توافقی که تبدیل به یک گره کور شد/ بزرگترین اشکال برجام در چه بود؟

ابهام در فرآیند و تعریف خروج از برجام و بازگشت به آن چیزی است که شاید تبدیل به پاشنه آشیل آن شده باشد و دو مشکل بزرگ ایجاد کرده است.

توافقی که تبدیل به یک گره کور شد/ بزرگترین اشکال برجام در چه بود؟

به گزارش خبر فوری ، به نظر می‌رسد که کلاف سردرگم برجام باز شدنی نیست. بازی "اول تو" طرفین تمامی ندارد و آمریکا نیز علی‌رغم ظاهرسازی‌هایش قصد بازگشت فوری به این تعهد را ندارد.

اما به راستی علت این همه تعلل، فرسایش و فرآیند طولانی مدت چیست؟ به نظر می‌رسد غیر از تعمد طرف آمریکایی، خود سند برجام هم دارای مشکلاتی است. این مشکل چیزی است که منتقدان پیش از این نیز به آن اشاره داشتند اما در هیاهوها مغفول ماند.

شاید بزرگترین نقص و شکاف برجام که حالا خود را نشان می‌دهد این باشد که موضوع خروج از آن تبیین نشده است. در واقع، در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ موضوع خروج و بالطبع بازگشت به آن پیش بینی نشده و تا اکنون بیشتر بیانات، سیاسی است که از سوی کشورهای عضو برجام و رئیس جمهوری جدید آمریکا وعده داده شده است.

این بدین معنی است که برای خروج از برجام و بازگشت به آن هیچگونه فرآیند قانونی الزام آوری تعبیه نشده و سند در مورد این موضوع بسیار مبهم، کلی و گنگ است.

به همین دلیل است که فرآیند بازگشت آمریکا به برجام، اینقدر طولانی و پیچیده شده و طرفین وارد بازی "اول تو" گردیده اند. در حقیقت، روند بازگشت به برجام، یک روند سیاسی مبتنی بر لابی یا توافق سیاسی است و نه فرآیند حقوقی الزام آور که تخطی از آن ممکن نباشد.

این شکاف به خوبی نقایص توافق هسته‌ای را در خود می‌گنجاند. شرط و شروط آمریکا برای بازگشت به برجام و تعلل در آن از طرفی و اتهام طرف اروپایی و آمریکایی به ایران که با لغو پروتکل الحاقی یا کاهش تعهدات هسته‌ای از برجام خارج شده از طرف دیگر، همگی نشانه‌ی این مشکل حقوقی برجام یعنی ابهام در فرآیند بازگشت هستند.

این اتفاق، از دو جهت به نفع دولت جدید آمریکا است. این دو جهت بدین شرح هستند:

الف. تعلل در بازگشت به برجام و افزایش فشار بر ایران

با تقاضای تروئیکای اروپایی دولت جدید آمریکا در چارچوب راهبرد "بازگشت مشروط به برجام" پذیرفته است که در گفتگوی گروه ١+۵ شرکت کند تا با استفاده از رویکرد دیپلماسی راه حل‌هایی برای عبور از بن‌بست کنونی به دست آید. اما حتی در زمینه پس گرفتن "مکانیزم ماشه"، دولت بایدن آشکارا تصریح کرده است که هیچ اقدام عملی در تعدیل تحریم‌ها انجام نداده و چنین تصمیمی فعلا ندارد تا زمانی که شروط مورد نظر دولت آمریکا محقق شود.

شاید بایدن قصد احیای برجام را داشته باشد اما او به خوبی از نقص‌های برجام آگاه است و قصد دارد دامنه آن را گسترش دهد. به هر حال، نباید فراموش کنیم که تحریم های امریکای ترامپ، اقتصاد ایران را تضعیف کرده، تولید نفت را از ۳.۸ میلیون بشکه در روز به حدود یک میلیون بشکه در روز رسانده و صادرات آن حتی به همسایگان و شرکای سنتی و دوستان نزدیکش را هم محدود کرده است.

