مرور خاطرات با عروسک بومی"لال" گتوند

این عروسک سنتی و اختصاصی گتوند سال گذشته به عنوان یکی از عروسک‌های برتر جشنواره اسباب بازی کشور برگزیده شد.

لال بازی از بازی‌های کودکان شهرستان گتوند با این عروسک است که برخی از آیین‌ها و سنت‌های این منطقه در این بازی نهفته است و هنوز این آیین‌ها در برخی مناطق پابرجا مانده و اجرا می‌شوند.

یکی از سازندگان عروسک لال گتوند با بیان اینکه این عروسک(اروسک) از چوب، سنگ، شیشه و پارچه‌های رنگی ساخته می‌شود، گفت: برای مراسم رَخت بُران (از آئین‌های قدیمی ازدواج)، زنان جمع می‌شدند تا لباس عروس و داماد را در اصلاح قیچی کنند و بچه‌ها نیز اضافه‌های پارچه‌ها را برای لال بازی نگهداری می‌کردند.

محبوبه فتاحی ادامه داد: نلبکی (زیر استکان) شکسته یکی از ابزار مورد استفاده برای صورت عروسک دختر بود که به دلیل ظرافت زنانه و زیبایی بیشتر انتخاب می‌شد؛ همین صورت شیشه‌ای منحصربه فرد این عروسک را از دیگر نمونه‌های لال بیگ مجزا می‌کند و برای صورت عروسک مرد نیز به سلیقه بچه‌ها از سنگ و یا چوب با هدف نشان دادن محکم و قوی بودن مردان استفاده می‌شد.

وی گفت: چهره این عروسک خاص خالی از اجزای صورت است به این دلیل که گذشتگان و سازندگان اعتقاد داشتند صورتگر اصلی خداست لذا به خود اجازه این کار را نمی‌دادند ضمن اینکه شاید دلیل دیگری نیز برای آن وجود دارد.

فتاحی افزود: این عروسک برای نخستین بار زمستان ٩٨ در جشنواره ملی اسباب بازی ارائه شد که لوح تقدیر گرفت و علاوه بر آن در نمایشگاه صنایع دستی تهران و نمایشگاه لعبت اهواز ارائه شد.

احیای عروسک لال با هدف حفظ پوشش، آداب و فرهنگ بومی گتوند

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان گتوند نیز درخصوص این عروسک بومی و قدیمی گفت: عروسک بومی و قدیمی فراموش شده "لال" گتوند به همت سازندگان آن و اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این شهرستان احیا می‌شود.

یعقوب نگهداری با بیان اینکه تاریخچه و قدمت عروسک لال گتوند به بیش از یکصد سال قبل برمی‌گردد، افزود: طبق برنامه ریزی صورت گرفته قرار است این عروسک به عنوان میراث معنوی شهرستان گتوند حفظ، احیا و به صورت انبوه تولید شود.

وی از دیگر شهروندان برای احیا و زنده نگه داشتن میراث معنوی در قالب فرهنگ عمومی و آداب و رسوم و سنن شهرستان گتوند دعوت کرد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان گتوند با قدردانی از محبوبه فتاحی یکی از سازندگان و معرفی کنندگان عروسک بومی لال گفت: پروین سلطانی از دیگر سازندگان این نوع عروسک و عروسک‌های سنتی شهرستان گتوند است که در نمایشگاه‌های استانی شرکت کرده و در زمینه معرفی و فروش این عروسک فعالیت می‌کند.

رتبه دوم عروسک لال گتوند در جشنواره ملی اسباب بازی

سال گذشته در آیین اعلام برگزیدگان و اهدای جوایز پنجمین جشنواره ملی اسباب بازی که با حضور نامزدها و مسئولان جشنواره در مرکز آفرینش‌های هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهران برگزار شد، عروسک بومی با نام "لال" شهرستان گتوند به عنوان رتبه دوم این جشنواره ملی معرفی شد.

پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی با شعار "تمرین زندگی" هفتم دی ماه سال گذشته با حضور معاون اقتصادی رئیس جمهوری، وزیر آموزش و پرورش و مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.

پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی با حضور ۱۶۰ تولیدکننده با حدود ۲ هزار اسباب بازی ایرانی، همچنین از طراحان عروسکی ۶۰ هنرمند با ۶۰۰ عروسک، ۲۷ شرکت و نهاد مردمی در بخش ترویج بازی از میان ۹۰۰ اثر رسیده برگزار شد.

عروسک (اروسک) لال گتوند در موزه کانون پرورش فکری کرودکان و نوجوانان، موزه عروسک ملل تهران و موزه عروسک بیرجند(خانه فروتنی) برای بازدید عموم در معرض نمایش قرار گرفته است.

شهرستان گتوند با ۷۴ هزار نفر جمعیت یکی از شهرستان‌های استان خوزستان است.