میل کوره‌های آجرپزی ملایر در فهرست آثار ملی کشور ثبت می‌شود

ابراهیم جلیلی اظهار داشت: ارتفاع میل کوره‌های آجرپزی ملایر حدود ۳۵ متر و در قسمت پایین حدود ۱۴ متر قطر دارد که امیدواریم به عنوان یکی دیگر از آثار ملی این شهرستان به ثبت برسد.

وی با اشاره به اینکه آجر و خشت به عنوان مهم‌ترین عناصر معماری ایرانی در پیشینه معماری نقش ویژه‌ای دارد افزود: مطالعات معماری ایران نشان می‌دهد کوره‌های آجرپزی از هزاره‌های قبل از میلاد تاکنون فرم‌ها و فناوری‌های مختلفی همچون کوره‌های سرپوشیده کشف شده در شهر کهن نیشابور، کوره‌های فضای باز در پیرامون شهرهای مختلف ایران در اواخر دوران قاجار و کوره‌های با دودکش بسیار بلند داشته و از جمله نمونه‌های بررسی شده همچون کوره آجرپزی ملایر هستند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر ادامه داد: ساختمان کوره‌های آجرپزی قدیمی این شهر شامل ۲ بخش کلی کوره و میل یا دودکش است که میل‌ها یا دودکش‌ها ارتفاع بسیار بلندی دارند و از فواصل دور به راحتی قابل مشاهده هستند.

جلیلی بیان کرد: بخش میل یا دودکش کوره، یک سازه آجری استوانه‌ای شکل است که قطر دهانه داخلی این استوانه که محل مکش دود و هدایت آن به سمت بالا، بین هفت تا ۱۵ متر است.

وی با بیان اینکه برای سوخت بیشتر این کوره‌ها در گذشته بیشتر از نفت کوره یا مازوت استفاده می‌شد گفت: این سوخت از طریق دریچه‌هایی از روی بام این سازه به داخل ریخته می‌شد.

جلیلی یادآور شد: بدنه داخلی سازه به واسطه عایق بودن آن از خشت خام ساخته شده و بدنه داخلی سازه به واسطه حرارت زیاد معمولا به پوسته سختی تبدیل و بدنه بیرون همچنان خشت خام باقی می‌ماند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر به فعالیت گسترده کوره‌های آجرپزی ملایر از گذشته تاکنون و ایجاد اشتغال در این حوزه اشاره کرد و گفت: این شهرستان از گذشته‌های دور دارای کوره‌های آجرپزی فراوانی بوده و بخش قابل توجهی از آجر غرب کشور را تامین می‌کرد.

جلیلی با اشاره به اینکه پس از گسترش شهر و ایجاد مشکلات زیست محیطی، تعداد زیادی از این کوره‌ها متروک و کاربری اصلی خود را از دست دادند تاکید کرد: در حال حاضر از این نوع کوره و میل‌ها ۲ مورد باقی مانده که نیاز به ثبت و نگهداری به عنوان یکی از آثار ملی کشور دارد.

تاکنون بیش از ۳۴۰ اثر و بنای تاریخی در شهرستان ملایر شناسایی شده که از این تعداد بیش از ۲۰۰ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

منبع: ایرنا

68