به جز این، اروپا نیز نتوانسته در این ۴سال، برجام را احیاء کرده و به تعهدات اقتصادی خود عمل کند. این به خوبی نشان می‌دهد که تعلل بیشتر بایدن در بازگشت به برجام، تا چه حد می‌تواند به ضرر ایران باشد. علت فشارهای بیرونی ایران (از جمله ضرب الاجل مجلس در مورد پروتکل الحاقی) نیز دقیقا در همین راستا است.

ب. اتهام‌زنی به ایران در مورد خروج از برجام

کاهش گام به گام تعهدات هسته‌ای توسط ایران، در پاسخ به عدم اجرای تعهدات غرب اقدامی بود که کشورمان در پی گرفت.

طبیعی است که با عدم اجرای وظایف غرب، طرف ایرانی نیز تعهداتش را بکاهد. اما به علت ابهام در فرایند حقوقی خروج از برجام، گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران با تهمت‌های طرف مقابل مواجه شد و آنها ایران را به نقض یا خروج از برجام متهم کردند.

این فرآیند و کشمکش حتی با مطرح شدن ضرب‌الاجل توقف اجرای پروتکل الحاقی نیز ادامه یافت، تا آنجا که معاون وزیر امور خارجه نیز مجبور شد تصریح کند که لغو اجرای پروتکل الحاقی به معنی خروج از برجام نیست.

عباس عراقچی چندی پیش با تاکید براینکه توقف اجرای پروتکل الحاقی برگشت پذیر است، گفت: به محض اینکه خواسته‌های ما در برجام و خواسته‌های مجلس تامین شود ما دوباره بازخواهیم گشت و هم اجرای پروتکل الحاقی و هم نظارت‌ها و هم بقیه تعهدات را انجام می‌دهیم.

عراقچی با اشاره به این که با لغو پروتکل الحاقی، از برجام خارج نخواهیم شد و بازرسی‌ها هم متوقف نخواهد شد و توافق ایران و آژانس سر جای خود است، گفت: راه برای بازگشت طرف‌های مقابل باز و راه‌حل مشکل از سوی ما بیان شده است و مقام‌های ما از جمله رهبر معظم انقلاب به صراحت فرمودند برای ما عمل مهم است و اگر آنها عمل کرده و ما راستی آزمایی کنیم، ما به تعهداتمان برمی‌گردیم.

بنابراین، می‌توان گفت که ابهام در فرآیند و تعریف خروج از برجام و بازگشت به آن چیزی است که شاید تبدیل به پاشنه آشیل آن شده باشد و دو مشکل بالا را ایجاد کرده است.

منبع: خبر فوری

38

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 21
  • مهدی
    0

    تحلیل بچه گانه و بی سوادی بود...

  • کارشناس
    0

    بعضی ها فکر میکردند مشکل ترامپ است و فکر میکردند بایدن به هر قیمتی تسلیم میشود و تا آنجا پیشرفته که میگفتند بایدن باید خسارت نیز بدهد. حالا با گذشت زمان مشخص خواهد شد بایدن و سیاست دموکرات ها بسیار بدتر است. حالا تکنولوژی هسته‌ای بجای پیشرفت در ایران شده بلای اقتصاد و نابودی دین و دنیای مردم

  • ایرانی
    0

    بایدن به امتیازی نامشروع دست یافته که مقصر نیست لذا دلیلی ندارد این امتیاز نامشروع را ازدست بدهد.بنابراین او نه با تشدید ونه با تخفیف شرایط فعلی را ادامه میدهد.

    نظرات شما -
    • مهدی باقری
      0

      جنس آمریکاییها آدمکشی و قتل غارت هست.گرگ صفت هستند.حالا برفرض با آمریکا سر موضوع بر جام کنار اومدین.آدمکشی اونها در خاورمیانه و ... رو چه طور میخوایم کنار بیاییم.یعنی بیخیال مصیبتهای هم نوع خودمون باشیم.مرگ بر آمریکا مرگ بر خائن.

