«معتاد‌ها نمی‌گیرند!» کلید واژه‌ای که ساماندهی متجاهران را ضروری می‌کند

با شیوع ویروس کرونا در ایران یکی از تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا برای کنترل بیماری، لغو طرح جمع آوری معتادان متجاهر بود.

طرح جمع آوری معتادان متجاهر از اواخر سال ۹۷ آغاز شده و این بار در اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹ قرار بر جمع آوری بیش از هزار معتاد متجاهر در سطح معابر و خیابان‌ها شد.

اسکندر مومنی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر بیان کرد: اواخر سال ۹۷ و اوایل سال ۹۸ طرح جمع آوری معتادان متجاهر آغاز شد و ۸۵ تا ۹۰ درصد این معتادان ساماندهی شده و وارد مراکز ماده ۱۶ شدند.

وی افزود: براساس مصوبه کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر همچنین وزارت بهداشت قرار بر این شد در اسفند ماه ۹۸، معتاد جدید به مراکز اضافه نشود که در شرایط اسفند ماه تصمیم درستی بود اگر این اقدام صورت نمی‌گرفت فاجعه بزرگی در مراکز ایجاد می‌شد.

اما بعد از لغو طرح جمع آوری، تصاویر و فیلم‌هایی که در فضای مجازی منتشر شد نشان از بازگشت معتادان به پاتوق‌هایی که توسط نیروی انتظامی پاکسازی شده بود، می‌داد که داد مردم محلات بخاطر این موضوع درآمد. تجمع مجدد معتادان در پاتوق‌های سابق دو علت داشت، یکی عدم ساماندهی و ورودشان به مراکز ماده ۱۶ و علت دیگر ترخیص افرادی که مدت ۶ ماهه آن‌ها در ماده ۱۶ به پایان رسیده بود.

بعد از آن که بازگشت و تجمع معتادان صدای مردم محلات شوش و هرندی را درآورد، کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر و ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم گرفتند که ساماندهی معتادان متجاهر مجدد از سر گرفته شود به همین دلیل قرار شد با رعایت پروتکل‌های بهداشتی معتادان جمع آوری شوند.

برای ساماندهی معتادان متجاهر ۳ مرکز درگیر می‌شوند، یک مرکز برای قرنطینه معتادان بعد از جمع آوری و گرفتن تست کرونا، یک مرکز به نام مرکز ماده ۱۶ کووید ۱۹ برای معتادانی که بعد از جمع آوری تست کرونا آن‌ها مثبت اعلام شده است و مرکز دیگر مانند سنوات گذشته مرکز ترک اعتیاد ماده ۱۶ است.

اما حدود ۶۰۰ معتاد خیابانی از سطح شهر جمع آوری شدند و تست کرونای تنها چهار نفر مثبت اعلام شد و در این بین برخی از کارشناسان بر این معتقدند که ساماندهی معتادان متجاهر در شرایط فعلی کار درستی نیست.

حالا کارشناسان حوزه اعتیاد می‌گویند، چه شد در عرض مدت یک ماهه نظر برگشت و قرار شد معتادان متجاهر جمع آوری شوند؟ جمع آوری این گروه از معتادان به نفع چه کسی است؟ جامعه عمومی و یا خودشان؟

اگر قصد دارند به معتادان خیابانی کمک کنند چرا با وجود آن که می‌گویند فاصله گذاری اجتماعی رعایت شود باز هم دارند آنها را در یک مرکز جمع آوری می‌کنند چرا دستگاه های مربوطه اقداماتشان را که در همان یک ماهی که طرح جمع آوری لغو شده بود و بهزیستی و سازمان های مردم نهاد از آنها در همان گوشه خیابان حمایت می‌کردند، ادامه نداند.

به راستی که ساماندهی معتادان متجاهر تاثیر گذار است و این که آیا می‌توان به پروتکل های مشخص شده از سوی کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر و ستاد ملی مبارزه با کرونا اطمینان کرد و سلامت معتادان خیابانی بعد از ساماندهی نیز حفظ شود؟

فرید براتی سده مدیرکل دفتر پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگویی اظهار کرد: جمع آوری معتادان خیابانی یک تصمیم کشوری است و فقط مربوط به شرایط فعلی نیست قبل از کرونا هم معتادان جمع آوری و ساماندهی می‌شدند و اینکه اجرای این طرح اثربخش است یا نه، بحثی جداست.

وی با اشاره به اینکه زمانی که ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم گرفت طرح جمع آوری متوقف شود، عده‌ای گفتند که باید این افراد جمع آوری شوند، افزود: هرچند که به دلیل آن که تجمع افراد در کنار هم خطرناک است جمع آوری معتادان خیابانی لغو شد و زمانی که هم ستاد ملی مبارزه کرونا اجرای طرح را مصوب کرد تمامی دستگاه موظف به اجرا شدند.

براتی بیان کرد: در حال حاضر طرح ساماندهی معتادان خیابانی با یک پروتکل بسیار قوی و سخت در حال اجراست و وزارت بهداشت به تمامی استان‌ها اعلام کرده که اگر توانایی اجرا و نیرو لازم را ندارید طرح را اجرا نکنید.در حال حاضر طرح جمع آوری در خراسان اجرا شد و هیچ مورد مثبتی گزارش نشده است همچنین در تهران و همدان هم که طرح اجرا شد فقط چهار مورد مثبت دیده شده است.

مدیرکل دفتر پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: باید به این نکته اشاره کنم که دوره ۱۵ روزه معتادانی که به فشافویه فرستاده شدند تمام شد که هیچ مشکلی نداشتند و قرار شده این معتادان به مرکز ماده ۱۶ فرستاده شوند.

وی خاطرنشان کرد: طرح ساماندهی معتادان خیابانی با ملاحظه تمام اجرا می‌شود اما خیلی از متخصصین حوزه اعتیاد و وزارت بهداشت معتقد هستند که یکی از راهکار‌هایی که در شرایط فعلی می‌توان به معتادان خیابانی کمک کرد جمع آوری و ساماندهی آنهاست و بهزیستی نیز تابع مصوبات ستاد ملی مبارزه با کروناست.

شاید جمع آوری معتادان خیابانی نتواند به خوبی در ریشه کن کردن اعتیاد و درمان اعتیاد معتادان خیابانی کمک کننده باشد اما به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی ساماندهی آنها تنها راه است اما این را نباید فراموش کنیم که در هر شرایطی نباید نگاه انسان دوستانه را از این افراد دریغ کنیم و آنها را از سایر افراد در جامعه متفاوت بدانیم.

یک معتاد مانند سایر افراد دیگر است همانقدر که یک فرد معتاد ناقل این بیماری شناخته می شود ، یک فرد بیمار نیز می‌تواند ناقل این بیماری باشد پس نباید با نگاهی متفاوت به این افراد نگاه کنیم و بگوییم جامعه عمومی به خطر می‌افتد چراکه معتادان خیابانی در سطح شهر در حال راه رفتن هستند و می‌توانند ناقل این بیماری باشند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

38