روزی که آمریکا به شاه پیشنهاد ترک خاک ایران را داد

روز چهارشنبه ۲۰ دی‌ماه ۱۳۵۷، ۶ روز پیش از خروج همیشگی شاه از ایران، خبرگزاری‌های یونایتدپرس و فرانسه گزارش‌هایی از قول منابع آگاه واشنگتن مخابره کردند که حکایت از وقوع تغییراتی در سیاست آمریکا در قبال مسائل ایران داشت، مشروح این گزارش‌ها که به تفکیک در روزنامه اطلاعات همان روز منتشر شد به این شرح بود:

آمریکا موافقت کرده که شاه کشور را ترک کند

واشنگتن - یونایدتپرس - به اظهار منابع آگاه دولت آمریکا به منظور حمایت از دولت غیرنظامی بختیار، در سیاست پیشین خود نسبت به شاه تغییراتی داده و موافقت کرده است که شاه کشور را ترک کند. به گفته این مقام‌ها چرخش سیاسی آمریکا با تلفن به ویلیام سولیوان سفیر آن کشور در تهران که هر روزه با شاه گفتگو می‌کند، اطلاع داده شده است. در سیاست قبلی آمریکا راجع به ماندن یا رفتن شاه توصیه‌ای به عمل نمی‌آمد. بنا به سیاست کنونی، در صورتی که از سفیر آمریکا پرسیده شود وی خواهد گفت که شاه کشور را ترک کند. دولت آمریکا به سولیوان گفته است که وی داوطلبانه این پیشنهاد را مطرح نکند، اما اگر از وی نظر خواسته شود، نظر خود را مبنی بر موافقت با ترک ایران به وسیله شاه ابراز کند. با توجه به اوضاع کنونی بعید است که شاه بتواند به ایران بازگردد و حتی استفاده از یک «تعطیلی» کوته به معنای خروج شاه از کشور برای همیشه است.
یک هیأت کار که زیر نظر دیوید نیوسوم معاون وزارت خارجه آمریکا به بررسی وضع ایران پرداخته به این نتیجه رسیده است که در شرایط کنونی یک دولت جدید در صورت نبودن شاه شانس زیادتری در ارائه چشم‌انداز استقلال کشور دارد. این چرخش سیاسی به دنبال کار و مذاکره بی‌وقفه در دولت آمریکا صورت گرفته است.

آمریکا به شاه توصیه کرده که ایران را ترک کند
واشنگتن - خبرگزاری فرانسه - یک منبع آگاه دولتی در واشنگتن اظهار داشت که آمریکا به شاه توصیه کرده است که ایران را ترک کند چراکه حضور او مانع از برقراری آرامش در کشور است. این تصمیم به منظور تلاش برای تقویت دولت غیرنظامی شاپور بختیار و قبولاندن آن به پارلمان گرفته شده است. این تغییر سیاست آمریکا نسبت به شاه اگر رسما تایید شود تحول چشم‌گیری است که در روش واشنگتن روی داده است.
سخن‌گوی وزارت امور خارجه آمریکا دیروز گفت که به اعتقاد او این مسئله که شاه صحبت از تعطیلات کرده نشانه آن است که می‌خواهد بعدا به کشورش بازگردد.
اظهارات منابع دولتی دایر بر این‌که آمریکا به شاه توصیه می‌کند که ولو به طور موقت از ایران خارج شود نشان می‌دهد که در نظر واشنگتن خارج شدن شاه از ایران یک عامل تثبیت‌کننده در سیاست آینده کشور به شمار می‌رود.
مسئله اساسی با توجه به ضعف دولت بختیار این است که اگر شاه برای چند هفته‌ای از کشور خارج شود ارتش چه خواهد کرد؟ هدف ماموریت ژنرال آمریکایی به ایران پی بردن به این مطلب است.
ژنرال آمریکایی اکنون می‌کوشد همتایان ایرانی خود را به پشتیبانی از دولت بختیار و یا دست‌کم عدم مخالفت با این دولت و یا دولت غیرنظامی دیگری که ممکن است جانشین آن شود ترغیب کند.

آمریکا با چرخشی در سیاست خود به شاه توصیه کرده کشور را موقتا ترک کند
آسوشیتدپرس در خبری که ساعت ۱۱ امروز [چهارشنبه ۲۰ دی ۱۳۵۷] فرستاده می‌نویسد: دولت آمریکا با چرخشی در سیاست خود به شاه توصیه کرده است خاک کشور را موقتا ترک کند. مقام آمریکایی که این خبر را به آسوشیتدپرس داده است و حاضر نشده نامش فاش شود می‌گوید به سولیوان سفیر آمریکا در تهران دستور داده شده است به شاه بگوید امکان تخفیف تظاهرات خشونت‌آمیز علیه او وجود ندارد مگر خاک ایران را ترک گوید.

منبع: انتخاب

66