سنت‌ها و فلسفه شب یلدا را بیشتر بشناسیم

برای هر ایرانی لازم است که شب یلدا و فلسفه کامل آن در فرهنگ ایرانیان را بشناسد.

سنت‌ها و فلسفه شب یلدا را بیشتر بشناسیم

یلدا در واقع یک جشن انقلاب زمستانی می‌باشد. اگر از نظر تقویمی بخواهیم بیان کنیم، در تقویم میلادی شب ۲۰/۲۱ دسامبر یلداست و در تقویم ایرانی شب آخرین روز آذر ماه این جشن برگزار می‌گردد.

سنت‌ها و آداب و رسوم شب یلدا

در شب یلدا معمولاً خانواده‌ها در منزل بزرگتر فامیل دور هم جمع می‌شوند و تا نیمه شب در کنار هم وقت می‌گذرانند و اشعار حافظ می‌خوانند. همچنین خیلی از افراد به فال حافظ گرفتن در این شب اعتقاد دارند و آن را خوش یمن می‌دانند. بزرگترها نیز با تعریف کردن خاطرات خود و داستان‌ها کوچکترها را سرگرم می‌کنند.

معمولاً مردم آجیل و میوه به ویژه انار و هندوانه در این شب تهیه می‌کنند. رنگ قرمز این میوه‌ها به عنوان نماد درخشش زندگی است. اکثر خانواده‌ها همه خوردنی‌ها را روی یک کرسی قرار می‌دهند که افراد دور آن می‌نشینند.

در بعضی از مناطق ایران رسم است که به دلیل اسم شب چله، چهل نوع خوراکی باید سرو گردد. در گذشته قبل از اینکه برق در همه خانه‌ها وصل باشد، یکی از سنت‌ها استفاده از شمع برای روشنایی بود که امروزه دیگر این سنت رواج ندارد.

یکی دیگر از رسوم این شب اهدای میوه‌های خشک و خشکبار که در تور پیچیده شده به دوستان و همسایه‌ها می‌باشد.

فلسفه هندوانه خوردن در شب یلدا

از رسوم قدیمی که هنوز در جنوب خراسان انجام می‌شود، پخت شیرینی کاف است. از رسوم دیگر شب چله که مخصوص نامزدهاست، مردان هفت نوع میوه با هدایای دیگر برای همسرشان می‌فرستند. بسیاری از دختران نیز در جواب این لطف برای نامزدشان هدیه می‌فرستند.

سفره یلدا

جالب است بدانید یکسری خرافات درباره مصرف هر کدام از این مواد خوراکی وجود دارد که به بعضی از آنها در اینجا اشاره می‌کنیم :

مثلا افرادی که در شب چله هندوانه مصرف کنند، از بدنشان در برابر گرمای شدید تابستان و بیماری های تولید شده توسط بوی بد به خوبی محافظت می‌شود.

در شهر خراسان بر این باورند که مصرف هویج، گلابی، زیتون سبز و انار باعث محافظت از گزش مضر حشرات به خصوص عقرب می‌گردد. مصرف سیر باعث دوری از دردهای مفصلی می‌شود. در سال ۲۰۰۸ به طور رسمی شب یلدا در فهرست گنجینه‌های ملی ایران ثبت گردید.

تاریخچه شکل گیری شب یلدا

در سنت زرتشت، طولانی‌ترین و تاریک ترین شب سال را یک روز ناخوشایند می‌دانستند، و روش‌هایی که امروزه هم در این شب انجام می‌شود، در اصل برای دور شدن از این ناخوشایندی و بلایا بود. در آن موقع تصور می‌شد که نیروهای شیطانی در این شب طولانی به اوج می‌رسند.

به همین دلیل به مردم سفارش می‌کردند که بیشتر شب را بیدار نمانند، تا ناخوشی به سراغ آنها نیاید. مردم نیز دور هم جمع می‌شدند و آخرین میوه‌های تابستان خود را با هم می‌خوردند و اینگونه خود را سرگرم می‌کردند تا از بدبختی دور شوند.

اگرچه امروزه اهمیت مذهبی شب یلدا از بین رفته اما در فرهنگ ایرانی سنت شب زنده داری جشن و دورهمی آن و بسیاری از رسوم دیگر شب یلدا هنوز هم پابرجاست.

