گفتگوی تصویری خبر فوری با سخنگوی وزارت خارجه؛
بهرام قاسمی: برای پایان ماجرای استیضاح لابی نکردیم/ ظریف بنا ندارد کاندیدای ریاستجمهوری شود
سخنگوی وزارت امورخارجه میگوید: هیچگونه لابی برای استیضاح ظریف صورت نگرفته و حتی ظریف به مسئولان و معاونتهای ذیربط در وزارتخانه اکیدا سفارش کرده که از هر گونه تماس و لابی در این مورد خودداری کنند.
مریم محمدپور- وزارت امورخارجه کشور در هفتههای گذشته با صدای بلند مخالفان خود مواجه بود. نمایندگان این صداها در مجلس دوره افتادند و برای پایان زودهنگام دوره کاری محمد جواد ظریف امضا جمع کردند. موضوعات مختلفی برای استیضاح مطرح شد اما یکی از آنها موضوع اصلی بود، سخنانی که آقای وزیر طی مصاحبهای درباره پولشویی گفته بود، به مذاق آنها خوش نیامده و باقی موضوعات را تحتالشعاع قرار داده بود. ماجرا به مجلس ختم نشد و چهرههای سیاسی مخالف سیاستهای ظریف همچون امام جمعه مشهد از تریبونهای خود برای ابراز مخالفت استفاده کردند. فضای یکی به دوهای سیاسی داخلی داغ بود که به ناگهان کل ماجرا فروکش کرد. وزیر امور خارجه به کمیسیون امنیت ملی رفت و گفت صحبتهایش کامل منتشر نشده و سپس فایل تصویری، صوتی و مکتوب سخنان خود را به اعضای کمیسیون داد و با همین دست فرمان استیضاح از دستورکار خارج شد. روز بعد علی لاریجانی در نشست خبری خود به مناسبت روز مجلس در حمایت از ظریف سخن گفت. همه این اتفاقها در حالی افتاد که بهرام قاسمی به خبر فوری میگوید نه لابی پشتپردهای صورت گرفته و نه این وزارتخانه تحت فشار قرار گرفته است.
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در دفتر خود میزبان تیم خبری خبر فوری بود، با او درباره حواشی استیضاح، میزان محبوبیت ظریف و گمانههایی که درباره کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری مطرح میشود، سخن گفتیم. روز دوشنبه گفتگو با او به صورت زنده از طریق اینستاگرام خبر فوری منتشر شد و اکنون میتوانید این گفتگو را بخوانید یا آن را به صورت ویدئویی تماشا کنید. این گفتگو در دو قسمت ارائه میشود. بخش دوم آن در هفته آینده در سایت و آپارات خبر فوری قابل دسترس است.
***
آقای قاسمی میخواهم با موضوع جنجالی این روزها شروع کنم، استیضاح آقای ظریف. این موضوع خیلی داغ بود اما ناگهان صداها خوابید و در کمیسیون امنیت ملی به جز یک مورد، باقی موارد همگی منتفی شد. برخی از لابیهای آقای لاریجانی در این زمینه صحبت میکنند، وزارت خارجه در این زمینه، ارتباطی با آقای لاریجانی برقرار کرده است؟
قاسمی : نباید به استیضاح مطرح شده در مجلس شورای اسلامی درباره سخنان دکتر ظریف، چندان پیچیده و غامض نگاه کرد، صحبتهای ایشان بسیار شفاف و دقیق بود. ایشان اشاره داشتند در کشور ما مانند بسیاری کشورهای دیگر پولشویی وجود دارد آنهم به دلیل فرار مالیاتی و قاچاق مواد مخدر که با توجه به نقطه جغرافیایی که در آن قرار داریم، این اتفاق میافتد. همچنین دیگر مواردی که در اثر فسادهای مالی یا سوءاستفاده برخی افراد در موسسات مختلف اتفاق افتاده باشد. ایشان هیچ فردی را متهم نکرده و نامی از فرد یا سازمانی برده نشد اما متاسفانه این سخنان به دلایلی سیاسی و جناحی شد و آن را به موضوعی کاملا جناحی در کشور تبدیل کردند و در نهایت در برخی رسانهها و محافل موضوع تا حدی برجستهتر از چیزی که بود مطرح شد. متاسفانه برخی رسانهها به جملاتی که ایشان گفته بودند، کلماتی را اضافه کردند و با آن کلمه اضافه، سخنان ایشان را تحلیل، تفسیر و نقد کردند. این امر برای کسانی که اصل سخن را مطالعه نکرده بودند تا حدی ایجاد مسئولیت میکرد تا در برابر این صحبتها عکسالعملی داشته باشند. در نهایت در مجلس محترم، این موضوع مطرح شد و برای تعدادی از نمایندگان موضوع قابل توجه بود و احساس وظیفه میکردند موضوع را پیگیری کنند و برخی افراد که گرایش خاص سیاسی دارند نسبت به جمع آوری امضا برای استیضاح دکتر ظریف اقدام کردند که ایشان در کمیسیون امنیت ملی حضور پیدا کرده و به سوالات پاسخ دادند.
