مسکو؛ حامی سرسخت تهران در برجام/ وزیر خارجه روسیه برای چه کار مهمی به ایران آمد؟

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه ۲۴ فروردین مهمان کشورمان شد، او صبح سه شنبه با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد، این دیدار که با حضور در محل وزارت امور خارجه انجام شد. موافقتنامه تاسیس و چارچوب فعالیت مراکز فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه از سوی وزرای امور خارجه دو کشور امضا شد. در ادامه لاوروف با حسن روحانی رئیس جمهور هم دیدار کرد.

نه تحریم و نه اقدامات خرابکارانه ابزار مذاکراتی به غرب نمی‌دهد

ظریف بعد از دیدار و رایزنی با وزیر امور خارجه روسیه در تهران در اظهاراتی گفت که امیدوارم با توافقی که بین دو کشور صورت گرفته تولید واکسن اسپوتنیک وی در ایران شروع شود و امکان خرید تعداد بیشتری واکسن از روسیه برای تامین نیاز‌های ایران فراهم شود. این موضوع زمینه خوبی برای همکاری‌های گسترده‌تر بین دو کشور است.

وزیر خارجه کشورمان در ادامه در مورد اقدام روز گذشته اتحادیه اروپا در تحریم تعدادی از مقامات ایرانی و نوع واکنش ایران به این اقدام، گفت که اتحادیه اروپا در سال‌های گذشته با ناتوانی در اجرای تعهدات برجامی خود و با تسلیم شدن در برابر فشار‌های آمریکا نشان داده است که کم کم دارد موضوعیت خود را در روابط بین الملل از دست می‌دهد و امروز هم به جای اینکه اروپایی‌ها اقدام آمریکایی‌ها برای تهدید تروریستی علیه امنیت غذایی و دارویی بیش از ۸۲ میلیون ایرانی را محکوم کند، به جای اینکه علیه اتفاق صورت گرفته در پایگاه غنی سازی ایران اقدام کنند، جایی که تحت نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی است در حد اظهار نظر خیلی نرم از این موضوعات عبور می‌کنند و همزمان علیه مقامات نظامی ایران اقدام می‌کنند. این اتفاقات باعث می‌شود که اتحادیه اروپا به دنیا ثابت کند که جایگاهی در دنیا ندارد و این اتحادیه در واقع نه تنها دنباله رو سیاست‌های آمریکاست بلکه دنباله‌رو تندترین گروه‌های داخل آمریکا و رژیم صهیونیستی است و این به نظرم برای اروپا بسیار جای شرمندگی دارد.

وی ادامه داد: ما حتما با این اقدام اتحادیه اروپا برخورد می‌کنیم. قسمتی از تصمیمات و دیپلماسی ایران در مورد این موضوع را اعلام کردیم و در حال بررسی احتمال تحریم افراد اروپایی که در این اقدام غیر قانونی حضور داشتند هستیم و این روند را ادامه می‌دهیم.

وزیر خارجه کشورمان همچنین با تشکر از موضع روسیه علیه اقدام خرابکارانه‌ای که روز شنبه در نطنز انجام شد، اظهار کرد: تاکید می‌کنیم که ضرورت دارد همکاری‌ها ادامه پیدا کند و همچنین آمریکا بدون توقف به تعهدات برجامی خود برگردد و همه تحریم‌ها را رفع کند. ایران نیز پس از راستی آزمایی اقدامات خود را انجام می‌دهد و ما هیچ مشکلی برای بازگشت به اجرای تعهدات برجامی خود نداریم.

وی در ادامه تصریح کرد که آمریکایی‌ها باید بدانند که نه تحریم و نه اقدامات خرابکارانه ابزار مذاکراتی به آن‌ها نخواهد داد و آن‌ها باید بدانند که این اقدامات وضعیت را برای آن‌ها دشوارتر می‌کند. اگر آمریکا می‌خواهد به برجام برگردد باید همه تحریم‌ها را بردارد و فهرست تمامی تحریم‌ها را ارائه دهد، البته ما یک فهرست مثالی نه فهرست کامل ارائه داده‌ایم تا بدانند با چه دارند بحث می‌کنند، اما طبق برجام این وظیفه آمریکاست که فهرست کلیه تحریم‌ها را ارائه دهد.