شب چله

کلمه یلدا به زبان سریانی است و معنای آن یعنی تولد، زادروز و میلاد جدید. هنوز اینکه اولین بار جشن یلدا در کدام منطقه ایران برگزار شد، اطلاعات زیادی در دست نداریم.

اما برخی اعتقاد دارند که حدوداً ۳۰۰ سال بعد از اینکه رومیان به دین مسیحیت روی آوردند، به دلیل اینکه نسبت به تولد حضرت عیسی اطلاعات زیادی نداشتند کلیساها، میلاد مهر را به عنوان میلاد مسیح قرار دادند و آن روز را یلدا نامیده و جشن می‌گرفتند.

شب چله یا همان یلدا که تاریخچه ۷۰۰۰ هزار ساله دارد را دقیقاً، اولین شب زمستان که براساس واقعیت طولانی‌ترین شب سال نیز هست آریایی‌ها جشن می‌گیرند که به همان آیین مهر رومیان تا حدودی مربوط است.

اولین جشن شب یلدا چه زمانی بوده است؟

اولین روزی که جشن شب چله را در ایران به طور رسمی معرفی کردند و درتقویم یادداشت کردند در زمان داریوش یکم می‌باشد و آن روز در تقویم‌های رسمی مصر و بابل نیز ثبت شده است.

ایرانیان باستان نیز می‌گفتند که یلدا شب میلاد مهر و دوستی و محبت است. ایرانیان در زمان قدیم اعتقاد داشتند که خورشید در این شب شکست ناپذیر می‌شود.

آریایی‌ها با دیدن اینکه برخی روزها طولانی و برخی شب‌ها از روزها طولانی‌تر است در شب یلدا فکر می‌کردند که روز به معنای محبت و روشنی در حال مقابله و جنگ با شب و اهریمن است.

به همین دلیل طولانی‌ترین شب سال را به عنوان شب چله جشن می‌گرفتند و می‌گفتند که در این شب پس از جدال طولانی خورشید با اهریمن، خورشید و مهر پیروز می‌شود.

لبو شب یلدا سفره شب چله چیست؟

این سفره میزد نام دارد و در آن خوراکی‌های گوناگونی قرار می‌دهند. همانطور که هر رسمی در طول زمان و تاریخ دستخوش تغییر می‌شود رسومات شب یلدا نیز به مرور زمان تغییر پیدا کرده است.

در این سفره شمع، آجیل و خشکبار، میوه‌های تر و خشک، شیرینی و.... قرار می‌دهند. از میوه‌ها می‌توانیم به هندوانه و انار اشاره کنیم، که به دلیل رنگ قرمزی که دارند به عنوان نماینده خورشید شناخته می‌شوند.

علت استفاده از آجیل و خشکبار نیز به این علت است که دانه‌ها نماد برکت می‌باشند. از دیگر رسومات شب چله می‌توانیم به روشن کردن آتش یا شمع و داستان گویی مثل حافظ و شاهنامه خواندن اشاره کنیم.

شب یلدا سنت قدیمی ایرانیان امسال شرایط متفاوتی را نسبت به به سال‌های گذشته تجربه می کند که تحت تاثیر ویروس منحوس کرونا می تواند در شیوع این بیماری تعیین کننده باشد این شب، می تواند تاریکی خود را به روزهای آینده تسری یا صبح روشنی را نوید دهد، چون رعایت فاصله اجتماعی مردم سرنوشت ساز است.

یلدای متفاوت به دلیل کرونا

ورود ویروس منحوس کرونا به کشور از ۱۰ ماه گذشته بسیاری از ارتباطات اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی را دگرگون و سبک زندگی جدیدی را تحمیل کرده و بر این اساس افرادی که ملاحظات جدید کرونایی را رعایت نمی کنند، داغ عزیران خود را به چشم می بینند؛ شب یلدا نیز از جمله ایامی است که اگر توصیه ها رعایت نشود مصیبت و روزهای سیاهی را برای آینده رقم می زند.

گرچه شب های یلدا لحظات خاطره، شادی، همنشینی و گفت و شنودهای نشاط انگیز را رقم می زند، اما باید امسال این سنت قدیمی برای شب زنده داری و شب نشینی با نزدیکان و بزرگان خانواده را به خاطر آنها و به خاطر سلامت خودمان تعطیل کنیم تا خدای نکرده حسرت دیدار پدرها و مادرها و مادربزرگ ها و پدربزرگ ها برای سال های آینده در دلمان نماند و خاطرات آنها در قاب عکس مان ماندگار و یادگار نشود.

شب یلدا و خرید

بر اساس آمار وزارت بهداشت و درمان، بیش از ۵۵ درصد ابتلا به بیماری کرونا براثر دورهمی های خانوادگی اتفاق می افتد و آن طور که تجربه ماه های گذشته از تجمعات مختلف نشان می دهد، اگر هوای میهمانی خانوادگی شب یلدا به سرمان بزند، آثار تلخ آن برای همیشه در کاممان خواهد ماند و دستمان در شیوع کرونا در سلامت هموطنانمان و خدای نکرده، مرگ نزدیکان مان، آلوده خواهد شد، پس امسال در خانه بمانیم و محفل خودمانی خانواده را گرم نگه داریم.

همان طور که امسال در ایام سیزده بدر و روزهای عید مردم پروتکل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی را رعایت کردند و نتایج مثبت مقابله با کرونا را با کاهش مبتلایان و فوتی ها مشاهده کردیم؛ یا برعکس ایامی که مسافرت را به سلامتی هموطنان مان ترجیح دادیم؛ شیب صعودی افزایش شیوع کرونا زحمات اوایل سال مردم و مسوولان را بر باد داد، بر این اساس باید این بار از یک سوراخ 2 بار گزیده نشویم.

آجیل یلدا

اگر مردم در شب یلدا غفلت کنند و دورهمی های خانوادگی را برقرار کنند عامل جهش دوباره شیوع کرونا خواهد بود بر این اساس دوباره خانواده های زیادی بر اثر ابتلا به کووید 19 را داغدار می کند چون کرونا بیماری زنجیره ای است که در تجمع ها و دورهمی ها شیوع بسیار بالایی دارد به این ترتیب اگر نتوانیم این زنجیره را با رعایت پروتکل های بهداشتی با فاصله اجتماعی و رعایت پروتکل ها قطع کنیم باید همچنان فشار روانی و ترس از ابتلا را ماه های آینده نیز در دل داشته باشیم.

پیامک‌های تبریک شب یلدا

ارسال متن تبریک شب یلدا به وسیله پیامک، عکس نوشته، اس ام اس، عکس، شعر، دلنوشته، مسیج، استوری، متن کوتاه و پیام در سی آذر مرسوم است.

شب یلدا طولانی‌ترین شب سال و آغازگر زمستان است که از قدیم شب نشینی و رفت و آمد در آن مرسوم بود، امسال به دلیل شیوع کرونا مراسم‌ها محدود است و با پیام تبریک می‌توان شب یلدا را به آشنایان و عزیزان تبریک گفت.

آری خورشید ثابت کرد:

حتی طولانی‌ترین شب نیز با اولین تیغ درخشان نور به پایان می‌رسد، حتی اگر به بلندای یلدا باشد

بیدار و امیدوار باش

خورشیدی در راه است…

یلدا مبارک

یلدا

محفل آریایی‌تان طلایی، دل‌هایتان دریایی

شادی‌هایتان یلدایی، مبارک باد این شب اهورایی

تبریک یلدا

یلدا، مجالی است برای تکرار هر آنچه روزگاری، سرمشق خوبی‌هایمان بوده‌اند و امروز بر روی طاقچه عادت‌هایمان غبار می‌گیرند و فراموش می‌شوند. مجالی است برای دیدن عزیزانی که تصویر و صدایشان در پس مشغله‌های زندگی رنگ باخته‌اند. مجالی است برای نشستن لبخند بر لب‌های کودکان، در آغوش پر مهر بزرگترها. یلدا مجالی است؛ مجالی برای من، مجالی برای تو، تا همگی، لحظه‌های شیرین با هم بودن را تجربه کنیم.

یلدا بر شما مبارک

تبریک یلدا

تو خوبی!

تو بهترینی!

تو تکی!

