کاهش ۲ درصدی زندانی ها در خراسان رضوی/ فوت ۹ زندانی بر اثر کرونا
مدیر کل زندان های خراسان رضوی گفت: در سال گذشته نسبت به سال ۹۸، ۲.۱۳ درصد کاهش تعداد موجودی زندانی داشتیم.
سعید سرباز جانفدا، در نشست خبری ویژه هفته قوه قضائیه که در زندان مرکزی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: عموما جامعه‌ای در آن جرم شکل می‌گیرد که یک سری زیرساخت‌ها در آن دچار مشکل شده باشد، مثلا زمانی که معیشت مردم دچار مشکل می‌شود، آمار جرم و بزه نیز بالا می‌رود، بنابراین علاوه بر اقداماتی که ما برای اصلاح و تربیت مددجویان انجام می‌دهیم، از تمام دستگاه‌های متولی خواهشمندیم که به صورت جدی به این مساله بپردازند.
وی افزود: زندانیان می‌توانند جزو نیروهای مولد جامعه باشند و بایستی در خصوص بازگرداندن آنان به جامعه تدبیر کرد. از هزینه‌های پدیده شوم جرم است که نیروهای مولد و خلاق جامعه را به نیروهایی تبدیل می‌کند که از چرخه تولید و رشد جامعه بازمانده‌اند و باعث ایجاد هزینه‌هایی برای کل جامعه می‌شوند.
ما معتقدیم که می‌شود این افراد را به جامعه بازگرداند و این موضوعی امکان‌پذیر است اما چنین کاری از عهده یک ارگان و سازمان به تنهایی خارج است زیرا عوامل تشکیل‌دهنده جرم و بزه بسیار گسترده و متنوع است.
مدیر کل زندان‌های خراسان رضوی با تاکید بر اینکه اتفاقات متفاوتی در طول تحمل حبس یک زندانی در زندان برای او به وقوع می‌پیوندد، گفت: مددجویان از روزی که وارد زندان می‌شوند، تحت آموزش‌های مختلفی شامل آموزش‌های فرهنگی، عقیدتی، مذهبی، قرآنی، آموزش‌های کلاسیک و... قرار می‌گیرند.
ما در اینجا کلاس‌های نهضت سواد آموزی، کلاس‌های آموزش و پرورش و حتی دانشگاهی برگزار می‌کنیم. آموزش‌های مختلف در خصوص حرفه‌آموزی و اشتغال زندانیان وجود دارد تا آنها بعد از آزادی بتوانند در شغلی مشغول به کار شوند و از جرم و تخلف دوری کنند.
وی با بیان اینکه عمده‌ترین فعالیت‌ها برای اصلاح و تربیت زندانیان فعالیت‌های فرهنگی است، گفت: زیربنای اصلاح و تربیت واقعی براساس فعالیت‌هایی است که در سطح زندان‌های استان نیز انجام می‌شود. ۱۴ هزار ۳۸۰ نفر از زندانیان در گروه‌های تئاتر زندان فعالیت هنری دارند و در مسابقات کشوری نیز شرکت می‌کنند.
در زندان کلاس‌های گسترده قرآنی در حوزه روخوانی، روانخوانی و تجوید قرآن برگزار می‌شود. در سال گذشته ۱۴ هزار و ۹۱۰ نفر تحت آموزش‌های قرآنی قرار گرفتند. ۱۴۷۲ نفر کلاس‌های حفظ قرآن شرکت می‌کنند. به برکت فعالیت‌های فرهنگی هم اکنون در سطح زندان‌های استان ۶۰ نفر حافظ کل قرآن کریم هستند.
جانفدا افزود: ۲۷۷ نفر در کلاس‌های نهضت سواد آموزی و ۱۷۷ نفر نیز در کلاس‌های آموزش‌های کلاسیک یعنی آموزش و پرورش در حال طی دوران تحصیلی خود هستند. ۱۵ هزار و ۳۵۶ نفر در کلاس‌های آموزشی، مذهبی و عقیدتی شرکت می‌کنند. مجموعا ۱۳ مرکز نگهداری در سطح استان وجود دارد و به تعداد این مراکز در آن کتابخانه وجود دارد که این کتابخانه‌ها تحت پوشش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است.
