چرا نباید از توقف انتشار رسانههای چاپی ناراحت شد؟
یارانه برای خوانده نشدن؛ تراژدی رانتخواری مطبوعاتی
مصطفی انتظاری هروی / روزنامهنگار
بهعنوان یک روزنامهنگار باید نگران رانتخواری روزنامههایی بود که قدرت تامین هزینههای خود را ندارند، اما به لطف انواع رانتهای دولتی و حاکمیتی به حیات رسانهای خود ادامه میدهند. بیآنکه مخاطبانی داشته باشند که به کمک آنها بتوانند روی پای خود بایستند.
نمونهاش همین اخباری است که درباره روزنامه همشهری منتشر شده است. رئیس شورای شهر تهران گفته، به همشهری ماهیانه 45میلیارد تومان یارانه اختصاص پیدا میکند تا منتشر شود ( اینجا بخوانید ).
حال و روز سایر روزنامههای چاپی هم بهجز معدود رسانههای خصوصی همین است. هرچند حتی همین خصوصیها هم از کاغذ با دلار دولتی استفاده میکنند و یارانههای وزارت ارشاد را میگیرند. یارانههایی که نحوه تخصیص آن هم خودش داستان دیگری است که اگر نگوییم رانتخواری، دستکم وابستگیآور است.
در چنین شرایطی که وضعیت اقتصادی مردم دچار مشکل شده و نرخ تورم مدام بالا میرود، برای برخورداری از رسانههایی که قدرت اثرگذاری بر جامعه داشته باشند، ابتدا باید از استقلال رسانه دفاع کرد و این حاصل نمیشود، مگر با قطع وابستگی.
توقف انتشار مطبوعات زیانده در این برهه از تاریخ رسانه کشورمان، گامی بهسوی تضعیف مطبوعات نیست. اتفاقا دفاع از مطبوعات است تا در تاریخ بهعنوان رسانههایی وابسته و شعبهای از ادارات دولتی از آنها یاد نشود
دلیلی ندارد که یک رسانه برای انتشار بخواهد یارانه ماهیانه دریافت کرده و بهاندازه هزینه یک بیمارستان 50 تختخوابی، هر ماه بودجه از جیب مردم دریافت کند! چنین رسانهای با این درجه از وابستگی واقعا از این قدرت برخوردار است که از حق مردم مثلا در برابر شهرداری تهران دفاع کند؟
رسانهداری برای دفاع از ارگانهای حاکمیتی، ویروسی است که تقریبا همه دستگاهها را به دچار یک بیماری کرده است. برای رهایی از این بیماری و رسیدن به رسانهای در جایگاه یک رسانه مستقل و اثرگذار باید جلوی انتشار همه رسانههای زیانده را گرفت و تنها به رسانههایی فرصت انتشار داد که قدرت تامین هزینههای خود را دارند.
اگر کاغذ گران است، چرا باید دست مقابل نهادهای قدرت دراز کرد؟ مگر رسانههای غیرچاپی اثرگذار نیستند؟ اگر هم رسانه بهانهای برای رانتخواری است که محلی برای توزیع پست و مقام و تربیت کادر حزبی شود که باید بهگونهای دیگر مقابلش ایستاد.
مبارزه با فساد، رسانهای مستقل و سودده میخواهد. به تعبیر رهبر انقلاب نمیتوان با دستمال کثیف شیشه پاک کرد. مطبوعاتی که برای هزینههای ماهیانهشان وابسته به بودجه این یا آن ارگان هستند قدرت دفاع از منافع مردم را ندارند. بودجههای بیتالمال باید صرف توسعه رسانههایی شود که میتوانند به مدلی برای سوددهی و اثرگذاری همزمان دست یابند.
شاید وقت آن رسیده که روزنامهنگاران، از دام رانتهای حاکمیتی رها شده و خود برای توسعه رسانههای خصوصی مستقل آستین بالا بزنند. همانکاری که نسل جدید روزنامهنگاری ایران با توسعه شبکههای اجتماعی به آن روی آورده است.
توقف انتشار مطبوعات زیانده در این برهه از تاریخ رسانه کشورمان، گامی بهسوی تضعیف مطبوعات نیست. اتفاقا دفاع از مطبوعات است تا در تاریخ بهعنوان رسانههایی وابسته و شعبهای از ادارات دولتی از آنها یاد نشود.
17