اینم از هندونه شب یلدات. بذارشون تو یخچال خنک شه! یلدا مبارک!

شب یلدا

میان همهمه برگ‌های خشک پاییز فقط تو ماندی که هنوز از بهار لبریزی

روزهای آخر پاییزت پر از خش خش آرزوهای قشنگ!

یلدا مبارک

تبریک یلدا

اینجا رادیو "دل" است، صدای مرا از عمق "قلبم" می‌شنوید.

این یک پیامک نیست، یک "احساس" پاک است که می‌گوید:

فراموشی در مرام ما نیست.

بلندی یلدا فقط یک دقیقه است، اما ارادت ما به شما بی انتهاست…

یلدا مبارک

شاعت یلدایی

یادمان باشد با آمدن زمستان، اجاق خاطره‌ها را روشن بگذاریم

تا دچار سردی فاصله‌ها نشویم...

یلدا مبارک

شب یلدا مبارک

امشب را به نور قرن‌ها قدمت جاری نگه داریم

شب یلدا، این شب زایش مهر و میترا، شب زایش نور و روشنایی

بر شما ایرانیان مبارک

شب یلدا

چه سخاوتمند است پاییز

که شکوه بلندترین شب‌اش را

عاشقانه پیشکش تولد زمستان کرد

زمستانتان سفید و سلامت...

یلدا مبارک

یلدای سنتی

دیدن هر بامداد اتفاق ساده ای نیست، خوشایند است و تکرار ناپذیر

گنجشک‌ها بیخود شلوغش نمی‌کنند، معجزه را می‌بینند

دوستان چهار فصلم، آخرین شب پاییز بر وفق دلتان باد… یلدایتان شاد باد

یلدا مبارک

شعرها و جملات زیبای یلدایی

یاد آن شب‌ها و یلداها بخیر

برف بازی و سرماها بخیر

کرسی و مادربزرگ و قصه‌ها

آن تخیل‌ها و رویاها بخیر

دست‌های بی حس و سرمازده

کرسی و مطبوع و گرماها بخیر

آن تنقل‌ها، لواشک‌های ترش

نان شیرین و کدو حلوا بخیر

مردم دریا دل آن روزگار

پاک بازی و سوداها بخیر

جایشان خالیست اکنون پیش ما

یاد آن بگذشتگان ما بخیر...

یلدا مبارک

یلدا

ببین چگونه قناری ز شوق می‌لرزد

نترس از شب یلدا بهار آمدنی است

در این شب یلدا برای آمدن بهار دل‌ها دعا کنیم…

اللهم عجل لولیک الفرج

شب یلدا یلدا

یه پاییزه دیگه‌ام از رفاقتمون گذشت

یلدات مبارک رفیق!

تبریک شب یلدا

یلدا بهانه‌ای است، بهانه‌ای، تا ما از فرمان کانال‌های پر پیچ و خم سیم‌های ارتباطات بگذریم و لحظه‌های قشنگ با هم بودن را به هیجان سریال‌های زندگی شیشه‌ای، بدل نکنیم.

یلدا مبارک

یلدا مبارک

شب یلداست؛ شبی که در آن انار محبت دانه می‌شود و سرخی عشق و عاطفه نثار کاسه‌های لبریز از شوق ما؛

شبی که داغی نگاه‌های زیبای بزرگترها در چشمان کودکان اوج می‌گیرد و بالا می‌رود. یلدا بر شما مبارک

شب یلدا بر شما مبارک

فریاد کشیده هر دو جیبم جان سوز

با دیدن نرخ هندوانه دیروز

یلدا تو کمی دیرتر امسال بیا

یارانه برای تو ندادند هنوز

یلدا مبارک

شب یلدای زیبا

روی شما مثل هندونه، خنده هاتون مثل قاچ هندونه، روزگارتون مثل پوست هندونه، جیبتونم پر تخم هندونه

یلداتون مبارک

انار یلدا

ازین شربت یکی پیمونه بردار / اناری آتشین دردونه بردار

درین یلدا تو شیرین کن لبانت / بیا قاچی ازین هندونه بردار

یلدای همتون مبارک

هندوانه شب یلدا

مهم نیست هندونه شب یلدات شیرین نباشه

یا انارات ترش از آب دربیاد

یا کدو تنبلی که بار میذاری بی‌مزه بشه

یا چند تا از گردوهایی که می شکونی پوک باشه

مهم اینه که کسی داری که یلدا رو بهت تبریک بگه

یلدا مبارک

شب یلدا رکنا

تنها چند دقیقه ناقابل می‌تواند از یک شب عادی، شب یلدا بسازد؛

ولی با هم بودن است که آن را نیک نام کرده و در تاریخ ماندگار شده است.

