طرح توسعه زنجیره ارزشی گیاهان دارویی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

زنجیره‌های ارزش محصولات کم آب بر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه عاملی مهم برای توسعه معیشت پایدار روستایی و کمک به احیای دریاچه ارومیه است که در راستای سیاست‌های احیای دریاچه ارومیه طی سال‌های گذشته موضوع زنجیره‌های ارزش محصولات کم آب‌بر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در دستور کار ستاد احیای دریاچه ارومیه قرار گرفته است.

در این راستا، از محل اعتبارات طرح ملی نجات دریاچه ارومیه مبالغی تا به امروز به استانداری آذربایجان‌غربی و جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی اختصاص داده شده و پروژه‌های خوبی در زمینه زنجیره‌های ارزش محصولات کم آب بر به منظور احیای دریاچه ارومیه انجام شده است.

سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در قالب طرح ملی گیاهان دارویی، اقدام به توسعه سطح زیر کشت گیاهان دارویی کرده و همچنین استانداری نیز در قالب محورهای مصوب و مطابق سیاست‌های احیای دریاچه ارومیه اقدام به آموزش، اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی برای ایجاد بستری مناسب به منظور نهادینه شدن زنجیره‌های ارزش محصولات کم آب‌بر کرده و اخیراً اقدام به اعلام فراخوان عمومی به منظور استفاده از ظرفیت های حداکثری استان داشته است.

1000 هکتار سطح زیر کشت انواع گیاهان دارویی سنتی در آذربایجان‌غربی وجود دارد

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی گفت: هم اکنون با همکاری وزارت صمت، وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی و به ابتکار ستاد احیای دریاچه ارومیه، با ریاست یکی از معاونین استانداری میز گیاهان دارویی تشکیل داده شده است و قدم بسیار مهمی در توسعه کشت گیاهان دارویی برداشته می‌شود.

اکبر کرامتی با بیان اینکه به لحاظ غنای ژنتیکی و تنوع فلور گیاهی، آذربایجان‌غربی جزء غنی‌ترین استان‌های کشور است افزود: براساس تقسیم بندی دومارتن، از 13 اقلیم موجود، 11 مورد در استان آذربایجان‌غربی موجود است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی کشت گیاهان دارویی را یکی از محصولات ارز آور در شرایط تحمیل تحریم‌های ظالمانه دانست و افزود: بالغ بر یک هزار هکتار سطح زیر کشت انواع گیاهان دارویی در آذربایجان‌غربی وجود دارد اما بخش عمده آن به صورت سنتی است و از سال زراعی 98 برنامه‌ریزی‌های مدونی در جهت تولید مبتنی بر اطلاعات دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی انجام گرفته و در سطح 100 هکتار در حال کشت به صورت مکانیزه هستیم.

وی به تأیید 20 گونه گیاهی توسط مرکز تحقیقات کشاورزی و دانشگاه ارومیه اشاره کرد و گفت: این 20 گونه گیاهی بازارپسندی خوب و نیاز آبی بسیار پایینی دارد و می تواند موجب کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی شده و کمک شایانی به احیای دریاچه ارومیه کند.

کرامتی با بیان اینکه بزرگترین مشکل تولید گیاهان دارویی، بحث فروش و بازاریابی آن است، اظهار داشت: طی جلسات متعدد با همفکری تمامی کنشگران و ذی مدخلان گیاهان دارویی به یک زنجیره ارزشی در قالب کمیته راهبری گیاهان دارویی دست یافته ایم که شامل چهار حلقه تولید، فرآوری، بازاریابی و پشتیبانی بوده و قسمت اعظمی از این زنجیره شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: در این راستا تلاش می‌شود تا ساختار نهایی را برای میز گیاهان دارویی جهت سازمان دهی تمامی کنشگران این امر معرفی کرده و با ایجاد هم افزایی تحولی در زنجیره ارزشی گیاهان دارویی در استان ایجاد کرد.

مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی با اشاره به اینکه، طرح توسعه زنجیره ارزشی گیاهان دارویی از سال 96 به صورت آزمایشی از محل اعتبارات فرهنگی و اجتماعی احیای دریاچه ارومیه توسط استانداری در شهرستان‌های سلماس، نقده، پایاب حسنلو، مهاباد، اشنویه و تکاب اجرا شده است، افزود: این طرح در 11 هکتار با هدف توسعه زنجیره‌های ارزشی گیاهان کم آب بر چند ساله اجرا می‌شود.

فرهاد سرخوش افزود: هدف از اجرای این طرح، شناساندن مزیت‌های کشت گیاهان دارویی به کشاورزان است که اجرای طرح مذکور در شهرستان‌های حوضه آبریز ایجاد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم کشاورزان از زمان کاشت تا مرحله فراوری و بازار را به دنبال داشته به طوری که 52 نفر از پایاب حسنلو متقاضی کشت در زمین‌های خود به طور متوسط در زمین‌هایی به وسعت 10 هکتار شدند که نشان از موفقیت اجرای طرح است.

وی با اشاره به کشت گیاهان دارویی و کم آب‌بر در این طرح بیان کرد: گیاهانی مانند زعفران، زیره سبز، گل محمدی، اسطوخودوس، آویشن باغی، رزماری، سیاه‌دانه و مریم‌گلی در این طرح کشت می‌شود.

سرخوش با اشاره به اهمیت توجه به معیشت کشاورزان به واسطه سودآوری محصول کشت شده و عرضه به بازار افزود: هدف از اجرای طرح معرفی گونه‌هایی است که علاوه بر حفظ خاک و منابع آبی و هدایت به سمت دریاچه ارومیه، معیشت کشاورز نیز دچار مشکل نشود.

وی ادامه داد: همچنین امسال جهاد کشاورزی استان از محل اعتبارات دریاچه ارومیه جهت کشت توسعه گیاهان دارویی با هدف حداکثر 100 هکتار متعهد شده است.

سرخوش با اشاره به توانمندسازی و توان افزایی بهره‌برداران از طریق برگزاری دوره‌های آموزش ترویجی در شهرستان‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه اظهار کرد: طی سال گذشته دو هزار نفر در دوره‌های توان افزایی مختص توسعه زنجیره ارزشی گیاهان کم آب‌بر شرکت کردند.

وی با اشاره به نقش تاثیرگذار این طرح با همکاری تمامی دستگاه‌های مرتبط در قالب ستاد استانی زنجیره ارزشی گیاهان دارویی در بلند مدت بیان کرد: ستاد احیای دریاچه ارومیه بر این باور است که با ایجاد و توسعه زنجیره ارزش گیاهان دارویی و همچنین محصولات کشاورزی کم آب‌بر می‌توان کمک شایانی به رونق اقتصاد استان و حوضه آبریز و نیز احیای دریاچه ارومیه انجام داد.

کشت گیاهان دارویی صرفه اقتصادی دارد

«فرهاد ماهینی» یکی از کشاورزان ارومیه‌ای که به کشت گیاهان دارویی اشتغال دارد افزود: من با حمایت سازمان جهاد کشاورزی و ستاد احیای دریاچه ارومیه اقدام به کشت زعفران که نیاز آبی اندکی داشته کرده ام و خوشبختانه زعفران درآمد بسیار مناسبی دارد.

«رضا مرادی» یکی دیگر از کشاورزان ارومیه ای نیز گفت: من به کشت گل محمدی مشغول بوده که گیاه کم آبری است و با یکی از کارخانه‌ها طرف قرارداد هستم تا در زمان کشت، به واحدهای تولیدی تحویل دهم.

منبع: تسنیم

66