سیستم بانکداری کانادا چگونه است؟

سیستم بانکی کانادا به دلیل کارآمدی و اثربخشی‌ای که دارد شهرتی جهانی یافته است. برخی از بانک‌های مهم بین‌المللی دنیا اکنون در این کشور شعبه دارند. سیستم اقتصادی کانادا بسیار عالی عمل می‌کند که این امر از طریق سیاست‌های منطقی دولت و تلاش‌های موسسات خصوصی میسر شده است.

سیستم بانکداری برجسته کانادا

سیستم بانکی کانادا اغلب مورد توجه و تشویق جامعه بین‌الملل قرار می‌گیرد. یکی از موسسات مالی مستقل کانادا برای 6 سال متوالی دقیق‌ترین سیستم بانکی جهان از سال 2007 تا 2013 شناخته شده است.

به نقل از «payment system review» گزارش می‌دهد که بانک‌های کانادایی همیشه در رتبه‌بندی بانک‌های جهانی جزو برجسته‌ترین‌ها بوده است. بانک کانادایی آربی‌سی (RBC) در فهرست مجله گلوبال فاینانس در رتبه دهم امن‌ترین بانک‌های جهان گنجانده شده است. بانک تورنتو دومینیون (Toronto Dominion) در رتبه پانزدهم این لیست قرار دارد.

کانادا با 18 هزار دستگاه خودپرداز در سراسر کشور بعد از ماکائو دومین کشوری است که بیشترین تعداد دستگاه خودپرداز در جهان را دارد. حدود 220 هزار و 600 دستگاه خودپرداز به ازای هر 100 هزار نفر در کانادا تعبیه شده. این اقدام سهولت و امنیت بیشتری برای مشتریان بانک به ارمغان آورده است.

باراک اوباما در دیداری که از کانادا داشت اذعان کرد که مدیریت سیستم مالی کانادا احتمالاً بهتر از آمریکا عمل می‌کند. سیستم بانکی کانادا از طرف فایننشال تایمز و روزنامه گاردین «رشک‌برانگیزترین» سیستم بانکی برای جهان نام گرفته است.

کانادا طی بحران اقتصادی سال‌های 2007 و 2008 مثل دیگر کشورها ضربه سختی نخورد. در نتیجه چهار بانک کانادا در میان 10 بانک بزرگ آمریکای شمالی جای گرفت. Moody's Investors Service فقط به هفت بانک جهان نشان برتر (AAA) را داده که 2 بانک از این هفت بانک، کانادایی است.

ساختار بانکداری کانادا

کانادا مجموعاً 88 بانک و پنج هزار و 907 شعبه در سراسر کشور دارد که این تعداد به 2 دسته عمده تقسیم می‌شود. پنج بانک دولتی وجود دارد که عبارت‌اند از: بانک مونترآل، اسکوشیا بانک (Scotiabank)، سی‌آی‌بی‌سی (CIBC)، رویال بانک کانادا (RBC) و تورنتو دومینیون (Toronto Dominion).

این بانک‌های کانادایی بنگاه‌های اقتصادی چندملیتی هستند که سهم زیادی در کانادا دارند. این شرکت‌ها به جای آنکه مثل بانک‌های آمریکا ساختار شرکت‌های هولدینگ را داشته باشند، همه از یک شرکت مادر هستند. دومین گروه از بانک‌های کانادا بانک‌هایی هستند که در مقیاس کوچک‌تری قرار گرفته‌اند؛ بانک‌هایی چون الترنا (Alterna)، دوئو (Duo)، لارنشین (Laurentian)، تنجرین (Tangerine) و ورسا (Versa) از این دسته‌اند. بانک ان‌بی‌سی نیز در این طبقه‌بندی جای می‌گیرد، در حالی که معمولاً جزو 6 بانک بزرگ کانادا محسوب می‌شود.