بر اساس آن چیزی که من میدانم و شناختی که به دلیل همکاری سالیان با ایشان از وزیر امور خارجه دارم، هیچگونه لابی و اقدامی را برای موضوع استیضاح نداشتند و حتی به مسئولان و معاونتهای ذیربط در وزارت خارجه مانند معاونت پارلمانی اکیدا سفارش کردهاند که از هر گونه تماس و لابی در این مورد خودداری کنند چراکه سخنان ایشان شفاف بود. ایشان مجددا میتوانند این مواضع را تکرار و به صورت شفاف تری مطرح کنند. لذا اگر بخواهم بعد از این همه مقدمه به شما پاسخ دهم، این است که برای حضور ایشان در مجلس شورای اسلامی هیچگونه لابی خاصی صورت نپذیرفت.
از سمت وزارت خارجه؟
قاسمی : هم از سمت وزارت خارجه و هم از سمت دولت. احتمالا انصراف از استیضاح، ناشی از جمعبندی دوستان در مجلس شورای اسلامی باشد.
اگر رسانههایی که این موضوع را پیگیری میکردند جریانشناسی کنیم، متوجه میشویم موضوع پولشویی برای برخی نهادهای حاکمیتی اهمیت بیشتری داشته، همان زمان که موضوع داغ بود، فشارهایی ازسوی اینگونه نهادها به وزارت خارجه وارد شد؟
قاسمی : خیر. بر اساس اطلاعاتی که من میدانم و میتوانم درباره آنها صحبت کنم، هیچ فشاری روی وزارت خارجه وجود نداشت و هیچ اقدامی صورت نگرفت و هر آن چیزی که اتفاق افتاد، ماجرای استیضاح در مجلس محترم بود.
اما خارج از مجلس هم موضعگیریهایی صورت گرفت. آن موضعگیریها صرفا رسانهای بود و از تریبونها بیان شد؟
قاسمی : شاید توضیح این بحث در زمان کمی پیچیده باشد. اما به هر حال برخی رسانهها وابستگی جناحی و حزبی دارند و آن چیزی که بیان میکنند خارج از مواضع فکری و چارچوبهای حزبی آنها نیست. من فکر میکنم برخی رسانههایی که به این موضوع پرداختند و تهاجم را آغاز کردند که این سخنان درست نبوده یا مشکلزا بوده است، وابستگیهای سیاسی دارند و بر اساس مبانی سیاسی خود به ماجرا انتقاد کردند. در کنار آن برخی رسانهها، حساسیت خاصی نداشتند و تنها به نقل اخبار و گفتهها و شنیدههای شخصیتها بسنده کردند.
البته سوال من بیشتر متوجه تریبونها بود و نه گفتگو با رسانهها. شما میفرمایید این افراد هم گفتگویی با وزارت خارج نداشتند و تنها به طرح موضوع از طریق تریبون بسنده کردند؟
قاسمی : ما پشت صحنه چیزی نداریم و هر چه بود همان بود که از تریبونها مطرح شد یا در رسانهها گفته شد.
