افغانستان، سودان جنوبی، عراق و سومالی غیرصلح‌آمیزترین کشورها/ خاورمیانه کماکان ناامن‌ترین منطقه جهان

در این گزارش ۱۶۳ کشور و دولت مستقل براساس معیارهای موسسه «اقتصاد و صلح» رتبه‌بندی شده‌اند. در این ارزیابی ۲۳شاخص کیفی و کمی برای سنجش ۳ حیطه کلی مورد استفاده قرار گرفته‌اند: سطح امنیت اجتماعی، دامنه منازعات مستمر داخلی و بین‌المللی و درجه نظامی‌گری. گزارش سال ۲۰۱۸ موسسه اقتصاد و صلح علاوه بر این رده‌بندی، تحلیلی بر روندهای مثبت صلح در جهان نیز ارائه کرده و انگیزه‌ها، نهادها و ساختارهایی را بررسی کرده است که به شکل‌گیری و پایداری جوامع صلح‌آمیز منجر می‌شوند.

تغییرات شاخص‌های مثبت صلح، کاهش یا افزایش صلح‌آمیزبودن کشورها را به‌دنبال خواهد داشت، از این رو چارچوبی برای تحلیل آینده‌نگرانه به دست می‌دهد. در این گزارش تاثیرات مثبت صلح‌آمیز بودن بر شاخص‌های اقتصاد کلان نیز ارزیابی شده است. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، براساس این گزارش شاخص صلح جهانی درسالی که گذشت ۲۷/ ۰ درصد کاهش یافته است و برای چهارمین سال متوالی وضعیت صلح جهان اندکی ناگوارتر از سال پیش بوده است. در رده‌بندی امسال ۹۲ کشور شاهد افت رتبه و ۷۱ کشور شاهد بهبود رتبه خود بودند.

در سراسر جهان و به ویژه در خاورمیانه مناقشاتی که در طول دهه قبل آغاز شده‌ بودند کماکان لاینحل باقی مانده‌اند و شاخص صلح جهان به تدریج کاهش می‌یابد. چهار منطقه صلح‌آمیز جهان یعنی اروپا، آمریکای‌شمالی، آسیا - پاسیفیک و آمریکای جنوبی همگی شاهد افت شاخص صلح بودند. بیشترین افت شاخص صلح در آمریکای جنوبی روی داد که ناشی از نتیجه افزایش شمار زندانیان و گسترش تروریسم بود. ایسلند بار دیگر صلح‌آمیزترین کشور جهان لقب گرفت. از سال ۲۰۰۸ تا کنون جایگاه نخست در این رتبه‌بندی از آن ایسلند بوده است. نیوزیلند، اتریش، پرتغال و دانمارک نیز رتبه‌های بعدی را از آن خود کردند.

تمامی این کشورها در گزارش سال پیش هم در شمار پنج کشور صلح‌آمیز جهان بودند. از سوی دیگر افغانستان، سودان جنوبی، عراق و سومالی غیرصلح‌آمیزترین کشورها بودند. خاورمیانه با وجود بهبود نسبی شاخص صلح، کماکان ناامن‌ترین منطقه جهان است. شاخص صلح در سوریه و عراق اندکی بهبود یافته است. با وجود ادامه منازعات در این منطقه، کاهش وسعت مناطق تحت کنترل داعش موجب کاهش نسبی خشونت شده است. در سال ۲۰۱۷ کشورهای گامبیا، لیبریا، عراق، بوروندی و سنگال بیشترین بهبود در شاخص صلح تجربه کردند. در مقابل قطر، جمهوری دموکراتیک کنگو، توگو، اسپانیا و میانمار شاهد افت شاخص صلح بودند. در گزارش امسال ایران با دو پله سقوط در مقایسه با سال قبل، در رتبه ۱۳۱ قرار گرفت.

روند ۱۰ ساله شاخص جهانی صلح نشان می‌دهد که تنها در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ جهان صلح‌آمیزتر شده است. در طول دهه اخیر شاخص صلح در ۲۵ کشور غیرصلح آمیز جهان به‌طور متوسط ۷/ ۱۲ درصد کاهش یافته است. درحالی‌که رشد شاخص در ۲۵ کشور صلح‌آمیز جهان به‌طور متوسط تنها ۹/ ۰درصد بوده است. از سال ۲۰۰۸ تاکنون همواره شمار کشورهایی که شاهد افت شاخص صلح بوده‌اند، در مقایسه با کشورهایی که صلح‌آمیزتر شده‌اند، بیشتر بوده است. در سال ۲۰۱۷ تاثیر اقتصادی خشونت در جهان به ۱۴ تریلیون و ۷۶۰ میلیارد دلار رسید که برابر با ۴/ ۱۲ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان است. ۲/ ۳۷ درصد از این مبلغ برای مقاصد نظامی صرف شده است. ۴/ ۲۷ درصد از آن صرف نگهداری زندانیان و تامین امنیت داخلی کشورها شده است. تاثیر اقتصادی خشونت در فاصله ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ حدود ۱/ ۲ درصد افزایش یافته است. این افزایش بیش از هر چیز ناشی از بالارفتن مخارج امنیت داخلی کشورهاست.

منبع: دنیای اقتصاد

18