با استفاده از همین کتابخانه‌ها در سال گذشته ۴۷ مورد مسابقات کتابخوانی برگزار کردیم و ۷۳۴۶ نفر از زندانی‌ها در این مسابقات شرکت کردند. درمجموع ۱۱ هزار و ۱۴۶ نفر از زندانیان عضو این کتابخانه‌ها هستند و به صورت مرتب از آن استفاده می‌کنند. ما از تمام ابزار تشویقی جهت ارتقای فرهنگی و سواد اجتماعی مددجویان و تشویق آنان به مطالعه کتاب استفاده می‌کنیم.
وی با بیان اینکه اتفاقات مذهبی خوبی نیز در زندان افتاده، گفت: هیات مذهبی و عزاداری تحت عنوان محبان اهل بیت(ع) در زندان‌ها راه‌اندازی شده که ۳۲۷۰ نفر از زندانیان عضو این هیات هستند و به صورت هفتگی اجرای برنامه دارند. ۳۶ مورد روایتگری دفاع مقدس در زندان‌های ما اتفاق افتاده و راویان دفاع مقدس در زندان حضور پیدا کرده‌اند و زندانیان تحت تاثیر این روایتگری ها با فرهنگ بسیجی و دفاع مقدس آشنا و علاقه‌مند شده‌اند. این یکی از عواملی است که در اصلاح و تربیت زندانیان تاثیر بسزایی داشته است.
علاوه بر این از آبان ماه سال گذشته در زندان‌های استان برنامه‌ای تحت عنوان روضه هشتم برگزار می‌شود، یعنی هشتم هر ماه قمری در سطح زندان‌های استان مراسم روضه‌خوانی برگزار می‌شود و تا الان ۹۲ جلسه برگزار شده است.
مدیر کل زندان‌های خراسان رضوی با تاکید بر اینکه حرفه آموزی و اشتغال زندانیان بسیار مهم است، گفت: تعدادی از محکومین در زندان و مراکز اشتغالی خارج از زندان مشغول به کار هستند و به لحاظ اجتماعی جامعه‌پذیر می‌شوند.
وقت کاری روزانه آنها به صورتی تنظیم می‌شود که به کار کردن از صبح تا ساعت معینی عادت کنند و بعد از آزادی نیز این اشتغال ادامه پیدا خواهد کرد. این کار باعث شده که با یک درآمد حداقلی معیشت خود و خانواده‌شان را تامین کنند و حرفه و شغلی را نیز بیاموزند.
وی افزود: به عنوان مثال در دو شهرک صنعتی چناران و مشهد در هر کدام حدود ۲۰۰ نفر از مددجویان مشغول به کارهستند. آنها در همان مکان محل خواب نیز دارند و تحت نظارت ما اسکان می‌کنند و در نتیجه نیازی به رفت و آمد زندانیان نیست. گاهی فرد زندانی محکومیت خود را که می‌گذراند، همانجا استخدام و مشغول به کار می‌شود.
برخی از این افراد ازدواج می‌کنند و تشکیل خانواده می‌دهند و این یعنی کاهش جرم و جنایت.
جانفدا خاطرنشان کرد: ما همت و عزم‌مان را به صورت جدی گذاشته‌ایم تا اینکه فرد به فرد و چهره به چهره روی مددجویان کار کنیم و از این مطمئن شویم که پس از آزادی دیگر به سراغ جرم و جنایت نخواهند رفت.
زندانیان در دوره‌های روانشناسی، مددکاری و روان درمانی شرکت می‌کنند و دوره‌هایی مهارت‌های اساسی زندگی را در داخل زندان‌ها می‌گذرانند و چگونگی برخورد با مشکل، نحوه تعامل و برخورد با خانواده را یاد می‌گیرند. تمامی سعی ما بر این است که در جهت توانمندسازی این افراد حرکت کنیم.
وی با با بیان اینکه در حوزه بهداشت و درمان تلاش بر این است که بهداشت و سلامت زندانیان حفظ شود، گفت: ما سال کرونایی را پشت سرگذاشتیم با آن شدت و حجم عظیم کرونا در تمامی ارکان جامعه.