موضوع پولشویی چند سال پیش به نحو دیگری مطرح شد. آقای رحمانی فضلی ، وزیر کشور درباره ورود پولهای کثیف مبتنی بر قاچاق اشاره کرده بودند. فضای رسانهای آن زمان خیلی داغ شد اما خاتمه آن در مجلس بود که آقای رحمانی فضلی پای رسانهها را وسط کشیدند و گفتند آنها صحبت ایشان را بد نقل کردهاند. آقای ظریف هم به نوعی همین کار را کرده و گفتند حاملان پیام سخنان را تقطیعشده منتشر کردند و متن مکتوب را در اختیار اعضای کمیسیون امنیت ملی گذاشتند. بگذریم از اینکه هر دو بار رسانهها مقصر شناخته شدند اما میخواهم بدانم این پولهای بیشناشنامه که در جاهای مختلفی از آن سخن گفته میشود، چه منشائی دارند؟ شما میگویید لابی اتفاق نیفتاده اما قبول این موضوع برای افکار عمومی راحت نیست. پولهایی که آقای ظریف از آنها سخن گفتند، از کجا نشأت گرفت که ابتدا موضوع داغ شد و سپس فروکش کرد؟
قاسمی : شما چند موضوع متفاوت را مطرح میکنید، یکی پولهای بیشناسنامه یا پولشویی است که یک موضوع عمومی در سطح جهان است. در همه کشورها این معضل در ابعاد مختلف وجود دارد. در ایران هم طبعا میتواند تا حدودی وجود داشته باشد و نظام و دولت، مجموعه سازمانهای کشور موظف هستند که با این پدیده نامطلوب مقابله کنند تا بنیانهای اقتصادی و اجتماعی کشور سالمتر شده و در جهت درست حرکت کند. ما به عنوان وزرات خارجه در مورد ریشههای این مشکل و منشاء پولها نه متخصص هستیم و نه صاحبنظر. موضوع به مسئولیت سایر نهادها و ارگانها برمیگردد. موضوعی که آقای دکتر ظریف مطرح کردند، صرفا این بود که این مشکل وجود دارد و بار اولی هم نبود که در کشور مطرح میشد. ما میتوانیم به شما لیست بلند بالایی بدهیم از مقامات در قوای مختلف و در جایگاههای متفاوت که در اهمیت این مساله سخن گفته و تاکید کردهاند که باید با فساد برخورد شود و قبلا لوایحی برای مقابله با این موضوع تصویب شده است و یکی از وظایف عمده دستگاههای ذیربط این است که در جهت شناسایی مسیر اینها و تلاش برای از بین بردن آن اقدام کنند. وزارت خارجه نه در مورد مسیر، نه در مورد افراد و نه در مورد منشاء اینها نمیتواند اظهارنظر کند چراکه نه صاحب نظر است و نه در این زمینه وظیفهای دارد. تنها چیزی که بیان شد واقعیت این موضوع است و هر فرد آگاهی میداند ریشههای عمده اینگونه مفاسد کجاست. در موضوع مواد مخدر میتوان دقیقا به موضوع اشاره کرد و در مورد افرادی که فرار مالیاتی دارند و بسیار بخشهای دیگری که با فرار از قانون زندگی میکنند.
می توانم بپرسم، نامهای که آقای دکتر ظریف به دادستان نوشتند، چرا رسانهای نشد؟ ممکن است بخشهایی از آن را برای رسانهها بازگو کنید.
قاسمی : خیر، من نمیتوانم اطلاعاتی از این نامه را بازگو کنم. نامهای است که دکتر ظریف به عنوان وزیر امور خارجه به دادستان نوشتند و من اکنون این مجوز را ندارم که در مورد محتوای این نامه صحبت کنم ولی دکتر ظریف در اولین فرصت بعد از بازگشت از سفر ماموریت خارجی ژنو برای حضور در اجلاس بین المللی افغانستان، در 12 صفحه پاسخ دادستان را دادند که نامه محترمانهای بود. البته نامه آقای دادستان نیز محترمانه بود. طبیعتا آن چیزی که بیان کرده بودند، به دقت در این نامه مکتوب کردند و توضیحاتی درباره دیدگاه خودشان در این مساله ارائه کردند و اگر مصلحت باشد، این نامه در آینده منتشر میشود.
درباره cft آقای لاریجانی موضوع را فنی دانسته و گفتهاند با برگزاری رفراندوم در این موضوع مخالفتی ندارند. موضع وزارت خارجه در این زمینه چیست؟
قاسمی : من به عنوان سخنگوی وزارت امور خارجه در این حوزه ورود نمیکنم. در واقع مسائلی است که باید در حوزه خاصی در کشور بررسی شده و مسئولان خاص خود را دارد. اعم از برخی وزارتخانههای داخلی و مجلس شورای اسلامی. این موضوع حوزه کاری ما نیست و من هم تخصصی ندارم که آیا باید این موضوع به رفراندوم گذاشته شود یا نشود.
سکوت میکنید یا با با آن مخالفید؟
قاسمی : من اساسا نظر خاصی در این مورد ندارم چون در صلاحیت کاری من نیست که بیان کنم آیا باید پیرامون cft رفراندومی برگزار شود یا نشود یا اینکه چه تصمیمی مسئولان ذیربط باید بگیرند. به هر حال این موضوع در مجلس مطرح بوده و باید مانند دیگر لوایح و مسائلی که به مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت میرود هر آنچه دستگاههای ذیربط به اجماع برسند میتواند در کشور به عنوان قانون ساری و جاری باشد.
