سرنوشت تاحدی مشابه ایران و ترکیه در بازی دلار آمریکا/ آیا سیاستهای اردوغان بازار نابسامان ارزِ ترکیه را نجات خواهد داد؟

به گزارش خبر فوری ، در ادامه بحران ارزی ترکیه، روز چهارشنبه هفته قبل ارزش لیر (واحد پول این کشور) بار دیگر در برابر دلار آمریکا کاهش پیدا کرد و بسیاری را بیش از پیش نگران کرد.

هر دلار آمریکا روز چهارشنبه ۲۹ اوت کمتر از ۶.۴ لیر معامله شد که پایین‌ترین میزان از دو هفته پیش بدین ‌سو به شمار می‌رود. با اینکه مقامات ترکیه ای تاکید دارند که خطری اقتصاد ترکیه را تهدید نمی‌کند اما سازمانهای اقتصادی و نظرسنجی تایید کردند که شاخصهای اقتصادی ترکیه در حال سقوط است.

این چندمین سقوط واحد پولی ترکیه است که باعث شده است اقتصاد ترکیه با بحران مواجه شود. پس از تعطیلات عید قربان هم ، با بازگشایی بازارهای مالی و با تداوم نگرانی‌ها از اختلافات دیپلماتیک ترکیه و آمریکا، نرخ لیره ۳ درصد در برابر دلار سقوط کرد. این اتفاق همانطور که در بالا اشاره شد، در روز چهارشنبه نیز اتفاق افتاد.

نرخ لیره تا به این زمان بیش از 42 درصد از ارزش خود را از دست داده است. نگرانی‌ها در مورد افزایش اختیارات مالی رییس‌جمهور اردوغان و تقابل دیپلماتیک با آمریکا بر سر دستگیری کشیش آمریکایی، اندرو برونسون، در ترکیه، از دلایل اصلی این بحران بوده‌اند. برانسون به اتهام حمایت از گروهی که آنکارا آن را عامل کودتای ناکام سال 2016 می داند متهم شده است. وی این اتهامات را رد کرده، اما در صورت محکومیت با 35 سال زندان مواجه خواهد شد.

این کاهش ارزش لیر ترکیه، که موجب کاهش ارزش سهام در بورس ترکیه و افزایش ریسک بدهی این کشور شد، نشان دهنده نگرانی شدید سرمایه گذاران از تنش ترکیه با آمریکا به عنوان یکی از شرکای تجاری مهم این کشور است.

اما این شرایط در ترکیه بر تمام زمینه های اقتصادی این کشور تاثیر گذاشته است. یکی از این زمینه ها، برق است. طبق گزارش رویترز و طبق آمار منتشر شده در روزنامه رسمی ترکیه، قیمت برق در این کشور به میزان 14 درصد برای استفاده صنعتی و 9 درصد برای استفاده داخلی افزایش خواهد یافت.

افزایش قیمت موجب افزایش تورم در حال حاضر خواهد شد و سایر ابعاد بحران ارز تورمی ترکیه را برجسته خواهد کرد.

کاهش قیمت لیره به شدت به شرکت های انرژی در ترکیه آسیب می‌رساند چرا که ترکیه به خصوص در زمینه برق کاملا وابسته به سایر کشورها است و برق را از سایر کشورها وارد می‌کند.

از طرف دیگر، سرمایه گذاران خارجی به شدت از وضعیت نابسامان ترکیه ترسیده اند و سرمایه های خود را از ترکیه خارج نموده اند. این امر باعث کمبود ارز در کشور، به هم ریختن وضعیت مالیاتی و نیز وضعیت بانک و بورس در ترکیه شده است. این امر باعث شده است بسیاری سرمایه و پول خود را از بانکهای ترکیه بیرون بکشند.

در همین حین، مقامات ترکیه تهدید کرده‌اند که در صورت تداوم تحریمها واحد ارز مبادلاتی را تغییر خواهند داد. در همین راستا، ترکیه یوان چین را به واحدهای ارز مبادلاتی اضافه کرده است اما در عین حال تهدید کرده است که یورو یا واحدی دیگر را جانشین دلار خواهد کرد و دلار را به کل از معاملات ترکیه حذف خواهد کرد.

البته اردوغان (رئیس جمهور ترکیه) گفته است که ترکیه اقداماتی را برای کمک به ارز انجام داده است و نتایج مشخصی را هم شاهد بوده است. هفته قبل دولت ترکیه اعلام کرد که سطح مالیات بر درآمد سپرده های بانکی را کاهش می‌دهد و میزان مالیات بر سپرده های ارز خارجی را نیز افزایش خواهد داد.

اما با این حال، بسیاری این کار را اشتباه می‌دانند و معتقدند که در صورتی که ترکیه با تورم و کاهش قیمت لیره مواجه است، گرفتن مالیات بیشتر بر ارز خارجی اشتباه است و تورم را بیشتر و بیشتر می‌کند. با این حال، دولت ترکیه معتقد است که اوضاع و شرایط را در کنترل دارد و به زودی تورم از بین خواهد رفت.

پرسشی که اکنون بسیاری با آن مواجه هستند این است که شرایط ایران و ترکیه تا چه حد شبیه هم هستند و آیا راهکارهای یکسانی برای حل بحران مالی آنها پیشنهاد می‌گردد یا خیر. این البته پرسشی است که باید تحقیق بیشتری بر آن صورت بگیرد.

38