اما در زندان‌ها مشکل خاصی ملاحظه نشد. علت این بود که تمام نیروهای مجموعه زندان‌ها خالصانه و جهادگونه، بدون ترس از بیماری، جان برکف پای کار ایستاده بودند تا زندانیان آسیبی نبینند، بنابراین در مجموعه زندان‌ها از بابت کرونا مشکل خاصی نداشتیم.
فوت ۹ زندانی بر اثر کرونا در خراسان رضوی
مدیر کل زندان‌های خراسان رضوی افزود: در سال گذشته حدود ۹ نفر از زندانی‌ها به علت ابتلا به کرونا فوت کردند اما زندانیان داخل زندان نبودند و جزو زندانیان جدیدالورود و عودت از مرخصی بودند.
زندانیان جدید الورود یا زندانیانی که از مرخصی بازمیگردند در بدو ورود شناسایی می‌شوند که مبتلا به کرونا هستند یا خیر. آ
نها یا به مرخصی و قرنطینه خانگی فرستاده می‌شوند تا تحت درمان قرار بگیرند و یا تحت نظارت ما در بیمارستان بستری می‌شوند. زندانیانی که فوت شدند جزو زندانیان ورودی بودند. ما دو شهید گمنام از همکاران بهداشت و درمان داشتیم تا سلامت زندانیان در داخل زندان حفظ شود.
هم اکنون نیز واکسیناسیون زندانیان بالای ۶۰ سال خاتمه یافته است و همه همکاران بهداشت و درمان زندان‌ها نیز واکسینه شده‌اند و با پروتکل ستاد ملی کرونا واکسیناسیون ادامه می‌یابد.
کاهش ۱۱ درصدی ورود زندانی به زندان‌ها
وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۸، ۲.۱۳ درصد کاهش تعداد موجودی زندانی داشتیم، گفت: موجودی و تعداد زندانیان کاهش یافته است. در خصوص ورودی زندانیان علی‌رغم نابه سامانی معیشت مردم نسبت به سال ۱۳۹۸، ۱۱.۵ درصد کاهش داشته‌ایم. بحث پیشگیری که در سطح قوه قضاییه بر آن تاکید می‌شود دارد به مرور آثار خود را نشان می‌دهد و باعث کاهش ورودی‌های ما می‌شود. علاوه برا این آمار نشان دهنده اثر بخشی اقدامات اصلاحی و تربیتی است که باعث شده یک مقداری وردی‌های ما در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال قبل کاهش یابد.
جانفدا افزود: در سال گذشته تعداد ۲۵۸۸ مورد بازدید قضات از مجموعه زندان را داشتیم. قضات محترم علاوه براینکه در محاکم و دادگستری و دادسرا نسبت پیگیری امور و مقابله با پدیده جرم و بزه فعالیت می‌کنند، بعد از صدور و قطعی شدن حکم و معرفی فرد به زندان، در راستای اقدامات اصلاحی و تربیتی فرد را رها نمی‌کنند و با دعوت ما در زندان حضور می‌یابند و وضعیت موجود قضایی را مجددا مورد بررسی قرار می‌دهند.
وی خاطرنشان کرد: سال گذشته طرح پایش در خراسان در غالب غربالگری به صورت آزمایشی اجرا شد و نهایتا به صورت یک طرح ملی به عنوان پایش زندانیان در سراسر کشور عملی شد.
در این طرح قضات نقش اساسی داشتند و باحضور در زندان، پرونده‌ها و وضعیت قضائی مددجویان را مجددا مورد ارزیابی قرار دادند تا اگر اشتباه قضایی صورت گرفته است اصلاح شود یا اگر آثار و علائم اصلاح و تربیت در زندانی ملاحظه شد، تخفیفات قانونی و ارفاقات قضایی برای آنها انجام شود.
در طرح پایش سال ۱۳۹۹جمعا ۹۱۸۵ کاربرگ برای ۷۴۰۹ زندانی تکمیل شد. این کاربرگ‌ها در ۷ گروه بود که وضعیت قضایی زندانیان را به مرجع قضایی در ۷ بخش مختلف اعلام می‌کرد. حدود ۲۸۳۲ مورد از این کاربرگ‌ها مورد موافقت مراجع قضایی قرار گرفت و منجر شد که در سال گذشته ۱۰۲۹ مورد آزادی زندانیان فقط از طریق همین پایش داشته باشیم و ۳۷۶ مورد تخفیف مجازات نیز داشته‌ایم.