در دو دولت آقای روحانی، آقای ظریف بیش از هر وزیر دیگری در کانون توجه بودند. همواره بیشترین هجمه انتقاد نسبت به ایشان مطرح میشد، در این مدت زمانی پیش آمده که از این همه انتقاد خسته شده باشند و به استعفا فکر کرده باشند؟
قاسمی : آن چیزی که ناشی از شناخت خودم بیان کنم، با توجه به عرق ملی و علاقمندی که به مصالح ملی و جمهوری اسلامی ایران دارند در دوران بسیار خاص و سختی مسئولیت وزارت امور خارجه را داشتند و مقطعی بود که باید کارهای سخت و مسائل بغرنجی تصمیمگیری میشد و ماموریت آن اجرا میشد. ایشان با همه توانمندی و جدیت مسائل را پیگیری کردند، حتما ناملایماتی وجود داشته و کملطفیهایی نسبت به ایشان صورت گرفته اما با توجه به آرمانهای بلندشان و شناختی که از مسائل دیپلماتیک و بینالمللی و شناخت جامعه ایران، منطقه و جهان دارند با جدیت مسیر خود را طی میکنند و این مسیر پرپیچ و خم و پر از سختی است را پذیرفتهاند و فکر نمیکنم این مشکلات و برخی موضوعات باعث شده باشد ایشان احساس کنند باید این کار را رها کنند. همواره بر این مسائل غالب بودند.
وزارت خارجه برآوردی داشته که در این سالها میزان محبوبیت آقای ظریف بیشتر شده یا کمتر؟
قاسمی : آنقدر که من میدانم این نوع ارزیابیها و سنجش افکار توسط برخی موسسات یا سازمانها انجام میشود، گاهی اطلاعاتی در این خصوص دریافت میکنم. فکر میکنم این نظرسنجیها در مورد مقامات کشور از جمله آقای دکتر ظریف در مقاطعی انجام شده اما اینکه در چه مقاطعی فراز و فرودی اتفاق افتاده را من دقیق به خاطر نمیآورم اما در مجموع آقای دکتر ظریف، عمدتا روند مثبتی را میشد در ارزیابیها دید. البته در برخی موارد آمار و ارقام کم و زیاد میشد اما ایشان عمدتا در جایگاه مطلوبی قرار داشتند.
پس از طرح موضوع استیضاح، برخی تحلیلها این بود که استیضاحکنندگان نگران میزان محبوبیت آقای ظریف هستند. آنها فکر میکنند آقای ظریف برای انتخابات بعدی کاندیدا میشوند و میخواستند با طرح حاشیههایی از میزان محبوبیت ایشان بکاهند. البته این تحلیل دولبه است و از آن طرف هم میشود به ماجرا نگاه کرد. با طرح جنجالی که به حقخواهی آقای ظریف منتهی شد، امکان افزایش میزان محبوبیت وجود دارد. این سخنان در حد تحلیل بود، میخواهم به عنوان یک داده از شما بپرسم، آیا تاکنون درباره کاندیداتوری با آقای ظریف گفتگو شده است؟
قاسمی : من اطلاعی ندارم.
خودشان چطور؟ چنین قصدی دارند؟
قاسمی: تصوری که من از شخصیت ایشان دارم، ایشان هرگز در این مسیر و در این جهت اقدامی نداشتند و چنین ایده و آرمانی را دنبال نکردهاند که بخواهند تلاشی بکنند تا در آینده برای خودشان استفاده کنند. ایشان به عنوان یک فرد متخصص و کارشناس برجسته در حوزه مسائل دیپلماسی، بینالملل و سازمان ملل با این دید کار خود را دنبال میکنند و با توجه به علاقهای که به این حوزه دارند.
در دوران انتخابات قبلی برخی این شائبه را ایجاد کردند که ایشان میتواند یا علاقمند است در این حوزه وارد شود ولی ایشان همواره از این نوع صحبتها دوری میجستند و بلافاصله تکذیب میشد. من چنین ویژگیهایی را در دکتر ظریف ندیدم و نمیبینم که بخواهند چنین اقدامی بکنند.
18
درزمان وزیر خارجه بودن چه گلی بسر مردم زده که ظریف میخاد کاندید ریاست جمهوری هم بشود