وزیر امور خارجه روسیه هم در این کنفرانس خبری، تحریم‌های اخیر اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران در آستانه مذاکرات کمیسیون مشترک برجام را «غیرقابل قبول» توصیف کرد.

لاوروف همچنین با انتقاد از تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی ایالات متحده علیه ایران تأکید کرد که واشنگتن باید تمامی تحریم‌های یکجانبه علیه ایران را بردارد. این دیپلمات روس در این خصوص ادامه داد: «موضع ما روشن است، موضع ما کاملاً در راستای موضع دوستان ایرانی ماست. تمامی تحریم‌های یکجانبه‌ای که واشنگتن در تناقض با برجام تحمیل کرده است، بدون شک باید لغو شود».

دیدار لاوروف با روحانی

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهور هم روز سه شنبه در دیدار وزیر امور خارجه روسیه، با اشاره به علاقمندی جمهوری اسلامی ایران برای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای، از توسعه این همکاری‌ها با هدف کمک به برقراری صلح و ثبات در منطقه به عنوان اقدامی راهبردی در مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا و مداخله در امور منطقه از سوی این کشور استقبال کرد.

وی در ادامه با تاکید بر ضرورت حفظ امنیت، صلح و ثبات در منطقه و اینکه امنیت منطقه باید توسط کشور‌های خود منطقه حفظ شود، بر لزوم توسعه همکاری‌های دفاعی و نظامی ایران و روسیه با توجه به پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران از ماه اکتبر سال گذشته، تاکید کرد. رئیس جمهور با قدردانی از مواضع و حمایت‌های مسکو از مذاکرات هسته‌ای، بر تداوم تلاش‌ها برای حفظ و احیای برجام به عنوان یک توافق چند جانبه بین المللی که الگویی برای حل و فصل مشکلات از مسیر مذاکره و دیپلماسی بوده است، تاکید کرد و گفت: امروز آمریکا و همه دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که فشار حداکثری شکست خورده و تنها راه آمریکا برای بازگشت به برجام، لغو تحریم‌ها است.

روحانی افزود: حرکت دو کشور در این خصوص نشان دهنده نگاه مشترک درمورد مسائل بین المللی از جمله برجام است و همچنین امروز برای اینکه بتوانیم برجام را احیا و فعال کنیم، همکاری دو کشور به طور قطع بسیار موثر خواهد بود. ما در واقع می‌خواهیم فضا و روابط به تعهدات و توافقات سال ۲۰۱۵ برگردد و همه طرف‌های برجام، همان قول‌ها و گفتار‌های خود را عملیاتی کنند و هرآنچه در آن زمان توافق شده پذیرفته شود، نه حاضریم کمتر از آن را بپذیریم و نه دنبال آن هستیم که بیش از آن را بدست آوریم.

رئیس جمهور همچنین با اشاره به همکاری‌های خوب دو کشور در حوزه‌های سیاسی و منطقه‌ای، بر ضرورت تقویت مناسبات اقتصادی و همچنین تسریع در اجرایی و عملیاتی شدن توافقات و پروژه‌های مشترک اقتصادی دو کشور در حوزه‌های نفت، انرژی و حمل و نقل و همکاری دو کشور در حوزه هسته‌ای در ساخت دو نیروگاه در بوشهر و همچنین سوخت نیروگاه‌ها و ایزوتوپ‌ها، با استفاده از ظرفیت شرکت‌های خصوصی تاکید کرد.روحانی در این دیدار با اشاره به موفقیت‌های روسیه در زمینه کرونا و توفیق در ساخت واکسن، تسریع در ارسال محموله‌های واکسن ساخت این کشور به ایران را مورد اشاره قرار داد.

وزیر امور خارجه روسیه نیز در این دیدار با بیان اینکه دو کشور برای توسعه و تعمیق روابط مصمم بوده و اراده قوی دارند، گفت: برای توسعه همکاری‌های مسکو - تهران از جمله همکاری‌های فنی و دفاعی هیچ محدودیتی وجود ندارد.لاوروف با بیان اینکه ایران و روسیه در خصوص همکاری‌های منطقه‌ای و بین المللی اهداف مشترک و نزدیک دارند، به مذاکرات هسته‌ای اخیر در وین و تمایل آمریکا برای بازگشت به برجام اشاره کرد و افزود: تنها راه حل مسئله از نظر مسکو بازگشت بی قید و شرط و کامل آمریکا به برجام با اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و عمل به تعهدات از سوی این کشور است.

