صدای مرگ ماهی‌ها در مهاباد

هفته جاری برای دوستداران محیط زیست در مهاباد، شروع خوبی نداشت و در کنار نگرانی‌ها از شیوع بیماری کرونا و همه‌گیر شدن این بیماری در جامعه، خبری در فضای مجازی سرو صدای زیادی داشت و آن هم تلف شدن بیش از ۵۰ هزار قطعه ماهی در رودخانه "گرشیلان" مهاباد بود.

روستای ۳۳ خانواری "گرشیلان" در ۸۰ کیلومتری غرب مهاباد و در مسیر جاده مهاباد- سردشت واقع شده و رودخانه‌ی این روستا از سرشاخه‌ها رودخانه سیمینه است که پس از طی کردن مسیری در مناطق کوهستانی مهاباد به سمت شهرستان بوکان جاری می‌شود.

این رودخانه که یک رودخانه دایمی است، آب آن در این فصل از سال به حداقل کاهش پیدا می‌کند و به عنوان آبراهی کوچک در طول مسیر جریان دارد و بستر رودخانه جاهایی که ارتفاع کمتری دارد آب بیشتر جمع شده و در اصلاح محلی "گوم" درست کرده که پناهگاهی برای ماهی‌ها و سایر آبزیان است.

ماجرا از این قرار بود که فردی یا افرادی سوجو برای صید ماهی‌ها در فصل شکار و صید ممنوع به رودخانه کنار روستای "گرشیلان" مهاباد رفته بودند و برای صید سریع ماهی‌ها، با ریختن نوعی سم داخل آب رودخانه مرگ دسته جمعی ماهی را را رقم زده بودند و پس از جمع‌آوری ماهی‌های بزرگ، محل را ترک کرده بودند.

یکی از اهالی روستای"گرشیلان" پس از مدتی به طور اتفاقی از کنار رودخانه عبور کرده بود و با تهیه فیلم کوتاه از مرگ دسته‌جمعی ماهی‌ها در این رودخانه، خواستار پیگیری موضوع توسط دستگاه‌های زیربط شده بود.

مرگ هزاران قطعه ماهی فاجعه زیست محیطی است

مدیرعامل انجمن سبراندیشان جوان مهاباد گفت: پس از انتشار فیلم و تصاویری از مرگ هزاران قطعه ماهی در داخل رودخانه کوچک که فرصت اندکی برای زنده‌ماندن ماهی‌ها مهیا کرده بود این رویداد یک فاجعه زیست محیطی محسوب می‌شود.

کیوان جمشیدی افزود: اعضای انجمن‌های زیست محیطی شهرستان مهاباد با صدور چند پیام، همگی خواستار پیگیری سریع موضوع توسط اداره حفاظت محیط زیست و سایر ارگان‌های مربوطه شدند.

وی اضافه کرد: در این پیام‌ها انجمن‌های زیست محیطی خواستار شناسایی و پیگری قانونی عاملان این فاجعه و نامهربانی با محیط زیست شدند تا از تکرار مجدد آن در دیگر مناطق و زیستگاهای آبزیان جلوگیری شود.

استفاده از جریان الکتریسته و ریختن سموم شیمیایی درون آب روش بسیار ناجوانمردانه برای صید ماهی بوده و این روش‌ها علاوه بر مرگ ماهی‌های بزرگ و کوچک به زیستگاه سایر آبزیان نیز آسیب وارد می‌کند

مدیرعامل انجمن سبراندیشان جوان مهاباد گفت: استفاده از جریان الکتریسته و ریختن سموم شیمیایی درون آب روش بسیار ناجوانمردانه برای صید ماهی بوده و این روش‌ها علاوه بر مرگ ماهی‌های بزرگ و کوچک به زیستگاه سایر آبزیان نیز آسیب وارد می‌کند.