  • مرضیه
    0

    اینه که میگید والدین کودکان را قربانی کرونا نکنند به نظر شما آیا کودکان بیشتر از این در خانه می مانند؟؟؟این مشکل شماست که نمی تونید کرونا رو جمع کنید.ما یک سال با کودکمون کلنجار رفتیم.الان دیگه نمی تونیم.ببخشید این نظر ربطی به موضوع نداشت.ولی باید گفته میشد.

  • ح-شمسي
    0

    علت پذيرش پروتكل الحاقي و بازرسي فراپادماني چيست؟ مگر كشوري در نيا هست كه چنين برسرش آمده باشد. اين جز خيانت مسئولين كشور نيست؟!!! كشور لنگ برجام مانده و هيچ گشايشي هم نميشود. آخر اين چه قرارداد و توافقي بود. خريت و حماقت بيش از اين؟!!! ننگ بر شما كه كشور را به بيراهه برديد.

  • مورچه
    0

    خبرفوری بیخودی جونده گره ای درکارنیست مذاکره مراحلش راداره طی میکنه وانجام میشود تحریم هابرداشته میشود اما ایا حال روزمردم بهترمیشودیا خیر معلوم نیست همین اش وهمین کاسه است یازندگی مردم رونق میگیرد

  • sk
    0

    بیشترین ضربه رو ما از داخل و توسط خائنین به مملکت می خوریم از تعطیلی کارخانه ها که ما رو بیشتر محتاج می کنه تا بارزسی ها که ما رو بیشتر ضعیف می کنه تا اطلاعات کشور به بیرون بره و می بیند که هر روز روحانی گزارش میده و نیازی به جاسوسی نیست چون اطلاعات پشت سر هم داره میره ... تا امضاء بدون تصویب مجلس پروتوکل .. و اجرای سند 2030 بدون رای مجلس و .... در این آخر هم قرض گرفتن از روسیه 5 میلیارد دلار که در مجلس صحبت شد ولی نائب رئیس گفت باید قبلا اعتراض می نوشتید و الان دیگه وقتش رد شده ... حالا شما بگید 8 میلیارد دلار در خارج داریم ولی میریم 5 میلیارد قرض میگیریم و سود میدیم ....

  • مهدی
    0

    اون روزی که می گفتیم این جور مذاکره کردن به هیچ دردی نمی خوره اون روزی که می گفتیم به جای اینکه وقتمون رو با خارجی ها حروم کنیم بیایم ظرفیت های داخلی رو فعال کنیم برای همین بود.

  • علی
    0

    مشکل اصلی مملکت ما همین خائنین داخلیه، آمریکا و بقیه ابر قدرت ها که تکلیفشون مشخصه ولی خدا شاهده همین دوستان راس کار دارن بیشتر مردم رو تحت فشار قرار میدن،به اسم سرمایه گذاری میان و هزاران میلیارد وام میگیرن و اون رو تبدیل به ارز میکنن و ازکشور خارج میکنن،

  • مهدی باقری چاروک
    0

    حتی اگر شرایط خروج برجام هم گنجانده شده بود باز هم عهدشکنان زورگو کار خودشان را میکردند. جنگ و کشتار و خونریزی برایشان عادی شده.عهد شکنی که سهله.

  • مورچه
    0

    امریکا خیلی بهتراز چین ورسیه است ان راازدست ندهیدکافی یک نگاه ب مستآجرهای امریکا بی اندازید ژاپن کره جنوبی روسیه وچین حتی ب مردم خودش رحم نمی کنند مردم چین ازگرسنگی همه نوع جانوری میخورند یک صاحب خانه داشته باشی بهتراز دوتا صاحب خانه است

    نظرات شما -
    • محمد
      0

      احسنت جناب مورچه

  • کاربر ناشناس
    0

    وقتی درکشور این قدر بل بشو باشد که رئیس آژانس بدون دعوت خیلی راحت بیاید درایران وفورا با قلب تشکیلات اتمی ایران که صالحی است ملاقت کند ودستور العمل هم صادرکندوبقول خودش راضی وموفق هم برود دیگر چه انتظار وچه امیدی به بقیه کارها است باید در داشتن چنین دولت ودولت مردانی حرف نسیم اشمال رازد بقوبقو بقره بقو اگر چنین نیست توضیح دهید منافع این آمدن برای ملت ایران چه بود

