقا دیده شد. تنها در شهر لیسبون، بیش از ۱۰٫۰۰۰ نفر جان خود را در اثر امواج سونامی از دست دادند.

۱- سونامی و زمین لرزه اقیانوس هند: سال ۲۰۰۴

سونامی و زمین لرزه اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ یکی از مرگبارترین و ویرانگرترین فجایع طبیعی در تاریخ بشر بوده است. در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴، زلزله‌ای بسیار بزرگ در ساحل جزیره سوماترا در اندونزی به وقوع پیوست. بزرگی این زمین لرزه بین ۹٫۱ تا ۹٫۳ ریشتر برآورد شده که سومین زمین لرزه بزرگ تاریخ بود. بعد از این زمین لرزه مهیب که انرژی آزاد شده از آن برابر با انرژی ناشی از انفجار ۲۳٫۰۰۰ بمب اتمی رها شده روی شهر هیروشیما برآورد می‌شد، سونامی‌های متعددی در سواحل منطقه شکل گرفت. امواجی به ارتفاع بیش از ۱۰۰ فوت (نزدیک به ۳۰٫۵ متر) در سواحل اقیانوس هند شکل گرفت که سواحل بیش از ۱۱ کشور را تحت تاثیر قرار داده و در کشور‌های اندونزی، هند، سریلانکا و تایلند باعث مرگ بیش از ۲۳۰٫۰۰۰ نفر گردید.

منبع: برترینها

1980