وی اظهار داشت: حذف ماهی‌ها در مسیری از رودخانه با استفاده از سموم شیمیایی، باعث می‌شود که چرخه زندگی و حیات در این محل متوقف شود و حتی سایر جانداران نیز از ورود یه این منطقه خودداری کنند.

جمشیدی گفت: رودخانه‌ها به خاطر اینکه در طول مسیر جریان دارند، نقش مهمی در تداوم حیات و زندگی جانواران ایفا می‌کنند و بسیاری از پرندگان آبزی و کنار آبزی در این فصل در حاشیه رودخانه تغذیه و استراحت می‌کنند.

وی افزود: پرندگان کنارآبزی نیز به صورت غریزی دوست دارند که ماهی را به صورت زنده در داخل آب صید کنند و از ماهی تلف شده با برق و سموم شیمیایی به عنوان غذا استفاده نمی‌کنند و همین امر باعث می‌شود که لاشه ماهی‌ها برای مدت زمان زیادی داخل آب شناور باشد و باعث آلودگی بیشتر رودخانه باشد ...

وی اضافه کرد: اعضای این انجمن و دیگر دوستداران محیط زیست مهاباد برای پاکسازی مسیر رودخانه "گرشیلان" از لاشه‌ماهی‌های تلف شده اعلام آمادگی کردند.

تلف ‌شدن ۵۰ هزار قطعه ماهی رودخانه‌ای

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: به دنبال انتشار فیلمی در فضای مجازی مبنی بر تلف شدن هزاران ماهی در رودخانه روستای "گرشیلان" مهاباد، پیگیری این موضوع در دستور کار یگان حفاظت این اداره قرار گرفت.

فاروق سخنور افزود: با بررسی موضع مشخص شد فرد یا افرادی سودجو به منظور صید ماهی از این رودخانه اقدام به ریختن مواد سمی (مرگ ماهی) به داخل آبگیرهای تشکیل شده در این رودخانه کرده‌ و باعث تلف شدن بیش از ۵۰ هزار قطعه ماهی از گونه‌های زردماهی، کپور و سایر گونه‌های بومی شدند.

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه آسیبی به بافت بیرونی ماهی‌ها وارد نشده بود و آبشش ماهی‌های تلف شدن نیز سالم بود احتمال استفاده از سموم شیمیایی برای صید ماهی بیشتر از سایر گزینه مانند استفاده از جریان الکتریسته و انفجار است.

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: استفاده از مواد شیمیایی برای صید ماهی اقدامی غیرمعمول و غیرقانونی بوده که باعث تلف شدن دسته جمعی ماهی‌های کوچک و بزرگ شده و خسارات بسیار زیادی به محیط زیست و اکوسیستم منطقه وارد می‌کند.

سخنور افزود: با همکاری جوامع محلی سه متهم این حادثه که ساکن یکی از شهرستان‌های هم‌جوار بودند، شناسایی و با تشکیل پرونده به مراجع قضایی معرفی شدند.

وی اضافه کرد: این متخلفان با استفاده از سه دستگاه موتورسیکلت خود را به رودخانه رسانده بودند و پس از آلوده‌کردن رودخانه با سموم شیمیایی و کشتار ماهی‌ها، ماهی‌های بزرگ را به منظور استفاده شخصی یا فروش جمع‌آوری کرده و محل را ترک کرده بودند.

سموم در بافت ماهی باقی می‌ماند

رییس شبکه دامپزشکی مهاباد گفت: ماهی‌هایی که با استفاده از سموم شیمیایی صید می‌شوند هیچ تفاوتی با ماهی‌هایی که با تور صید می‌شوند ندارند و اما سموم در بافت بدن این ماهی‌ها باقی می‌ماند.

عباس آغاز افزود: این سموم چون وارد بافت بدن ماهی شده با شستن یا پختن از بدن ماهی خارج نمی‌شود و در صورت مصرف آن باعث ایجاد مسمومیت می‌شود و می‌تواند برای فرد بسیار خطرناک هم باشد.

وی اضافه کرد: این سموم با مصرف ماهی آلوده وارد بدن فرد مصرف کننده شده و سپس به تدریج به عضوهایی مانند کبد و کلیه‌ها را که کار تصفیه خون را بر عهده دارند، آسیب‌های جدی وارد می‌کند.

پس از ریخته شدن سموم داخل آب به سبب اینکه ماهی‌ها برای تنفس خود از آبشش استفاده می‌کنند، به سرعت سم وارد بدن ماهی شده و سیستم عصبی وی را مختل می‌کند.

رییس شبکه دامپزشکی مهاباد در خصوص عملکرد سموم در ماهی‌ها نیز گفت: پس از ریخته شدن سموم داخل آب به سبب اینکه ماهی‌ها برای تنفس خود از آبشش استفاده می‌کنند، به سرعت سم وارد بدن ماهی شده و سیستم عصبی وی را مختل می‌کند.

وی اظهار داشت: اختلال در سیستم عصبی باعث می‌شود که ماهی ها قدرت شناکردن را از دست دهند و بر روی آب شناور شده و پس از مدتی جان خود را از دست می‌دهند.

پاکسازی مسیر رودخانه باهمکاری اهالی روستا

بخشدار بخش خلیفان مهاباد گفت: طی فراخوانی از سوی دهیای روستا "گردشیلان" با همکاری اهالی روستا ماهی‌های تلف شده از بستر رودخانه جمع‌آوری و پس از انتقال در محل پسماند روستا دفن شدند.

در این فصل اهال روستا مشغول کار کشاورزی و دامداری هستند اما به احترام محیط زیست و نقش و اهمیت آن، تعداد زیاد از جوانان روستا یک روز دست از کار کشیدند و مسیر رودخانه را پاکسازی کردند.

علی بیژن‌فر افزود: با وجود اینکه در این فصل بسیاری از اهال روستا مشغول کار کشاورزی و دامداری هستند اما به احترام محیط زیست و نقش و اهمیت آن، تعداد زیاد از جوانان روستا یک روز دست از کار کشیدند و مسیر رودخانه را پاکسازی کردند.

وی از اهالی روستاهای این شهرستان خواست در صورت شاهده صیادان و شکارچیان متخلف مراتب را به دهیار روستا اطلاع دهند تا قبل از وارد شدن آسیب جدی به محیط زیست از فعالیت این افراد جلوگیری شود.

بخشدار بخش خلیفان مهاباد از همکاری و همراهی اهالی روستای "گرشیلان" در شناسایی این متخلفان صید ماهی با استفاده از سموم شیمیایی و تعامل خوب برای پاکسازی مسیر رودخانه و به کارگرفتن ادوات کشاورزی (تراکتور) برای انتقال لاشه ماهی‌های تلف شده قدردانی کرد.

برگریزان هزان قطعه ماهی بر اثر ناآگاهی یا سوء استفاده چند نفر شاید تلنگری برای مسوولان باشد که برای حفاظت و حراست از این سرمایه گرانبها بیشتر تلاش کنند و متولیان و قانون‌گذاری با شناسایی و جریمه متخلفان از تکرار حوادث مشابه جلوگیری کند.

این اتفاق در مهاباد که مردمان آن به دوستداران محیط زیست بودن شهره هستند و نخستین انجمن زیست محیطی ایران در این شهر تاسیس شده و چند سال قبل یکی از شهروندان برای نجات جان یک لک‌لک از بالای تیربرق جان خود را از دست داد، باعث شوکه شدن دوستداران محیط زیست این شهرستان شد و همگان به این نتیجه رسیدند که ترویج و نهادینه شدن این فرهنگ نیاز به تلاش بیشتر دارد.

روستای گرشیلان از توابع بخش خلیفان مهاباد دارای ۲۰۰ نفر جمعیت در قالب ۳۳ خانوار است.

منبع: ایرنا

68