  • سعید99
    0

    اصل برجام توافق خوبی بوده اما سوراخ های فرار برای طرف مقابل داشته.الان شما اگه یه خونه هم اجازه کنی و یک طرفه قرار داد رو فسخ کنی باید خسارت بدی اما امریکا خیلی راحت از برجام خارج شد و کلی هم به ما خسارت وارد کردم. دوم اینکه مکانیزم ماشه که طرف مقابل در هر لحظه می تونه همه تحریم ها و قطعنامه های قبلی رو احیا کنه هم واقعا مسخرست. اگه ترامپ از برجام خارج نشده بود خیلی راحت می تونست از این مکانیزم استفاده کنه. در کل ترامپ و امریکا هم با خارج شدن و هم خارج نشدن از برجام خیلی راحت می تونن انواع فشارهای اقتصادی و... رو به ما وارد کنن. کاش در موقع تنظیم قرار داد یکم دقت بیشتر شده بود. والا اصل برجام چیز خوبیه.

  • ناشناس
    0

    ما فقط دل مون میخواد. تو کوچه هیچ جوانی بیکار نباشد هیچ مردی از زن وبچه اش خجالت زده نباشد هیچ جوانی بدون ازدواج نمبرد هیچ‌دختری در خیابان دنبال شوهر نگردد هیچ پسری از بی پولی بی ایمان نشود چون ازدواج نیمی از ایمان است از سحنان (پیامبر اعظم ع ) یا با هسته ای یا بی هسته ای

  • محمد راد حسینیان
    0

    برجام قراردادی فتنه برانگیز بود که پی و فونداسیون آن را در سال‌های قبل دولت های هاشمی و خاتمی ریخته بودند و در قرارداد ننگین سعدآباد توسط خائنان به انقلاب اسلامی امضا شد و پس از آنکه گند کارشان درآمد و رسوا شدند، همچنان آتش زیر خاکستر ماند و در نهایت دولت تزویر و ریا توسط روحانی نما و رفقای قالتاقش پیگیری شد با این تفسیر که شاید انقلاب اسلامی در عمل انجام شده قرار بگیرد ولی خدا نخواست خون شهدا پایمال گردد و خائن رسوا گردید به امید افشا و رسوایی آنها

  • کار بر ناشناس
    0

    برجام در یک کلام چیزی جز خفت وذلت در بر نداشت خدارو شکر سرنوشتش این شد!! بدونن ملت ایران زیر بار ظلم نخواهند رفت واون تصمیم ملت ایران نبود!!واین خودش یک پیروزی ست.

  • کار بر ناشناس
    0

    خدارو شکریک مزیت این برجام ذلت این بود آقایون دیگه فکر مذاکره به سر شون نزنه بدون گرچه بدونن جلوی ضرر و هر وقت بگیریم منفعت ست تا اینجاشم خیلی به ما ظلم شد!! چند سال اونا سروری کردن! الان بیشتر فهمیدم ما چه ملتی هستیم بمیریم زورو قبول نمی کنیم. ضمنا بد عهدی اونا هم برای آ م های خوشبین مشخص شد. ضمنا مدیر کل آژانس هم فیگور خاصی نداشت! شکست از چهره اش پیدا بود!

  • اريايي
    0

    مشکل خودمون رو گردن اين و ان نياندازيم حالا که اوضاع براي سازش فراهمه چرا چوب لاي چرخ مي گذاريد حتما دوست نداريد مردم در رفاه باشن

  • کار بر ناشناس
    0

    واقعا معلوم بود با چند سال بد عهدی چقدر اوضاع برای سازش مناسب بود!!!خوبه بد عهدی از طرف اونا بود اگه از طرف ما بود دیگه معلوم نبود چی می گفتن!

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها