تلاش در اقلیم کویری یزد برای خودکفایی در تولید گندم

در سال‌های اخیر سیاست‌های حمایتی دولت در زمینه کشت گندم که پرمصرف‌ترین گیاهان زراعی بوده و قوت غالب مردم از آن تامین می شود، باعث شده تا میزان تولید آن به مرز خودکفایی و بی نیازی به واردات نزدیک شود.

کشاورزان و به طور ویژه گندم‌کاران در تامین امنیت غذایی نقش محوری دارند و اگر مورد حمایت‌ قرار نگیرند، رغبت آنان به این فعالیت اقتصادی پر مشقت که استقلال غذایی کشور را تضمین می کند، کاهش می یابد.

نیاز سالانه استان یزد به گندم ۱۷۰ هزارتن است

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان یزد گفت: در استان یزد سالانه بین ۱۶۰ تا ۱۷۰ هزارتن گندم مصرف می شود و این در حالی است که میزان تولید این محصول کمتر از نیاز یک ماه استان است و مابقی آن باید از سایر استان‌ها تامین شود.

محمدعلی حاتمی‌زاده خاطر نشان کرد: استفاده از بقایای گیاهی گندم (کاه و کلش) در جیره غذایی دام باعث شده، حداقل برای تأمین این ماده با ارزش غذایی برای خوراک دام ، نیاز به واردات در استان وجود نداشته باشد.

وی یاد آورشد: بخش عمده کشاورزی استان یزد در باغداری تمرکز یافته و این انتظار از کشاورزان استان وجود دارد که بخشی از زمین های زراعی خود را به کشت گندم اختصاص دهند تا میزان وابستگی برای تامین این محصول استراتژیک از خارج استان کاهش یابد.

حاتمی زاده اظهارکرد: خاموشی اجباری ۲ وسه ماهه چاه های کشاورزی باعث شده تا کشاورزان به کاهش سطح زیرکشت گندم روی آورده و به کاشت سایر محصولات اقدام کنند.

وی تصریح کرد: بعضی دیدگاه‌های موجود در استان نیز با طرح مباحثی مانند پرآبخواه بودن محصول گندم کشت آن را در اقلیم یزد مقرون به صرفه نمی دانند و این در حالی است که با استفاده از ارقام سازگار با اقلیم استان و همچنین استفاده از روش‌های نوین آبیاری، می توان این مسئله را تا حد زیادی مدیریت کرد.

وی ادامه داد: این تفکر باعث شده تا سطح زیرکشت این محصول استراتژیک به شدت کاهش یابد و باغداری جایگزین آن شود که از نظر میزان مصرف آب تفاوت چندانی با کشت گندم ندارد.

حاتمی زاده تصریح کرد: با توجه به ظرفیت های موجود در برخی از شهرستان های استان و استفاده بهینه از امکانات و توان گندمکاران، می توان با افزایش بهره وری از منابع آب و مصرف صحیح و بهنیه نهاده‌ها، زمینه افزایش کمی و کیفی تولید گندم را در استان فراهم کرد.

یکی از کشاورزان نمونه کشوری و استانی شهرستان ابرکوه گفت: با وجود اینکه تولید محصولات باغی درآمد و سود خوبی برای کشاورزان دارد ، اما برای خودکفایی کشور و همچنین در شرایط تحریم ، بایستی اهتمام بیشتری به کاشت گندم که غذای بیشتر مردم است، صورت گیرد تا نیاز به واردات در این زمینه نداشته باشیم.

خلیل روشن ابرقویی خاطرنشان کرد: برای تحقق این امر و خودکفایی به این محصول راهبردی که مورد عنایت مقام معظم رهبری و دولت تدبیر و امید است، مسوولان کشاورزی باید حمایت های ویژه از کشاورزان را برای توسعه کشت گندم در دستور کار قرار دهند.

این کشاورز نمونه استان یزد ۶۰ هکتار زمین کشاورزی را به کاشت محصول باغی و زراعی شامل گندم ، جو ، ذرت علوفه ای و دانه ای ، زردآلو ، هلو ، انار و انجیر اختصاص داده که از این میزان ۲۵ هکتار آن به کشت گندم اختصاص دارد و امسال با استفاده از روش های نوین علمی با تولید ۴.۸ تن محصول در هکتار در مجموع ۱۰۰ تن گندم تولید و به مراکز خرید تعاونی روستایی شهرستان تحویل داده است .

یکی دیگر از کشاورزان شهرستان ابرکوه نیز گفت: در سال‌های اخیر برای این که اراضی خود را با آبیاری نوین زیرکشت گندم ببریم، تلاش زیادی کردم اما به دلیل پراکندگی اراضی و استفاده از چاه کشاورزی مشترک که مربوط به بیش از ۴۰۰ کشاورز است، امکان انجام کشت گندم تاکنون فراهم نشده است.

حبیب نجارزاده ادامه داد: مالکیت چاه های کشاورزی ابرکوه معمولا مربوط به چند صد نفر کشاورز است که این مسئله هزینه اجرای سیستم های نوین آبیاری را برای کشاورزان خرده پا افزایش می دهد و دولت بایستی با کمک های خود زمینه تجهیز مزارع به آبیاری نوین (تیپ) را فراهم کند.

وی ادامه داد: قطعا دولت اگر زمینه ای برای تجهیز اراضی زراعی به سیستم آبیاری نوین را فراهم سازد، سطح زیرکشت محصولات زراعی به ویژه گندم دراین شهرستان افزایش چشمگیری خواهد یافت.

تولید سالانه ۳۶ هزار تن گندم دراستان یزد

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد نیز گفت: هم اکنون کشاورزان استان در حال کاشت پاییزه گندم در ۹ هزار و ۲۰۰ هکتار از زمین های زراعی استان هستند که برای این کشت پنج هزار و ۶۲۰ تن کودشیمیایی و ۴۶۱ تن بذرگواهی شده از ارقام سیستان ، برزگر ، طلایی و نارین تامین و بین آنان توزیع شده است.

سیدجمال سجادی پور با تاکید بر اینکه ۹۷ درصد مزارع گندم استان به صورت مکانیزه کشت می‌شود، خاطرنشان کرد: شهرستان خاتم با بیش از پنج هزار هکتار و ابرکوه با ۲ هزار و ۸۸۰ هکتار بیشترین سطح زیرکشت گندم استان را دارند.

به گفته وی ، امسال از ۹ هزار و ۲۰۰ هکتار اراضی زراعی استان ۳۶ هزار تن محصول گندم برداشت شد که این میزان تولید نسبت به سال ۱۳۹۸، ۱۰ درصد کاهش داشته که کم آبی، تداوم خشکسالی و تغییر الگوی کشت علت کاهش تولید این محصول بوده است.

سجادی‏‏ ‌پور بابیان اینکه در برخی مناطق استان از جمله ابرکوه تولید گندم از چهار هزار و ۲۰۰ کیلو گرم به پنج تن در هر هکتار رسیده، علت افزایش تولید را استفاده از بذر اصلاح شده سیستان که با شرایط اقلیمی منطقه سازگاری دارد، عنوان کرد.

وی همچنین تصریح کرد: در چارچوب بهره وری بیشتر از منابع آبی در بخش کشاورزی استان تاکنون ۳۱ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی به سامانه های آبیاری نوین تجهیز شده است.

کمک بلاعوض هزار و ۱۶۰ میلیارد ریالی دولت به کشاورزان یزد

این مسوول بابیان اینکه در این سامانه ها، راندمان آبیاری از ۳۵ درصد تا ۸۵ درصد افزایش می یابد، خاطر نشان کرد: طی هفت سال گذشته ۱۶ هزارو ۸۰۹ هکتار از مزارع و باغ های ۱۰ شهرستان به سامانه های آبیاری کم فشار ، قطره ای ، زیرسطحی ، تیپ و تشتکی تجهیز شده و در مجموع در دولت های یازدهم و دوازهم برای اجرای این طرحها، هزار و ۱۶۰ میلیارد ریال کمک بلاعوض به کشاورزان پرداخت شده است.

مدیر سازمان تعاون روستایی استان یزد گفت: امسال پنج هزار و ۴۶۴ تن محصول گندم مازاد بر مصرف کشاورزان استان به ارزش حدود ۱۴۰ میلیارد ریال خریداری شد که این مقدار نسبت به سال ۱۳۹۸، ۵۲ درصد افزایش داشت.

یدالله جوادپور، علت افزایش خرید محصول گندم با وجود مشکلات اقتصادی را، حمایت‌ دولت در تامین و پرداخت به موقع هزینه های خرید تضمینی و تجهیز مراکز خرید ذکر کرد.

وی بابیان اینکه خرید گندم توسط ۹ مرکز شرکت های تعاونی روستایی و ۲ مرکز بخش خصوصی انجام شده، اظهار کرد: ۸۷ درصد خرید از سوی شبکه تعاونی های روستایی، ۱۱ درصد با همکاری بخش خصوصی و بقیه از سوی اداره کل غله استان انجام شده است.

جوادپور با بیان اینکه شهرستان خاتم رتبه نخست خرید گندم سال جاری را کسب کرده، ادامه داد: در این شهرستان با سهم ۵۹ درصدی ( ۲ هزار و ۸۲۴ تن) ، ابرکوه ۳۹ درصد( هزار و ۸۹۶ تن ) و در بهاباد نیز با ۵۵ تن، بیشترین گندم مازاد کشاورزان خریداری شده است.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ابرکوه نیز گفت: با استفاده از بذر اصلاح شده‌ی ارقام سیستان، تولید گندم در مزارع این شهرستان به ۶ تن و در بعضی مزارع به ۱۰تن در هر هکتار نیز رسیده است .

مهدی غیب الهی با بیان اینکه متوسط عملکرد تولید گندم در هکتار بین چهار هزار تا چهارهزار و ۲۰۰ کیلوگرم بوده، اظهار کرد: توجه کشاورزان به آموزش های ترویجی، رعایت موارد علمی در مراحل کاشت، داشت و برداشت، آب و کوددهی به موقع، مبارزه با علف های هرز و استفاده از دانش فنی روز و شرایط مطلوب آب و هوایی سال زراعی جاری از عوامل افزایش تولید گندم در این شهرستان بوده است.

وی با اشاره به کشت مکانیزه گندم پاییزه در ۲ هزار و ۸۸۰ هکتار از اراضی شهرستان ،گفت: به دلیل تداوم پدیده خشکسالی و کاهش سطح آب سفره های زیرزمینی کاشت این محصول راهبردی نسبت به پارسال ۱۲.۵ درصد کاهش دارد.

غیب الهی کشت گندم در مزارع شهرستان ابرکوه را صد درصد مکانیزه اعلام و یادآور شد: ۱۴۵ تن کود شیمیایی و ۹۵ تن بذر گندم گواهی ‌شده از نوع سیستان، نارین ، برزگر و طلایی بین کشاورزان شهرستان توزیع شده است.

ثبت رکورد تولید ۱۰ تن گندم در هکتار در اقلیم کویری یزد

مسوول تولیدات گیاهی مدیریت جهاد کشاورزی ابرکوه گفت: با وجود شرایط کم آبی و مشکلات خشکسالی، یکی از کشاورزان نمونه این شهرستان موفق به ثبت رکورد تولید ۱۰ تن گندم در هر هکتار شد.

حسن زارع افزود: غلامرضا اکرمی از کشاورزان این شهرستان با استفاده از بذر گواهی شده سیستان و رعایت دیگر عوامل کاشت، داشت و برداشت موفق شد، ۲.۵ برابر استاندارد در هر هکتار از مزارع خود گندم برداشت کند.

وی ادامه داد: این کشاورز با رعایت اصول فنی و به کارگیری یافته های جدید تحقیقاتی به خصوص آبیاری و کوددهی به موقع ، استفاده از بذرگواهی شده سازگار با شرایط اقلیمی استان و استفاده مناسب از کودهای شیمیایی با توصیه های کارشناسان، موفق به تولید این مقدار محصول گندم در هر هکتار شده است .

از مجموع اراضی قابل کشت استان یزد به دلیل تداوم خشکسالی و تغییر الگوی کاشت و کشت گیاهان کم آبخواه هم اکنون ۱۱۳ هزار و ۷۶۰ هکتار آن زیرکشت قرار دارد.

از۱۱۳ هزار و ۷۶۰ هکتار اراضی کشاورزی یزد ، ۳۲ هزار و ۶۶۹ هکتار ( ۲۹ درصد) به کشت محصولات زراعی و بقیه به باغی اختصاص دارد که حدود ۷۰ هزار کشاورز، دامدار و بهره بردار در تولید محصولات کشاورزی ، باغی ، گلخانه ای و دامی استان فعال هستند.

مرکز شهرستان ۵۵ هزار نفری ابرکوه در ۱۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.

منبع: ایرنا

68