در نتیجه بازدید قضات و حضور آنها در زندان‌ها از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و انتظار ما از مراجع قضایی این است که به بازدیدهای خود همچنان ادامه دهند و وضعیت مددجویان را مورد ملاحظه قرار دهند.
مدیر کل زندان‌های خراسان رضوی با بیان اینکه راه‌اندازی دادرسی الکترونیکی یکی از اتفاقات خوب سال گذشته بود، گفت: دادرسی الکترونیکی یعنی اینکه دیگر زندانی به مراجع قضایی یا انتظامی اعزام نمی‌شود و رسیدگی به پرونده و حتی جلسات دادگاه نیز به صورت الکترونیک و از راه دور انجام می‌شود.
در سال ۱۳۹۹ حدود ۶۲۵۱ دادرسی الکترونیکی داشتیم. از مجموع اعزام و بدرقه‌هایی که هرروزه در سطح زندان‌ها انجام می‌شود، یازده و هفت دهم درصد آن را توانستیم به صورت الکترونیک برگزاری کنیم.
وی افزود: دادرسی الکترونیکی محاسن بسیاری دارد، از جمله اینکه در شرایط ونایی دیگر زندانی از زندان خارج نمی‌شود. زمانی که زندانی را اعزام می‌کنیم در هنگام بازگشت به زندان مجددا ناچاریم این افراد را دو هفته قرنطینه کنیم و این جزء الزامات ورود افراد به بندها است.
جانفدا با اشاره به اینکه دادرسی الکترونیک ما را در کاهش میزان بیماری کرونا و کاهش میزان اعزام کمک می‌کند، گفت: بعد از اتمام سال ۱۳۹۹ تقریبا تمامی کیوسک‌ها مراجع قضایی، دادگاه‌ها و محاکم به میزان مورد قبول تکمیل شده بود. در سه ماهه نخست امسال به ۵۳۸۷ مورد دادرسی الکترونیک رسیدیم و از مجموع اعزام و بدرقه‌ها ۴۲.۸ درصد آن به صورت الکترونیکی برگزار شده است و همچنان این رقم در حال رشد است.
وی درخصوص پابندهای الکترونیکی و حبس در منزل، گفت: این کار از سنوات گذشته آغاز شده و در سند راهبردی قوه و سند تحول قوه نیز به آن تاکید شده بود. تعداد زیادی از زندانیان که دارای جرائم موثر و خطرناک نیستند، می‌توانند دوره حبس خود را در منزل بگذرانند.
کنترل ۱۳۸ زندانی از طریق پابند الکترونیکی
مدیر کل زندان‌های خراسان رضوی افزود: ما نیز هماهنگ با سایر استان‌های کشور علاوه بر تقویت این موضوع، مرکز پیشرفته کنترل و نظارت الکترونیکی را در مرکز استان راه اندازی کردیم.
تمامی پابندهای به کارگیری شده در استان، در این مرکز به صورت الکترونیکی نظارت می‌شود. در سال جاری و سه ماهه نخست سال مجموعا ۱۷۰ مورد استفاده از پابند انجام گرفته که تعدادی از آنها آزاد شدند و در حال حاضر تعداد ۱۳۸ نفر از زندانی‌ها در سطح استان تحت نظارت الکترونیکی قرار دارند.
وی با بیان امیدواری در خصوص ادامه یافتن این رویه قضایی، گفت: در آینده درصد خیلی بیشتری از افراد می‌توانند در منزل دوران حبس را بگذرانند و در آن شعاعی که مرجع قضایی تعیین می‌کند حتی می‌توانند به کسب و کار و اشتغال نیز بپردازند و به خانواده خود نیز رسیدگی کنند و درعین حال از محیط جرم نیز دور باشند. این کار جزو تاسیسات نوین قضایی است که امیدواریم توسعه یابد.
جانفدا با بیان اینکه در سال گذشته از طریق ستاد دیه تعدادی از زندانیان جرائم غیر عمد آزاد شدند، گفت: ۷۵۰نفر زندانیان جرایم غیر عمد یعنی بدهکاران مالی که از این افراد ۳۶ مورد زن و مابقی مرد بودند در سال گذشته آزاد شدند. مجموع بدهی این ۷۵۰ نفر بالغ بر ۱۰۰ میلیارد تومان می‌شد که با کمک ستاد دیه آزاد شدند.