دسته‌بندی بانک‌ها

شرکت‌های درجه دوم در سیستم بانکی کانادا مشتمل بر بانک‌های داخلی و بانک‌های زیرمجموعه خارجی است. شعب بانک‌های خارجی نیز در این کشور فعالیت می‌کنند که معمولاً سپرده‌های بیش از 150 هزار دلار را می‌پذیرند.

32 بانک در صنعت بانکی کانادا وجود دارد. این بانک‌ها طبق قوانین کانادا بانک‌های برنامه یک (schedule I) تلقی می‌شوند. بانک‌های تایر (Tire)، هیون‌تری (Haventree)، موتوس (Motus) و تورنتو دومینیون از این دسته‌اند.

برنامه 2 (schedule II) زیرمجموعه‌های بانک‌های خارجی هستند که تعداد آنها 24 بانک است. بانک‌های چین (Bank of China)، سیتی‌بانک کانادا (Citibank) و جِی‌پی مورگان در این طبقه‌بندی می‌گنجند.

برنامه سه (schedule III) شعب بانک‌های خارجی هستند که تعداد آنها 28 عدد است. بانک‌های بارکلیز بانک پی‌ال‌سی (Barclays Bank PLC)، دویچ بانک اِی‌جی (Deutsche Bank AG) و میزوهو (Mizuho) در این برنامه قرار می‌گیرند.

شماره مسیریابی (Routing number)

کدهای بانکی مورد استفاده در صنعت بانکداری به نام شماره‌های مسیریابی (Routing number) شناخته می‌شوند. این رقم معمولاً از هشت یا 9 رقم تشکیل شده که امکان شناسایی بانک و مکان آن را از طریق حساب بانکی آسان می‌کند.

این شماره‌ها وقتی در اسناد مالی استفاده شوند مشمول هشت رقم و یک خط فاصله هستند. خط فاصله بعد از رقم پنجم قرار می‌گیرد و هنگامی که از این شماره‌ها برای انتقال وجوه الکترونیکی استفاده شود 9 رقم بدون خط فاصله مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صاحبان بخش‌های بانکی

بانک‌های برنامه یک در ابتدا سهام عام داشتند. 25 درصد از سهام به مجموع سرمایه‌گذاران خارجی و تنها 10 درصد به یک سرمایه گذار تعلق می‌گرفت. فعالیت‌های برنامه دوم محدودتر از بقیه برنامه‌هاست.

این قانون در سال 2001 تغییر کرد و سه دسته طبقه‌بندی ایجاد شد. بانک‌های بزرگ که بیش از پنج میلیارد دارایی دارند ملزم به حفظ مالکیت گسترده هستند. حداکثر 20 درصد از سهام رأی (Voting) و 30 درصد از سهام غیر رأی (non-voting) مجازند که در دست مالکان خصوصی باقی بمانند.

بانک‌های متوسط بین یک تا پنج میلیارد دلار دارایی دارند. این بانک‌ها سرمایه‌گذاران کمتری دارند، اما 35 درصد از سهام آنان می‌بایست متعلق به عام باشد.

بانک‌ها در کانادا اجازه دارند که مالکیت دیگر بانک‌ها را داشته باشند؛ برای مثال بزرگ‌ترین سهام بانک مونترآل متعلق به سی‌آی‌بی‌سی (CIBC World Markets)، رویال بانک (Royal Bank of Canada)، اسکوشیا (Scotiabank)، تی‌دی (TD Bank) و تی‌دی اسِت (TD Asset Management) است.

از میان 20 بانک بزرگ کانادا هشت بانک بنگاه اقتصادی هستند. بانک‌ها مشاغل بزرگی هستند و به همین دلیل خریدن سهام در بانک‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بسیار رایج است.

این کشور با سیستم بانک مرکزی موفقی که دارد رونق اقتصادی خوبی پیدا کرده است. چنین سیستم‌های بانکی پایدار‌ی باعث جذب گردشگران خارجی و کسب شهرت در جهان می‌شود. سیستم بانکی کانادا آینده‌ای درخشان دارد و ممکن است در آینده شبیه سوئیس شود.