لاوروف تصریح کرد: از نظر ما این کاملا غیر مفید است که از ایران خواسته شود در چارچوب برجام شرایط جدیدی را بپذیرد و یا فراتر از تعهدات خود در قالب برجام عمل کند. هرگونه سند تکمیلی و یا اضافی درخصوص مسائل مختلف از جمله منطقه‌ای یا توسعه نظامی می‌تواند خارج از چارچوب برجام و در راستای تامین امنیت منطقه و خلیج فارس با حضور کشور‌های منطقه به صورت جداگانه مورد برررسی قرار گیرد.

سرگئی لاوروف همچنین بر توسعه و تعمیق روابط تهران و مسکو تاکید کرد و یادآور شد روسیه برای اجرایی و عملیاتی کردن توافقات در راستای توسعه روابط، جدی است و پروژه‌های مشترک دو کشور با سرعت و جدیت دنبال خواهد شد.

گلایه قالیباف از وزیر خارجه روسیه

وزیر خارجه روسیه با حضور در مجلس شورای اسلامی با محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کرد. قالیباف در دیدار با لاوروف با اشاره به سفر بهمن سال گذشته خود به روسیه اظهار کرد: زمانی که مجلس یازدهم شکل گرفت، تصمیم بر این شد که اولین سفر خارجی را به روسیه انجام دهم و جدای از اهمیت این تصمیم، در آن سفر حامل پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی برای آقای پوتین هم بودم.

رئیس مجلس تصریح کرد: جای این گلایه هم وجود دارد که دو کشور هنوز نتواسته اند آنطور که باید از همه ظرفیت‌های فراوان موجود برای توسعه همه جانبه همکاری‌های اقتصادی استفاده کنند و در این زمینه باید اقدامات جدی انجام شود، البته اتحادیه اوراسیا می‌تواند به ارتقای همکاری‌های اقتصادی کمک کند و در همین زمینه در سفر من به مسکو توافق شد که یک هاب مالی و لجستیکی برای تسهیل روابط تجاری ایجاد شود و من بعد از سفر نیز آن را پیگیری کرده ام تا به سرعت این مهم انجام شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن تشکر از حمایت‌های روسیه در مسئله برجام گفت: به طور روشن ما باید چارچوب برجام را حفظ کنیم، اما آمریکا هم باید به تعهدات خود در این توافق عمل کند، آنگاه ما نیز لغو کامل تحریم‌ها را راستی آزمایی خواهیم کرد. این موضع قاطع و روشن جمهوری اسلامی ایران است. وی همچنین با اشاره به خرابکاری در نطنز تاکید کرد که این اتفاق را باید همه کشور‌ها محکوم کنند به خصوص ۱+۴ در این زمینه باید موضع گیری شفاف و روشنی داشته باشد؛ البته جمهوری اسلامی حق خود را برای پاسخ گویی به این اتفاقات محفوظ دانسته و به موقع به آن پاسخ خواهد داد.

در این دیدار سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز ضمن رساندن سلام «ماتوینکو»، رئیس شورای فدراسیون روسیه، «والودین» رئیس دوما و «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت ملی روسیه به رئیس مجلس کشور گفت: همه مقاماتی که شما با آن‌ها دیدار کردید بر این باور هستند که سفر شما به روسیه به توسعه روابط دو کشور کمک موثری کرد. وی با اشاره به نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به پوتین گفت: در این نامه از ایده‌ای که مطرح کردید برای امضای یک توافق جامع و همه گیر بین دو کشور حمایت شد و امیدواریم در زمانی که این سند آماده شد، پارلمان ایران نیز از امضای آن حمایت کند.

لاوروف تاکید کرد: کلید حل مشکلات برجام بازگشت کامل و بدون قید و شرط آمریکا به تعهداتش در این توافق و اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ است. ما مخالف رویکرد‌های یکجانیه گرایی آمریکا هستیم و بر این باوریم که مسائل منطقه باید در مسیر گفت‌وگو با مشارکت کشور‌های منطقه حل شود.