یلدا مبارک

عکس یلدا

آخر پاییز شد، همه دم می‌زنند از شمردن جوجه‌ها!!

بشمار، تعداد دل‌هایی را که به دست آوردی

بشمار، تعداد لبخندهایی که بر لب دوستانت نشاندی

بشمار، تعداد اشک‌هایی که از سر شوق و غم ریختی

فصل زردی بود، تو چقدر سبز بودی؟

جوجه‌ها را بعداً با هم می‌شماریم...

یلدا بر شما مبارک

انار در شب یلدا

شب یلدای من آغاز شد

نه سرخی انار نه لبخند پسته نه شیرینی هندوانه

بی تو یلدا زجر آورترین شب دنیاست

بی من یلدایت مبارک

شب یلدایتان مبارک

بوی یلدا را می‌شنوی؟

انتهای خیابان آذر

باز هم قرار عاشقانه پاییز و زمستان

قراری طولانی به بلندای یک شب

شب عشق بازی برگ و برف

پاییز چمدان به دست ایستاده!

عزم رفتن دارد

آسمان بغض کرده و می‌بارد

خدا هم می‌داند عروس فصل‌ها چقدر دوست داشتنی است

کاسه‌ای آب می‌ریزیم پشت پای پاییز

و…

تمام می‌شود

پاییز، ای آبستن روزهای عاشقی

رفتنت به خیر…

سفرت بی خطر

یلدا بر شما مبارک

انار یلدا رکنا

امشب آخرین دقیقه آذرماه را ورق می‌زنیم و شمع‌های روشن زرد پاییز را فوت می‌کنیم. شب آغاز زمستان است، چراغ خانه‌ها هنوز بیدارند و خانه‌نشینان گرد آتش گرم دوستی، نشسته‌اند و خاطرات دیروز را پلک می‌زنند. آن طرف هندوانه‌ای که ضربات چاقو خون سرخش را جاری کرده و این طرف مادر بزرگ که تسبیح فیروزه‌ای رنگش را بارها مرور می‌کند. همه گرد هم آمده‌اند تا از روزهای خوب خدا سخن بگویند و به بهانه یلدا این طولانی‌ترین شب سال، فارغ از پیچ و خم‌های زندگی همدیگر را به شنیدن خاطرات خوب خویش میهمان کنند.

یلدا بر شما مبارک

تبریک یلدا خارجی

بهترین شعر شب یلدا کوتاه

لبی سرد و دلی افسرده داریم

به سر افکار تیپا خورده داریم

رسد پایان پاییز و از آغاز

هزاران جوجه ی نشمرده داریم

شب چله

شب یلدا شب عشق و محبت

شب یلدا شب مهر و عطوفت

شب یلدا کنار هم نشستن

شب یلدا گره بر عشق بستن

یلدا سنتی

شب یلدا همیشه جاودانی است

زمستان را بهار زندگانی است

شب یلدا شب فر و کیان است

نشان از سنت ایرانیان است

یلدا و تبریک

شب یلدا و وصف بی مثالش

خداوندا مخواه ، هرگز زوالش

شب یلدا فراتر از همه شب

نبینم هیچ کس افتاده در تب

تبریک ویژه یلدا

شب یلدا کنار یار بودم

به او دلبسته و بیمار بودم

شپش ها گرفتم از سر شب

من نادان مگر بیکار بودم؟

یلدایتان مبارک

شب جمشید و جامش

شب بوسه به خاکش

شب حافظ و سعدی

شب پارسی و مادی

شب آخر آذر

شب پاک و منور

شب آرش و آتش

شب مهر و سیاوش

شب پاک اهوراست

شب مژده و یلداست

منبع: رکنا

24

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها