آیا مصطفی الکاظمی جرقه آشتی منطقه‌ای را خواهد زد؟

چند روز پیش مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر جدید عراق به مقر حشد الشعبی عراق رفت و با فالح الفیاض رئیس و بقیه فرماندهان ارشد این جنبش دیدار و گفت‌وگو کرد. او بعد از بازدید از مقر ارتش و مقر سرویس اطلاعات عراق این دیدار را ترتیب داد تا از هر سه قطب تامین‌کننده امنیت عراق تجلیل کرده باشد.

او چندی پیش نیز طی ملاقات با سفیر جمهوری اسلامی ایران و سفیر آمریکا در یک روز و در فاصله‌ای بسیار کوتاه نشان داد در صدد آن است تا عصای سیاست را از وسط در دست گیرد.

مصطفی الکاظمی در دوره رایزنی‌ها برای نامزدی نخست‌وزیری و بعد از آن در دوره چانه‌زنی‌های تشکیل کابینه ثابت کرد علاوه بر ویژگی رسانه‌ای و امنیتی یک مذاکره‌کننده چیره‌دست است که قادر است بر سر هر میز مذاکره‌ای طرف یا طرف‌های مقابل را راضی و متقاعد کند.

با این اوصاف برخی از کارشناسان به این نتیجه رسیدند که در بدبینانه‌ترین حالت ممکن، الکاظمی از پتانسیل ایجاد بستر مناسب برای نوعی آشتی‌کنان منطقه‌ای برخوردار است.

پیش از این عراق در دوره حیدر العبادی با گرد آوردن کشورهای متخاصم منطقه‌ای دور یک میز در بغداد موفق شده بود بخشی از توانمندی و جایگاه منطقه‌ای خود را بازیابد، اما به اعتقاد مخالفان این سناریو، هنوز مشخص نیست الکاظمی در کابوس مشکلات بزرگ کشورش از پس حل‌وفصل مشکلات منطقه‌ای و بین‌المللی هم برآید.

با این حال، شماری از تحلیلگران طرفدار این نظریه بر این پندارند که با توجه به نگاه مثبتی که قطب‌های متناقض فعال در سطح منطقه نسبت به روی کار آمدن الکاظمی پیدا کرده‌اند و با در نظر گرفتن اینکه اتفاقاً این قطب‌ها دقت ویژه‌ای هم به صحنه عراق دارند، نخست‌وزیر جدید عراق خواهد توانست با سروسامان دادن تاثیرگذاری قطب‌های منطقه‌ای بر امور کشورش اولین دستاوردها را برای خود و عراق در صحنه منطقه‌ای درو کند.

در این میان برخی از منابع سیاسی نیز از اعلام آمادگی الکاظمی برای وساطت بین ایالات متحده و ایران سخن می‌گویند.

فادی الشمری یکی از رهبران جریان حکمت عراق که سید عمار حکیم رهبری آن را بر عهده دارد در این باره به رسانه‌ها گفته است: «الکاظمی به طور بالفعل تلاش‌هایش را برای آرام کردن اوضاع منطقه‌ای آغاز کرده است.» او گرچه مستقیماً به گفت‌وگوی تهران -واشینگتن اشاره نکرد، اما اظهار امیدواری کرد در سایه روابط منطقه‌ای و بین‌المللی، الکاظمی به موفقیت‌هایی در این زمینه دست پیدا کند.

گرچه اختلاف نظرهای زیادی بر سر جایگاه الکاظمی و عراق برای ایفای چنین نقشی وجود دارد، اما باید گفت، از امارات متحده عربی و عربستان که شکست‌های متوالی‌شان در یمن و لیبی پایه‌های حکومت دودمان‌شان را هم به خطر انداخته تا ایالات متحده آمریکا که با تمامی تحرکاتش تاکنون نتوانسته چالش بزرگ مصوبه پارلمان عراق برای اخراج نیروهایش را از میان بردارد، بی‌میل نیستند که مدتی در خنکای این هیاهوی رسانه‌ای نفس تازه کنند.

به هر روی، مردانی همچون الکاظمی که از دالان‌های تاریک سرویس‌های امنیتی به زیر نور فعالیت‌های سیاسی کوچ می‌کنند همچنان خوی فعالیت‌های چراغ‌خاموش‌شان را در خود دارند؛ باید دید مردی که با چراغ‌خاموش پیچ و خم‌های تشکیل کابینه‌اش را با حداقل تلفات پشت سر گذاشته، با همین سیاست قادر به گشودن برخی از گره‌های منطقه‌ای هم خواهد بود یا اینکه این رفتارها صرفاً نمایش پیش از ورود به میدان است.