اهمیت واکنش قاطعانه خانواده به اعتیاد فرزند

دکتر امیر لطفی حقیقت به بیان دلایل روانشناختی کاهش سن مصرف مواد اعتیاد آور پرداخت و اظهار کرد: متاسفانه در شرایط فعلی خرید مواد اعتیادآور از خرید یک کتاب آسان‌تر است و این امر نشان‌دهنده این است که ساختار اجتماعی و انتظامی کشور نیازمند بازسازی و ترمیم جدی است.

وی با تاکید بر نقش خانواده‌ها در گرایش فرزندان به مواد اعتیادآور ادامه داد: بخش قابل توجه اتفاقات مثبت و منفی که در زندگی فرزندان روی می‌دهد به محیط، تربیت، ژنتیک و وضعیت "ناهشیارانه" آنها باز می‌گردد. در واقع خانواده محور اصلی تربیت افراد است. از این رو قطعا مواضع خانواده، سبک فرزندپروری والدین، راهبردهای مقابله‌ای خانواده، مهارت‌های حل مساله درون خانواده، اراده و سیستم و ساختار و انسجام خانواده اصلی مولفه‌ها در گرایش فرزندان به مواد اعتیادآور محسوب می‌شود.

قدرتمندی ساختار درون خانواده مانع بزرگ گرایش فرزندان به اعتیاد

این دکترای مشاوره معتقد است که تا هر میزان شرایط محیطی را برای گرایش فرزندان به مصرف مواد اعتیاد آور مناسب تلقی کنیم؛ قدرتمندی ساختار درون خانواده و تربیت منظم و عقلانی فرزندان مانعی بزرگ در مقابل گرایش فرزندان به مصرف مواد است.

لطفی افزود: خانواده‌هایی که فرزندان خود را در حالت رها شدگی محض، سرکوب‌گری و محدودنگری‌های شدید، عدم اعتماد و توجه به فرزندان و یا خودمرکز بینی جدی پرورش می‌دهند؛ زمینه گرایش فرزندان به گروه‌های منفی را فراهم می‌کنند. اصلی‌ترین فاکتور گرایش افراد به اعتیاد نیز "الگو گیری" و "سرمشق‌گیری" از دیگران است به طوری که فرد برای دیده شدن در گروه‌های اجتماعی به اعتیاد روی می‌آورد.

به گفته این پژوهشگر روان درمانی فراتشخیصی، عدم وجود اتصالات عاطفی درون خانواده‌ها، وجود راهبردهای غلط مقابله‌ای در مواجهه با مسائل استرس‌زا، اعتماد بیش از اندازه به فرزندان و رها کردن آنها، اعتماد بیش از اندازه به دیگران و محیط از جمله فاکتورهای پر خطر زمینه ساز گرایش فرزندان به مصرف مواد اعتیاد آور است. خانواده‌ها باید از قالب مدیریتی و ساختار منسجم و کاملا به روز شده‌ای برای حفظ سلامت فرزندان برخوردار باشند.

زمینه گرایش به مواد اعتیادآور در برخی شخصیت‌ها

این عضو تیم تخصصی مشاوره ازدواج و زوج انجمن ازدواج و خانواده کشور، با اشاره به تاثیر ویژگی‌های شخصیتی بر گرایش افراد برای مصرف مواد اعتیاد آور، تصریح کرد: زمینه گرایش به مواد اعتیاد آور در افراد دارای شخصیت ضد اجتماعی، شخصیت ضد اجتماعی فرم، شخصیت مرزی، افراد دارای افکار عجیب و یا افرادی که از دوران کودکی دلبستگی نا ایمن با والدین خود داشته و از نظر عاطفی نتوانستند با والدین ارتباط صحیحی برقرار کنند؛ بیشتر است.

این‌دکترای مشاوره معتقد است که زمینه گرایش به مصرف مواد اعتیاد آور در افرادی که با اختلافات شدید خانوادگی مواجه بودند و یا در دوران کودکی تحقیر شده و اجازه ابراز وجود به آنها داده نشده است و عزت نفس پایینی دارند نیز بیشتر است. در واقع حتی "تکانه‌های رفتاری" دوران کودکی در این گرایش اثر گذار است که تمامی عوامل یاد شده به سبک تربیتی و محیط جغرافیایی زندگی افراد معطوف می‌شود.

اهمیت واکنش قاطعانه خانواده به اعتیاد فرزند

لطفی با تاکید بر اینکه خانواده‌ها باید با قاطعانه‌ترین شکل ممکن نسبت به اعتیاد فرزندان خود واکنش نشان دهند، خاطر نشان کرد: نکته حائز اهمیت این است که هیچ رفتار اعتیادگونه‌ای خود به خود حل نمی‌شود و خانواده‌ها باید به کمک روان‌درمانگران سیستمی و زوج درمانگران سیستمی و مراکز ترک اعتیاد به بازسازی ساختار خانواده و سیستم معیوب خانواده بپردازند چراکه اگر قاطعیت و جدیت در خانواده‌ها نباشد مشکل اعتیاد فرزندان حل نخواهد شد.

این پژوهشگر روان درمانی فراتشخیصی تصریح کرد: برخورد قاطعانه و شدت عمل با اعتیاد فرزندان به معنای تحقیر آنها نیست و این قاطعیت نباید به برخورد فیزیکی ختم شده و تحقیر آمیز باشد. خانواده‌ها باید بدانند اگر فرزندشان درگیر اعتیاد شده به طور قطع در بخشی از کارکرد خانواده اشکالی ایجاد شده است. از این رو خانواده‌ها باید تحت نظر مراکز ترک اعتیاد و با کمک روان درمانگران به طور منطقی با شدت عمل و قاطعیت با اعتیاد فرزند خود مقابله کنند.

این عضو تیم تخصصی مشاوره ازدواج و زوج انجمن ازدواج و خانواده کشور در پایان با بیان اینکه نمی‌توان افراد را به اجبار از مصرف مواد اعتیاد آور ترک داد، تصریح کرد: گام اصلی ترک اعتیاد، ترک محیط لذت بخش توسط فرد و قرار گیری تحت نظر مرکز ترک اعتیاد و روانپزشک و روان درمانگران است. اگر این مسیر به درستی و با اراده کامل خانواده انجام شود، ترک اعتیاد امکان پذیر است.

منبع: ایسنا

70