این بدان معنی نیست که تمام مبلغ بدهی را ستاد دیه پرداخت کرده است. از طریق مذاکره گروه‌های مددکاری در ستاد دیه با شاکیان، بخشی از بدهکاری اخذ رضایت شده و بخشی مربوط به قبول اعسار از طریق محاکم است که ستاد دیه آن را پیگیری می‌کند و بخش دیگر آن در قالب تسهیلات ارزان قیمت بانکی است که از مجموع تسهیلات بانکی سهمی را ستاد دیه کشور دارد و از آنجا برای بدهکارانی که تصادف کردند و محکوم به دیه شدند، بدهکاری پرداخت می‌شود. بخش دیگر از صندوق خسارات‌های بدنی و بخشی نیز از طریق خیرین که به ستاد دیه کمک می‌کنند تامین شده است.
وی با تاکید بر اینکه نذر هشتم یکی از ابتکارات خوبی بود که در سال گذشته انجام شد، گفت: اینجا خراسان است و سلطان دارد و ما اگر خود را کارگزاران حضرت بدانیم بایستی همه ارکان فعالیت‌مان تحت تاثیر این نگرش باشد.
حتی زندان‌ها و زندان بانی ما در خراسان بایستی خاص باشد. ما معتقدیم که اگر نسیم هدایت رضوی به داخل زندان‌ها بوزد، اصلاح و تربیت واقعی اتفاق می‌افتد.
مدیر کل زندان‌های خراسان رضوی افزود: در نذر هشتم با استفاده از پتانسیل و ظرفیت‌های مردمی که امور مساجد برای آن پیشگام شد، از طریق خیرین نمازگزار و مومنین مساجد هشتم هر ماه به نیت امام هشتم، هشت زندانی آزاد شوند.
وی خاطرنشان کرد: ما به این نتیجه رسیدیم که بایستی با زندانیان چهره به چهره و به صورت استاد شاگردی کار شود تا در مسیر هدایت قرار بگیرند، درحالی که امکانات ما محدود است.
در این خصوص حوزه علمیه خراسان رضوی به صورت رایگان طلاب را به ما معرفی کردند تا به داخل زندان بیایند و کار تبلیغی انجام دهند. در نهایت طلاب با طرحی تحت عنوان طرح معراج وارد زندان شدند که آثار و برکات خوبی نیز داشته است.
این طلاب خدمات آموزشی و مشاوره‌ای می‌دهند و حتی خود آنها از طریق کمک خیرین تا الان ۶۰ نفر از مددجویان را آزاد کرده‌اند.
فرسودگی زندان‌ها
جانفدا درخصوص وضعیت عمرانی زندان‌ها گفت: عموم زندان‌های ما فرسودگی دارند و با میانگین عمر بالای ۴۰ سال، ساختار فیزیکی آن با اهداف تربیتی و اصلاحی ما هیچگونه تناسبی ندارد.
فضای ورزشی، تفریحی، کارگاهی و اشتغال مدنظر ما در فضای فرسوده زندان‌های موجود محقق نمی‌شود. با این رویکرد و به استناد قانون بایستی زندان‌ها را از مراکز شهری به خارج از شهرها انتقال دهیم وهمینطور فضا و مکان‌های مورد نیاز با تعاریف جدید در نظام اسلامی مطابقت کند.
ما درحال حاضر ۱۱ پروژه احداث زندان و بازداشتگاه داریم که از این تعداد ۴ پروژه احداث بازداشتگاه و مابقی پروژه‌های احداث زندان است. در سال جاری به انتقال زندان نیشابور و زندان مشهد امیدواریم، هرچند که در پیدا کردن زمین مناسب برای انتقال زندان مشهد مشکل داریم.
وی با بیان اینکه سامانه‌ای جهت حمایت از خانواده‌های زندانیان راه اندازی شده است، گفت: آن گروه از خانواده‌های زندانیان که ناتوان هستند می‌توانند در این سامانه ثبت‌نام کنند و مورد حمایت و تحت پوشش قرار بگیرند. در دهه کرامت ۱۱۲ مورد از خانواده‌های زندانیان سرکشی کردیم.
منبع: ایسنا
68
