بیماری خود بزرگ بینی

خود بزرگ بینی بیماری ای است که هم می تواند جنبه روانشناختی داشته باشد و هم ممکن است بر اثر ضایعات مغزی به وجود آید که این نوع آن قابل درمان است. خود بزرگ بینی جزئی از علائم بالینی است که شخص مبتلا ، به جنونِ توانایی دچار می شود که گمان می کند قادر است تا هر کاری انجام دهد. این نوع بیماری خطرناک است که اغلب سرشتی است و در شخصیت و روان بیمار ریشه دارد. این حالت روان رنجوری دارای مکانیسمی است که می خواهد به هر شکل ممکن خود را حفظ کند طبعا در این صورت بیمار نیاز به یک آگاهی کاذب دارد که موجب می شود در یک حلقه شیطانی بچرخد. در این طرح واره من بزرگ خود را در مقابل واقعیت ها قرار میدهد و از اینجاست که فاجعه به وجود می آید، چرا که متوجه می شود واقعیات خلاف تصوراتش است.

در تحلیل رفتاری خودبزرگ بینان، بر اثر پنهان شدن پشت ناتوانایی ها و ارضای غرور شخصی، رفتارهای تهاجمی و طلبکارانه دیده می شود. در این صورت آیا امکان آسیب جدی از سوی آنان وجود دارد؟
بله، در این حالت امکان آسیب رساندن به دیگران منتفی نیست که این نیز بر اثر تعارضی است که برای بیمار حادث می شود. او مجبور است تا اطراف خود را ببافد تا خود مرکزبینی اش محقق شود. اما واقعیتها، پیله ها را میدرد که واکنش طرف مقابل نیز آثار تخریبی به همراه دارد. خودبزرگ بینی اگر با قدرت، پول و امکانات همراه شود، اتفاقی ویرانگر خواهد شد. زیرا اگر این موارد نباشد بیمار دیر یا زود متوجه میشود که خبری نیست یا حتی نمی فهمد که به او قرص میدهند و دست آخر او را در بیمارستان بستری می کنند اما اگر بیمار قدرت یا وسیله اعمال قدرت داشته باشد، بر اثر خود بزرگ بینی دست به اقداماتی خطرناک خواهد زد .

خود بزرگ بینی اپیدمی هم دارد . اشخاص ضعیف در خانواده یا محیط ، از بزرگان قوم یا قدرتمندان الگو می گیرند. شیوع این بیماری باور خود بزرگ بینی را در تمام جامعه تقویت می کند که نتیجه شوم آن حافظه کاذب جمعی است، یعنی از روانشناسی فردی به روانشناسی جمعی تعمیم می یابد. در تاریخ نیز این اتفاق بارها افتاده است.

ناپلئون بناپارت درباره تسخیر ایتالیا می گوید آنها هیچ قدرتی نداشتند و فقط گمان می کردند که قوی هستند از این رو ایتالیا ، در کمتر از ۲۴ ساعت پس از حمله نیروهای فرانسوی تصرف شد. خب این شکستها حاصل نوعی آگاهی کاذب و خود بزرگ بینی ست که برخی به آن دچار می شوند .

آگاهی و نقد ، تا چه میزان در علاج بیماری خودبزرگ بینی تاثیر دارد؟
اگر این داروها در محیط وجود داشته باشد، خود بزرگ بینی در آن محیط جایی ندارد. واقعیت را باید با شایسته ترین رنگ ، رنگ زد . اگر کمرنگ یا پررنگ آن را رنگ آمیزی کنیم ، گویی دروغ گفته ایم. تاکید می کنم واقعیت نه حقیقت … ، زیرا حقیقت پشت پرده ای پنهان است و بحث ما نیست.

آقای دکتر ،خود کوچک بینی نیز ، عامل باز تولید خودبزرگ بینی است. به لحاظ روانشناختی این پدیده قابل توضیح است؟
بله خود کوچک بینی هم از مجموعه عواملی است که همگی دست به دست هم می دهند تا بیماری خودبزرگ بینی به وجود می آید . خود بزرگ بینی پروسه ای است که بر اثر عدم شناخت انسان از خود آغاز می شود. اگر کسی جایگاه واقعی خود را نشناسد و نداند که چه می تواند بکند و چه کارهایی را نمی تواند انجام دهد ، دچار توهم خود بزرگ بینی می شود . همانطور که اشاره شد برای جبران ناتوانایی هایش ابتدا پیله ای دور خود می تند ، یک ساختار توهمی ایجاد می کند که در آنجا می نشیند و به خیال خود رفع مشکلات و معضلات می کند. جالب است خیلی از فلاسفه هم دچار این مشکل می شوند. خودبزرگ بینی ای که بر اثر خود کوچک بینی به وجود می آید مدام رشد می کند و در حرکتی همچون طوفان ویرانگر خواهد شد.
مونتسکیو Montesquieu می گوید :
گفتی ، باور کردم .
اصرار کردی ، شک کردم .
قسم خوردی ، فهمیدم دروغ می گویی !

سخن پایانی
در مجموع انتقادپذیری، سدی است در برابر خود بزرگ بینی. همچنین به نظر می رسد رابطه تنگاتنگی بین بیماری خودبزرگ بینی و آفت تملق و چاپلوسی وجود دارد به نحوی که می گویند: متملقین ، رازقین خودبزرگ بینان هستند .تملق و چاپلوسی نقش بسزایی در آفرینش خودبزرگ بینی دارد . متاسفانه بازار تزویر و تملق همیشه داغ بوده است . این آفت حتی در زمینه های علمی نیز وجود دارد . یک نفر نظریه ای را مطرح می کند و عده ای با چاپلوسی ، مدام از آن تعریف می کنند تا اینکه یک نظریه علمی تبدیل به امری جاودانه می شود . معمولا این مسائل زمانی رخ می دهد که بازار نقد در محیط ، کم رونق شود . در فضایی که نقد نباشد ، جای آن تملق می نشیند که آفات آن نیز بر همگان واضح است .
پیشوای ششم شیعیان امام صادق (ع) می فرمایند : هیچ کس بزرگی نفروشد مگر به سبب حقارتی که در نفس خویش احساس می کند.

منبع: بهداشت نیوز

1696