روابط دیرینه و صمیمی، ایران و روسیه

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در مورد سفر وزیر خارجه روسیه به تهران و اینکه به نظر وی مهمترین دستور کار این سفر چه مسائلی خواهد بود، خاطر نشان کرد: رفت و آمد بین مقامات ایران و روسیه در چند سال اخیر امری متداول بوده، البته شخص خود لاوروف کمتر به ایران آمده است مگر اینکه یک کار مهم و فوق العاده‌ای داشته باشد.

حنیف غفاری کارشناس مسائل بین الملل درباره سفر وزیر امور خارجه روسیه به ایران، گفت: سفر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه به تهران در ابعاد و زوایای مختلفی قابل تفسیر و توجه است، مناسبات تهران و مسکو در ادوار مختلف زمانی از جنس مناسبات مقطعی، کوتاه مدت و تاکتیکی نبوده است. ظرفیت‌های بالقوه و امکانات بالفعل زیادی وجود دارد که دو بازیگر ایران و روسیه را در منطقه و در سطح فرامنطقه‌ای با هم پیوند می‌دهد.

غفاری با تاکید بر اینکه ما شاهد هم افزایی مختلفی بین تهران و مسکو در نظام بین الملل بودیم، تصریح کرد: از حمایت‌های سیاسی روسیه از ایران به ویژه در سازمان‌های بین المللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل در مقابله با کارشکنی‌های آمریکا و بازیگران اروپایی تا مواردی مانند هم پوشانی و هم افزایی دو بازیگر در مواجه با تروریسم تکفیری داعش که ساخته و پرداخته دست آمریکا، رژیم صهیونیستی و رژیم سعودی بوده است.

او ادامه داد: سفر سرگئی لاوروف به ایران و نگاهی که دو کشور در خصوص تنظیم اسناد راهبردی بلند مدت با یکدیگر دارند، می‌تواند مطلع و نقطه آشکاری سازی در خصوص تعمیق پیوند‌های دو جانبه بین تهران و مسکو باشد. روابط بیش از پیش تهران و مسکو می‌تواند سکویی برای کسب فرصت‌های بیشتر و بهتر در نظام بین الملل و دفع تهدیدات مشترکی مانند تهدیدات ایالات متحده آمریکا که هر دو بازیگر در نظام بین الملل با آن مواجه هستند، باشد.

تاکید بر افزایش روابط بیش از پیش

«کاظم جلالی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو، هم سفر «سرگئی لاوروف» وزیرخارجه روسیه به تهران را در ابعاد مختلف بسیار مهم عنوان کرد و گفت: در این سفر ضمن گفت‌وگو درباره مسائل مختلف، دو سند شامل «موافقت نامه فرهنگی» و «برنامه اقدام همکاری» وزارت خانه‌های کشور دو طرف هم به امضا رسید. وی با بیان اینکه ایران نیز بیش از ۴۰ سال است که چالش‌های زیادی را با آمریکا و غرب تجربه کرده است، تاکید کرد: دو کشور می‌توانند در این مقطع حساس نگاه همگرایانه بیشتری درباره حل مسائل منطقه‌ای بین الملی و دو جانبه با هم داشته باشند.

سفیر جمهوری اسلامی در روسیه گفت: البته تهران و مسکو در ابعاد سیاسی، امنیتی، نطامی و دفاعی همکاری‌های خوبی با هم دارند و برخی حوزه‌ها باید بیشتر تقویت شود، اما در حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی ضعف‌هایی وجود دارد که به نظر می‌رسد می‌توان از فرصت‌های به وجود آمده در همین رفت و آمد‌ها و سفر‌ها و خصوصا در مقطع مهمی که در آن قرار داریم برای تحکیم روابط به خوبی بهره برد.

سفیر ایران در روسیه گفت: ایران و روسیه در برخی از موضوعات منطقه‌ای نظیر مبارزه با تروریسم در سوریه مشترک هستند که دو کشور به خوبی این کار را به سرانجام رساندند و هم اکنون هم باید بتوانیم مراحل این موضوع با هم تکمیل کنیم. جلالی به موضوع برجام اشاره کرد و گفت: موضع ما در برجام به روسیه نزدیک است و روس‌ها همواره از مواضع ایران در این مورد حمایت کرده اند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

46